Phóng to

Ba nhà khoa học đoạt giải Nobel hóa học 2010 - Ảnh: AP

Nhà hóa học Mỹ Richard F. Heck, sinh năm 1931, hiện đang làm việc tại Đại học Delaware, thành phố Newark, bang Delaware.

Nhà hóa học Nhật Ei-ichi Negishi, sinh năm 1935, làm việc tại Đại học Purdue, thành phố West Lafayette, bang Indiana.

Nhà khoa học Nhật Akira Suzuki, sinh năm 1935, làm việc tại Đại học Hokkaido, tỉnh Sapporo.

Phương pháp liên kết chéo sử dụng xúc tác Palladium đã giải quyết vấn đề trên và cho các nhà hóa học một công cụ quý giá và hiệu quả. Trong các phản ứng của Heck, Negishi và Suzuki thực hiện, các nguyên tử carbon liên kết với các nguyên tử Palladium và đạt đủ năng lượng để có thể bắt đầu một phản ứng hóa học mới. Hiện phương pháp này đã được sử dụng rộng rãi trong sản xuất thương mại, ví dụ sản xuất thuốc và phân tử sử dụng trong công nghiệp điện tử.

Ba nhà khoa học được trao giải vì đã tìm ra phương pháp "liên kết chéo sử dụng chất xúc tác Palladium trong tổng hợp hữu cơ". Công cụ này đã cải thiện khả năng tổng hợp những hợp chất cơ bản của các nhà hóa học, như tạo ra những phân tử carbon có cấu trúc phức tạp trong tự nhiên.

Hóa học hữu cơ là nguồn gốc của sự sống và là nguyên nhân của rất nhiều hiện tượng trong tự nhiên: từ màu sắc của hoa, nọc độc rắn đến những chất kháng khuẩn như penicillin. Hóa học hữu cơ cho phép con người có thể xây dựng bản chất của hóa học, tận dụng phân tử carbon để tạo nên một liên kết ổn định cho những phân tử chức năng, từ đó tạo ra các loại thuốc và những vật liệu mang tính cách mạng như plastic.

Để tạo ra những hóa chất phức tạp này, các nhà khoa học cần tìm cách liên kết các phân tử carbon với nhau. Tuy nhiên, carbon rất bền và phân tử carbon lại không dễ dàng phản ứng với nhau. Những phương pháp đầu tiên mà các nhà hóa học sử dụng dựa trên hàng loạt cách thức để khiến các phân tử carbon dễ phản ứng hơn.

Những phương pháp này hiệu quả khi tạo ra những phân tử dơn giản, nhưng khi tổng hợp những phân tử phức tạp hơn lại tạo ra nhiều sản phẩm phụ không mong muốn trong ống nghiệm.