Kỷ niệm 50 năm ngày thành lập báo Tuổi Trẻ, phóng sự "Những người lặng thầm đưa Tuổi Trẻ đến mọi nhà" như một lát cắt về công việc vất vả mà nếu không có họ sẽ không có Tuổi Trẻ hôm nay.

Họ vẫn lặng lẽ, miệt mài đêm đêm để mỗi sớm mai tờ Tuổi Trẻ "nóng hổi" kịp đến tay bạn đọc. Họ son sắt với nghề bằng tình yêu nguyên sơ thuở ban đầu, tình yêu vượt qua mọi đổi thay, xu hướng mới của thời cuộc.

1h sáng tại Công ty In Quân Đội 2 (phường Đức Nhuận, TP.HCM) vẫn là khung cảnh tất bật quen thuộc. Tiếng máy in rền vang, mùi mực mới thoảng nồng và những chồng báo Tuổi Trẻ vừa "ra lò" được xếp ngay ngắn, sẵn sàng cho hành trình đi khắp mọi miền như thường lệ.

Lấy đêm làm ngày

Ca làm việc của tổ phân phối bắt đầu khi phố xá chìm vào giấc ngủ. Nửa đêm, guồng quay quen thuộc lại vận hành sau khi đã chốt kế hoạch in, bổ sung và điều chỉnh theo đăng ký tăng hoặc giảm từ các đại lý, những xấp báo lần lượt "ra lò".

Tại đây, tổ phân phối của báo Tuổi Trẻ gồm năm nhân sự ngay lập tức vào việc, kiểm tra hình thức, kiểm đếm theo số lượng và để sẵn theo khu vực. Việc làm này để thuận tiện cho các đại lý và hơn 30 nhân viên giao báo dài hạn sẽ đến lấy vào tầm 2h sáng.

Lấy đêm làm ngày, mỗi tuần anh em tổ phân phối được luân phiên nghỉ một ngày. Không khí làm việc vẫn sôi nổi, rôm rả tiếng cười nói vì các anh em đều đã quen với khung giờ làm việc.

Toàn bộ ấn phẩm của báo Tuổi Trẻ từ nhật báo, Tuổi Trẻ Cuối Tuần, Tuổi Trẻ Cười đến những đặc san, những số báo đặc biệt đều in tại đây.

Anh Nguyễn Văn Trung - 50 tuổi, tổ trưởng phân phối báo Tuổi Trẻ - cho hay anh đã gắn bó với công việc này 28 năm, kể từ khi còn là sinh viên năm 2 (năm 1997).

Bằng niềm tự hào xen lẫn xúc động, anh Trung tâm sự mình may mắn được chứng kiến gần như mọi hành trình của tờ báo được nhiều độc giả tin yêu.

"Ngày trước chỉ một đại lý lớn đã lấy trên 11.000 tờ báo, số lượng gần bằng với kênh phân phối bưu điện. Trong giai đoạn vàng son của Tuổi Trẻ, mỗi ca làm là một guồng quay liên tục, không kịp nghỉ tay nhưng lại vô cùng hăng say và vui sướng" - anh kể.

Nhắc nhớ quãng thời gian công tác phân phối báo in tại đường Lý Chính Thắng (địa chỉ tòa soạn báo Tuổi Trẻ trước đây), anh Trung kể thời bấy giờ xe tải chở báo phải "xuống hàng" ngay lề đường để tổ phân phối kịp thời chia báo cho các đại lý và nhân viên giao.

Sau này khi báo Tuổi Trẻ chuyển về trụ sở Hoàng Văn Thụ, công tác phát hành cũng bao phen luân chuyển.

Gần hai năm nay, tổ phân phối chuyển về nhà in Quân đội 2 nhìn chung có phần thuận lợi hơn nhiều. Thế nhưng ký ức về những đêm tất bật dưới ánh đèn đường, mồ hôi đẫm lưng áo vẫn tưởng chỉ mới hôm qua, như một phần máu thịt của nghề.

Phụ trách công tác phát hành báo Tuổi Trẻ từ năm 2020, anh Nguyễn Văn Thảo - trưởng phòng phát hành - chia sẻ mạng lưới phát hành của Tuổi Trẻ phủ khắp từ Hà Nội, Đà Nẵng, Quy Nhơn, Nha Trang, Cần Thơ đến TP.HCM, mỗi điểm in phụ trách chuyển báo tới các tỉnh thành lân cận.

Nói về áp lực, anh Thảo cười xòa thừa nhận nỗi lo lớn nhất đối với công tác phát hành là những sự cố bất ngờ ở bất kỳ khâu nào, đặc biệt là vào giờ cao điểm. Dù luôn chuẩn bị phương án dự phòng nhưng vẫn có lúc trở tay không kịp.

"Có khi lý do chính đáng nhưng các anh em vẫn không yên lòng vì áy náy với bạn đọc, vì công tác phát hành chỉ có thể làm sớm hơn chứ không được trễ" - anh nói.

Tính tuổi nghề bằng hàng chục năm, anh Thảo, anh Trung cùng tập thể những người làm phát hành, phân phối báo Tuổi Trẻ luôn tự hào vì họ không chỉ gắn bó trong công việc mà còn như người thân trong một gia đình lớn, hiểu tính cách nhau đến từng thói quen nhỏ.

Với họ, việc giao báo chưa bao giờ chỉ đơn thuần là đưa một sản phẩm đến tay khách hàng mà đó là gửi trao thông tin và niềm tin đến trái tim bạn đọc hàng chục năm qua.

Nhiều năm giao báo dài hạn

2h30 sáng, khi những xấp báo Tuổi Trẻ số mới nhất vẫn còn ấm tay thì chị Nguyễn Thị Tuyền (43 tuổi, quê Đồng Tháp) đã có mặt tại nhà in để nhận báo. Chị gắn bó với công việc giao báo dài hạn đã 13 năm, đều đặn cứ giờ này là chị đã sẵn sàng xếp báo lên xe máy rồi tỏa đi các ngõ hẻm.

Cung đường quen thuộc bắt đầu từ Hồ Văn Huê, xuống Phan Đăng Lưu, Bạch Đằng, tới Đinh Bộ Lĩnh. Rồi đến đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, qua Thanh Đa, chạy ngược về Ung Văn Khiêm, Điện Biên Phủ...

"Trời không mưa gió, kẹt xe, tôi giao tới cỡ 7h30 là xong, rồi ghé chợ búa. Làm nghề này quan trọng nhất là chịu khó" - chị vui vẻ tâm sự.

Với những nhà có khoảng sân, chị Tuyền chỉ cần để báo vào là xong. Khó nhất là nhà cửa cuốn kín mít, chị thường để phẳng tờ báo rồi luồn khe cửa. Còn những nhà trong hẻm hẹp, chị để xe bên ngoài rồi lội bộ vào giao. Nhà nào có chó, chị treo báo hoặc nhét trên cao.

Chị Tuyền vẫn còn nhớ ngày nhận bàn giao công việc, chị được đồng nghiệp dẫn đến từng địa chỉ để "thị phạm", ấy vậy mà hôm sau chị thực hành một mình thì lại lúng túng. "Nhà giống nhà lắm, nhất là những khu nhà xây cất y nhau" - chị cười kể lại.

Có những tình huống oái oăm mà chỉ người giao báo mới gặp như trời mưa bất chợt, tờ báo vừa đến tay khách đã lấm lem, ướt nhòe. Chủ nhà chưa kịp nghe giải thích đã "cự", chị Tuyền chỉ kịp vội vã quay xe, tìm sạp mua báo mới để thay.

"Lúc mình giao báo trời không mưa, mình đi khỏi thì mưa mình đâu có biết được" - chị Tuyền cười tươi kể chuyện.

Bây giờ mỗi sáng chị giao 214 tờ, có chỗ giao là hàng quán, công ty, trong vòng 5 tiếng chị ghé tổng cộng 170 địa chỉ. Với những số báo đặc biệt như báo xuân, đặc san dày nặng, nhiều lúc không để được vào nhà bạn đọc, chị phải canh giờ quay lại để trao tận tay...

Nhìn con đường kinh tế báo chí từ Tuổi Trẻ: Tập đoàn báo chí - 'đường băng' mới cho báo chí Việt Nam

Đến nay, mô hình tập đoàn báo chí không chỉ được nhắc lại mà còn được xác lập như một chiến lược phát triển báo chí Việt Nam trong kỷ nguyên mới.