Phóng to

Ông Nguyễn Văn Tốt chờ khách: "Bán được một tờ báo phải kỳ công lắm, có đồng tiền nào ai dễ đưa cho mình" - Ảnh: Phi Long

TT - "Herald International Tribune, USA Today, Financial Times, Time…", tiếng một người bán báo dạo mời gọi khách du lịch nước ngoài đi qua đi lại ở khu trung tâm TP.HCM. Có người là khách "ruột" đến lấy một tờ báo rồi nhanh chóng tìm một quán nước ngồi đọc, có người lật qua lật lại xấp báo nước ngoài đủ loại mà người đàn ông ôm trên tay nhưng chẳng mua tờ nào.

Kỳ 1: "Chợ báo" nửa đêm về sángKỳ 2: Trên đường bán báo dạoKỳ 3: Những xóm báo rongKỳ 4: "Công ty" báo dạo

Hai người đàn ông bán báo Tây

"Newspaper, newspaper…", người đàn ông tiếp tục đi bộ dọc đường Đồng Khởi mời gọi, trên tay ông cầm đủ các tờ báo nổi tiếng của Mỹ, Pháp và Úc. Từ bên kia đường, một ông Tây ngoắc tay. Ông bước vội băng qua làn xe để bán cho khách rồi nói với chúng tôi: "Ông đó tên Tim, độc giả ruột của tờ Herald International Tribune, còn một ông nữa người Pháp thường ngày vẫn mua tờ Le Monde nhưng hôm nay chưa thấy ra lấy báo, hai mối ruột của tôi đó”.

Đó là ông Nguyễn Văn Tốt - người đã có 15 năm bán báo dạo cho Tây ở con đường này. Ông nói đường Đồng Khởi tập trung rất nhiều văn phòng nước ngoài, văn phòng liên doanh, các quán cà phê và nhà ăn sang trọng. Khách nước ngoài, đặc biệt là dân trí thức, lui tới nhiều nên "thuận lợi làm ăn". "Ở khu này có 8-9 người chuyên bán báo nước ngoài nhưng chỉ có tôi và anh bạn Cường là bán dạo. Cường trông trẻ nhưng tuổi nghề hơn đứt tôi năm năm đó”, ông vừa nói vừa chỉ tay về một thanh niên ngoài 30 tuổi đang mời hai du khách nước ngoài mua báo. Cường đã có 20 năm kinh nghiệm bán báo nước ngoài ở khu vực này.

Ông Tốt và anh Cường thay phiên nhau mời khách, không chèo kéo, không giành giật. Tiếng bồi được họ sử dụng hết công suất, nhiều khi khách không hiểu, đặc biệt là khách Nhật hoặc Hàn thì "ngôn ngữ tay chân" được "tung ra" vận dụng. Khi khách đồng ý, họ xòe một lượt các tờ báo để khách chọn mua.

Giá cả mỗi tờ đều có in sẵn trên các tờ báo nhưng giá bán được qui ra tiền VN và hầu hết đều rẻ hơn so với giá bìa. Tờ Herald International Tribune có giá 3,6 USD được bán với giá 40.000 đồng, The Financial Times giá 4 USD được bán 50.000 đồng, Financial Review giá bìa 2,7 đô Úc chỉ bán với giá 40.000 đồng, Le Monde ghi giá 1,3 euro được bán giá 40.000 đồng… Hỏi ra mới biết họ ghi giá sẵn và bán đúng giá để việc mua bán được diễn ra nhanh chóng và không bị trả giá.

Không chỉ là bán vài tờ báo

Phóng to

Đi lui đi tới ở khu vực trung tâm TP.HCM để bán báo - Ảnh: Phi Long

Sinh năm 1962, lớn lên ở Q.4, ông Tốt tự nhận mình là "dân Sài Gòn gốc". Trước đây ông chạy xe xích lô để nuôi vợ và năm đứa con nhỏ. Một hôm người bán báo sạp cho khách nước ngoài có chuyện đột xuất phải đi, nhờ ông bán giúp.

"Chỉ một lúc ông ta đã bán được vài trăm nghìn đồng. Thấy ham quá tôi lân la hỏi thì được biết công việc này khá nhẹ nhàng, lại kiếm được nhiều tiền nên tôi quyết định trả chiếc xích lô và đi bán báo dạo", ông Tốt kể đã bắt tay vào công việc bán báo dạo ngay hôm sau.

Đồng nghiệp cùng bán báo dạo cho Tây của ông Tốt là anh Cường đã "bám trụ” đường Đồng Khởi lâu hơn ông Tốt. Ông Tốt cho biết anh Cường rất sợ được đưa lên báo vì đã vài lần bị công an phường phạt với lý do "đeo bám khách nước ngoài", mỗi lần phạt 100.000đ.

"Công an cũng vài lần bắt phạt tôi, rồi tôi cũng chấp hành nộp và cũng tìm cách đi bán tiếp vì mình không bán khách không có báo đọc, họ biết mua ở đâu. Mình làm ăn chân chính và lương thiện mà, có cướp bóc của ai đâu", ông Tốt nói. Giọng ông đầy tâm tư: "Nghĩ lại thấy bán báo dạo cũng là một nghề mưu sinh do cái nghèo, cái khổ mà ra. Hơn nữa, tôi nghĩ người làm nghề này không đơn thuần bán một vài tờ báo mà còn mang tin tức kinh doanh cho những người nước ngoài làm việc tại VN khi mà họ khó tìm được một tờ báo nước ngoài nóng hổi trên các sạp báo".

Những người bán báo nước ngoài như ông Tốt thường lấy trực tiếp hàng từ sân bay, hết là gọi sẽ có người mang báo đến tận nơi giao. Báo được bán theo hình thức mua đứt bán đoạn nên người bán dạo phải cân nhắc lấy số lượng bao nhiêu để không bị ế. Những ngày mưa coi như ôm đủ, nếu báo không bị ướt cũng bị ế vì họ không được phép vào quán cà phê hay nhà hàng để mời khách mua. Những tờ báo của Mỹ khoảng 10 giờ sáng, báo Úc thì 8 giờ tối cùng ngày, còn báo Pháp ngày hôm sau đã có mặt ở VN.

Trước đây mỗi ngày ông Tốt và anh Cường chỉ bán cầm chừng được vài tờ báo thì nay một người bán được 15-20 tờ nhật báo và 5-7 tờ tạp chí các loại. Chúng tôi hỏi giá cả và huê hồng thì không ai tiết lộ và chỉ nói gọn một câu là "sống khá”. Gặng hỏi kỹ mới biết thu nhập trung bình mỗi ngày cũng được 200.000đ, tháng nào "trúng mánh" kiếm cũng được gần chục triệu đồng. "Trông vậy chứ bán được một tờ báo phải kỳ công lắm, có đồng tiền nào ai dễ đưa cho mình", ông Tốt nói.

Bắt đầu một ngày làm việc của hai người bán báo đặc biệt này bằng một tô hủ tiếu 6.000đ. "Cộng với tiền ăn trưa và ăn tối mỗi ngày tiêu chừng 30.000đ”, hai người nhẩm tính. Tuy nhiên, cả hai đều than thở rằng từ ngày Euro diễn ra, trong khi mấy người bán báo nội bán được thêm báo thì những người bán báo Tây lại rầu vì báo ngoại ế ẩm hẳn. Họ cũng mơ đến ngày có một sạp báo hẳn hoi để bán báo nước ngoài, khỏi phải đi tới đi lui vất vả như bây giờ...

___________________

Đón đọc số tới: 100 năm vụ "Hà thành đầu độc"

Tối 27-6-1908, những người yêu nước đã bắt tay thực hiện kế hoạch "Hà thành đầu độc" với mong mỏi đánh đổ đầu não cai trị thực dân, giành lại Tổ quốc. Nhóm đầu bếp Hai Hiên đã bỏ độc dược vào thức ăn, binh lính Pháp trúng độc bất tỉnh nhưng không chết vì lượng chất độc yếu. Mưu sự không thành. Những người ái quốc lên đoạn đầu đài.

Một thế kỷ đã qua, hậu duệ những anh hùng xưa, các nhà sử học cùng lần giở lại sự kiện yêu nước bi hùng 100 năm trước.