Phóng to

Loạt bài về những cung đường đen mãi lộ đã gây hiệu ứng xã hội mạnh

TT - “Năm đen tối” 2003 của báo giới khắp thế giới đã qua đi, với 42 phóng viên thiệt mạng và hơn 120 người vẫn còn bị cầm tù, do dám cầm bút bảo vệ sự thật hay gặp tai nạn khi đang tác nghiệp (công bố của Tổ chức Nhà báo không biên giới - R.S.F., đăng trên Tuổi Trẻ 4-5-2004).

Năm 2004, qua sáu tháng đầu năm, nhưng người đọc đã nhìn thấy một bộ mặt tươi sáng hơn của báo chí thế giới, với sự xuất hiện của những ngòi bút lửa. Bằng sự dấn thân gian khổ, hiểm nguy, họ đã thắp lên ngọn lửa công lý ở những vùng tăm tối - áp bức con người.

Họ dám cắm ngòi bút đứng thẳng như những ngọn cờ đỏ trên đỉnh cao chân lý để bảo vệ lẽ phải, phát sáng lối ra ở những vùng xám, vùng cấm đầy khuất tất, đầy đe dọa của những thế lực hiếu chiến, tham nhũng, mại quyền...

Ở Trung Quốc, hai nhà văn Trần Quí Địch và Ngô Xuân Đào đã tung ra loạt phóng sự trên báo Đương Đại “Điều tra về người nông dân Trung Quốc”, mô tả nỗi thống khổ triền miên của người nông dân dưới gánh nặng của việc cải cách thuế nông nghiệp và nạn tham nhũng ở nông thôn, gây chấn động xã hội Trung Quốc.

Ở Mỹ, nhà báo Seymour Hersh, một cây bút điều tra chuyên vạch trần những hành vi vô nhân đạo của quân đội Mỹ, đã tung ra loạt tin, bài gây chao đảo chính trường Mỹ trên báo New Yorker (trong tháng 5-2004) với đầu đề “Vùng xám, tiết lộ sự thật kinh hoàng về chương trình tiếp cận đặc biệt (S.A.P.) của Lầu Năm Góc”, nêu lên những hành vi tra tấn, hạ nhục tù nhân Iraq của binh lính Mỹ. Ông từng nổi danh trong làng báo thế giới qua bài viết tố cáo vụ lính Mỹ thảm sát 504 thường dân VN ở Sơn Mỹ - Quảng Ngãi năm 1969. Nhà báo này bị Lầu Năm Góc rất dè chừng.

Mới đây, tháng 4-2004, nhóm ba phóng viên của tờ báo Mỹ The Blade (Joe Mahk, Michael Sallah và Mitch Weiss) đã được trao giải thưởng báo chí Pulitzer uy tín nhất của Mỹ - thể loại điều tra - với loạt phóng sự “Sự thật kinh hoàng về những bí mật bị chôn giấu”, đã cho công chúng Mỹ thấy hành động dã man của lực lượng Tiger Force (Mãnh hổ) đã tàn sát hàng trăm trẻ em và thường dân VN không vũ khí ở ven sông Vệ - Quảng Ngãi năm 1967.

Năm 2004, trên nhiều tờ báo của nước ta cũng nóng lên với những phóng sự và điều tra về nạn tham nhũng, mãi lộ của cảnh sát giao thông, của hải quan, của ngành dầu khí VN hay bưu chính viễn thông... Những ngòi bút lửa tràn đầy nhiệt huyết VN cũng đã cống hiến cho người đọc những tác phẩm báo chí lay động lòng người, rúng động hệ thống tham ô và hiến kế cho nhà chức trách điều chỉnh chính sách, củng cố tổ chức cán bộ.

Trang báo mỗi ngày cũng sống động mạnh mẽ hơn khi được người đọc sử dụng để thể hiện tính tích cực công dân, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, đưa ra sáng kiến và phát hiện nhiều đề tài như cơm tù - xe cướp. Đó là những ngòi bút vô danh đã âm thầm tiếp lửa cho ngòi bút của những nhà báo chính qui.

Nhân Ngày báo chí VN, với tư cách người đọc, xin gửi tới những ngòi bút lửa VN, những ngòi bút lửa của báo chí thế giới những vòng nguyệt quế ngưỡng mộ và kính trọng.

Chúng ta tin tưởng ngọn lửa nhiệt tình luôn cháy trong tâm người làm báo, luôn tỏa sáng trên ngòi bút như lửa đấu tranh vì công lý, công bằng, vì lợi ích quốc gia và quyền sống thiết thân của công chúng, vì sự thật và sự nghiệp phát triển truyền thông như một nhu yếu phẩm của con người.