Thủ tướng Nhật Shinzo Abe dự lễ kỷ niệm Ngày Lãnh thổ phương bắc hôm 7-2 ở Tokyo - Ảnh: Reuters

“Để giải quyết vấn đề mà 71 năm qua không thể tiến tới giải pháp nào, chúng ta cần một cách suy nghĩ mới về tương lai của quần đảo hơn là cứ bấu víu vào tranh cãi lịch sử – Reuters dẫn lời ông Abe – Trong cách tiếp cận mới, chúng ta đã thống nhất tổ chức một cuộc đàm phán hướng tới một hiệp ước đặc biệt cho phép các hoạt động kinh tế chung ở bốn Đảo phương bắc”.

Bốn hòn đảo tại khu vực trở thành điểm tranh chấp giữa hai quốc gia kể từ thế chiến thứ hai. Khoảng 17000 người Nhật buộc phải rời các hòn đảo này năm 1945 và hiện nay có 14000 người Nga sinh sống tại đây, chủ yếu bằng nghề đánh cá.

Theo hãng tin Kyodo, các quan chức Nhật và Nga đã lên kế hoạch tổ chức hội đàm vào giữa tháng 3, có thể là ngày 14-3 tới tại thủ đô Tokyo về cách thức tiến hành các hoạt động kinh tế chung trên quần đảo tranh chấp.

Chính phủ Nhật Bản ngày 7-2 đã thành lập một ủy ban mới để nghiên cứu cách thức triển khai các hoạt động kinh tế chung. Bộ trưởng Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản Hiroshige Seko, kiêm Bộ trưởng phụ trách hợp tác kinh tế với Nga, giữ chức quyền chủ tịch ủy ban. Các thành viên trong ủy ban gồm các đại diện của bộ Tài chính, bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp, bộ Nông-Lâm-Ngư nghiệp, bộ Môi trường và bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi.

 Phát biểu tại phiên họp đầu tiên của ủy ban này, Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida nhấn mạnh việc tổ chức thảo luận về các hoạt động nói trên sẽ là bước đi quan trọng tiến tới ký kết hiệp ước hòa bình giữa hai nước sau Chiến tranh Thế giới thứ Hai.

Hồi 12-2016, ông Abe đã mời tổng thống Nga Vladimir Putin thăm quê nhà của ông tại Yamaguchi. Tại cuộc hội trong cuộc gặp, hai lãnh đạo đã thống nhất khởi động các cuộc đàm phán về các hoạt động kinh tế chung theo một “khuôn khổ đặc biệt” trên các đảo tranh chấp mà vẫn bảo đảm vấn đề chủ quyền.