Khoảnh khắc đẹp Hoàng hậu Michiko vuốt tóc cho chồng trong chuyến thăm Viện Hải dương học ở thành phố Victoria, thủ phủ tỉnh British Columbia của Canada vào tháng 7-2009 - Ảnh: Reuters

Theo luật mới được thông qua sáng nay (9-6) ở Thượng viện Nhật, Nhật hoàng Akihito sẽ là vị hoàng đế đầu tiên của Nhật Bản thoái vị trong khoảng 200 năm qua.

Với việc ban hành luật mới này, nhà vua Akihito sẽ hoàn tất việc thoái vị và truyền ngôi, theo một sắc lệnh của chính quyền, trong vòng 3 năm kể từ sau khi luật này có hiệu lực.

Chính quyền của thủ tướng Shinzo Abe đã đề xuất dự luật cho phép Nhật hoàng thoái vị. Sau khi nội các Nhật thông qua, dự luật đã được phê chuẩn ở Hạ viện vào tuần trước.

Các thăm dò đều cho thấy đa số người dân Nhật tán thành việc để Nhật hoàng nghỉ ngơi khi sức khỏe không đảm bảo.

Chính quyền Tokyo đang cân nhắc lựa chọn thời điểm thoái vị của Nhật hoàng, có thể vào tháng 12-2018, khi Nhật hoàng bước sang tuổi 85. Như vậy thái tử Naruhito dự kiến sẽ lên ngôi vào đầu năm 2019, mở ra một triều đại mới.

Sau khi thoái vị, Nhà vua và Hoàng hậu Nhật sẽ được "nghỉ hưu", không phải gánh vác trọng trách đại diện quốc gia trong các nghi lễ.

Cần biết luật mới cho phép việc thoái vị chỉ áp dụng đối với Nhật hoàng hiện tại nhưng không giải quyết vấn đề thiếu các thái tử kế vị cũng như việc giảm số lượng thành viên hoàng tộc.

Quốc hội Nhật Bản đã thông qua một giải pháp không mang tính bắt buộc, yêu cầu chính phủ nhanh chóng xem xét làm cách nào để đảm bảo sự kế vị ổn định bằng những biện pháp như cho phép các công chúa tạo ra các nhánh gia đình của riêng mình trong hoàng tộc sau khi họ kết hôn.

Tuy nhiên, giải pháp này không đề cập tới thời hạn cuối để chính phủ thông báo kết quả thảo luận lên Quốc hội.

Theo luật Hoàng gia Nhật Bản năm 1947, các công chúa kết hôn với thường dân phải từ bỏ địa vị hoàng gia.

Phút giây chia sẻ giữa Nhật hoàng Akihito và Hoàng hậu Michiko tại Tokyo tháng 6-2012 - Ảnh: Reuters

Hồi tháng 6 năm ngoái, Nhật hoàng Akihito đã khéo léo bày tỏ nguyện vọng thoái vị do tuổi tác, tình hình sức khỏe không đảm bảo cho vai trò đại diện quốc gia, trong một phát biểu truyền hình trực tiếp.

Nhật hoàng Akihito lên ngôi năm 1989 sau khi vua cha là Nhật hoàng Hirohito băng hà. Trong suốt thời gian trị vì, Nhật hoàng Akihito luôn được nhân dân kính trọng, yêu mến do tính cách cũng như tinh thần trách nhiệm của Ngài.

Dù không nắm trong tay quyền lực chính trị, nhưng Nhật hoàng vẫn đóng một vai trò vô cùng quan trọng như một biểu tượng quốc gia, đồng thời chủ trì việc tiếp đón các nguyên thủ tới Nhật Bản, cũng như thực hiện các chuyến công du nước ngoài để thúc đẩy quan hệ đối ngoại của Nhật Bản.