Theo báo Straits Times, chiều 4-10, Đảng Dân chủ tự do (LDP) của Nhật Bản sẽ tiến hành cuộc bỏ phiếu quan trọng để chọn lãnh đạo mới, mở đường cho Thủ tướng tiếp theo của quốc gia, trong bối cảnh đảng này đang đối mặt với những thất bại chính trị liên tiếp và mất niềm tin từ cử tri.

Cuộc bỏ phiếu được xem là cơ hội để LDP lấy lại uy tín, đang bị ảnh hưởng bởi lạm phát tăng cao, quan hệ căng thẳng với Mỹ và các chính sách nhập cư gây tranh cãi. Đồng thời sự kiện này còn mang tính lịch sử khi có thể đưa Nhật Bản đến với nữ Thủ tướng đầu tiên hoặc vị Thủ tướng trẻ nhất trong 140 năm.

Các ứng viên nổi bật

Cuộc bỏ phiếu có tổng cộng 5 ứng viên, đại diện cho nhiều quan điểm và kinh nghiệm khác nhau. Trong số này, Bộ trưởng Nông nghiệp Shinjiro Koizumi, 44 tuổi, con trai của cựu Thủ tướng nổi tiếng Koizumi Junichiro, đang dẫn đầu các cuộc thăm dò. Nếu thắng cử, ông sẽ trở thành Thủ tướng trẻ nhất Nhật Bản kể từ Hirobumi Ito năm 1885.

Ứng viên tiềm năng thứ hai là Sanae Takaichi, chính trị gia bảo thủ, từng là đồng minh của cố Thủ tướng Shinzo Abe. Bà có thể trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên, mở ra một cột mốc quan trọng về sự tham gia của phụ nữ trong chính trị Nhật Bản.

Bà Takaichi cam kết thay đổi mạnh mẽ chính sách kinh tế, chỉ trích Ngân hàng Nhật Bản tăng lãi suất và để ngỏ khả năng thương lượng lại thỏa thuận thương mại với Mỹ, trong đó Nhật Bản cam kết đầu tư 550 tỉ USD để đổi lấy giảm thuế quan.

Ngoài ra, Bộ trưởng Nội các Yoshimasa Hayashi, 64 tuổi, chính trị gia trung dung dày dạn kinh nghiệm từng giữ các vị trí quan trọng về ngoại giao, quốc phòng và nông nghiệp, cũng được xem là ứng viên sáng giá.

Hai ứng viên còn lại gồm Toshimitsu Motegi - cựu Bộ trưởng Kinh tế và Ngoại giao, và Takayuki Kobayashi - cựu Bộ trưởng An ninh kinh tế.

Các ứng viên này chủ yếu theo đường lối trung dung và dự kiến tiếp tục các chính sách kinh tế hiện tại của ông Ishiba, theo New York Times.

Các vấn đề trọng tâm

Các vấn đề then chốt trong cuộc bỏ phiếu bao gồm chính sách nhập cư, quan hệ với Mỹ, kinh tế trong nước và uy tín của Đảng LDP sau những bê bối chính trị gần đây.

Lo ngại về nhập cư gia tăng khi Nhật Bản tiếp nhận nhiều lao động và khách du lịch quốc tế, dẫn đến các ứng viên bảo thủ đề xuất hạn chế người nhập cư và giới hạn quyền sở hữu bất động sản đối với người nước ngoài.

Bên cạnh đó, các ứng viên đều đề xuất cải thiện mức lương và hỗ trợ các hộ gia đình đang chịu ảnh hưởng từ lạm phát.

Một số ứng viên cũng cam kết nâng cao tỉ lệ phụ nữ trong chính quyền: ông Koizumi đặt mục tiêu 30% nữ nghị sĩ trong Quốc hội trong vòng 10 năm; ông Motegi muốn 30% trong nội các là phụ nữ; bà Takaichi hướng tới cân bằng giới tính trong nội các, học hỏi từ các nước Bắc Âu.

Quy trình bỏ phiếu và dự kiến kết quả

Kết quả cuộc bỏ phiếu sẽ do 295 nghị sĩ LDP và 295 phiếu đại diện từ cơ sở quyết định. Nếu không ứng viên nào giành đa số trong vòng đầu, hai người dẫn đầu sẽ bước vào vòng quyết định vào chiều 4-10, trong đó 295 nghị sĩ LDP sẽ tiếp tục bỏ phiếu.

Các cuộc thăm dò cho thấy ông Koizumi hoặc ông Hayashi đang có lợi thế hơn bà Takaichi trong vòng hai.

Người thắng cử thường được công nhận là Thủ tướng trong vài ngày, nhưng lần này có thể lâu hơn do Đảng LDP hiện không chiếm đa số và cần đàm phán với các đảng đối lập để củng cố sự ủng hộ.

Thủ tướng kế nhiệm sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức: triển khai thỏa thuận thương mại với Mỹ, chuẩn bị đón chuyến công du châu Á của Tổng thống Trump, giải quyết các vấn đề nội bộ đảng, và đáp ứng kỳ vọng của công chúng về cải cách kinh tế, nhập cư và tăng cường vai trò của phụ nữ.

Chuyên gia phân tích chính trị Shigenobu Tamura nhận định: "Đảng LDP cần cải tổ từ bên trong. Nếu không, sẽ không có con đường nào để đảng này phục hồi và tái tạo niềm tin với xã hội".

Trọng trách chờ lãnh đạo mới của Nhật

Ngày 7-9, Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba tuyên bố sẽ từ chức sau nhiều tuần đối diện với áp lực từ thất bại trong cuộc bầu cử Thượng viện, mở ra cuộc đua lãnh đạo mới với đầy ẩn số tại xứ sở mặt trời mọc.