Người Trung Quốc 'sở hữu' các lô đất biên giới, ven biển bằng cách nào?

BẢO NGỌC - LÊ KIÊN

TTO - Người Trung Quốc đang sử dụng hơn 162.000ha đất biên giới, ven biển thông qua hai hình thức thành lập doanh nghiệp liên doanh và đầu tư tiền cho người Việt gốc Hoa mua đất.

Khu đô thị Our City tại TP Hải Phòng của người Trung Quốc - Ảnh: TIẾN THẮNG

Đây là thông tin được Bộ Quốc phòng đưa ra trong báo cáo trả lời chất vấn của cử tri được gửi tới Quốc hội mới đây.

149 doanh nghiệp Trung Quốc 'sở hữu' đất biên giới

Trả lời ý kiến lo ngại của cử tri Hải Phòng về tình trạng người Trung Quốc nhập cảnh vào Việt Nam đầu tư, kinh doanh và thu mua đất đai gần các khu vực trọng yếu về quốc phòng - an ninh, Bộ Quốc phòng cho biết tính đến hết tháng 11-2019 có 149 doanh nghiệp có yếu tố Trung Quốc đang hoạt động ở khu vực biên giới của 22 tỉnh, TP.

Trong đó có 92 doanh nghiệp 100% vốn Trung Quốc, 57 doanh nghiệp vốn liên doanh. Cũng trong số này, có 134 doanh nghiệp đang hoạt động, 15 doanh nghiệp đã triển khai dự án nhưng tạm ngưng hoạt động.

Thời hạn thuê đất của người Trung Quốc từ 5 - 50 năm, lĩnh vực hoạt động chủ yếu của người Trung Quốc tại khu vực biên giới đất liền và ven biển là kinh doanh khách sạn, nhà hàng, du lịch, vui chơi giải trí, may mặc, nuôi trồng thủy sản, giầy da, sản xuất bao bì, đồ chơi trẻ em, linh kiện điện tử.

Các tỉnh, thành người Trung Quốc tập trung "sở hữu" đất đai thời gian qua là Đà Nẵng 22 trường hợp, Quảng Ninh 17 trường hợp, Hải Phòng 16 trường hợp, Bình Định 9 trường hợp, Hà Tĩnh và Bình Thuận mỗi tỉnh có 5 trường hợp.

Doanh nghiệp có yếu tố Trung Quốc ở khu vực biên giới đều hình thành từ tháng 12-2018 trở về trước, trong năm 2019 không có doanh nghiệp mới nào.

Các doanh nghiệp người Trung Quốc trước khi cấp phép, đầu tư đã được các cơ quan chức năng thẩm định, phê duyệt.

Đô thị Our City là nơi người Trung Quốc chuyên tổ chức đánh bạc - Ảnh: TIẾN THẮNG

Đầu tư ‘núp bóng’ doanh nghiệp Việt

Bộ Quốc phòng đánh giá các doanh nghiệp có yếu tố Trung Quốc trong quá trình hoạt động cơ bản chấp hành đúng pháp luật Việt Nam.

Tuy nhiên, còn nổi lên một số vấn đề như: một số doanh nghiệp đưa lao động người Trung Quốc sang làm việc nhập cảnh dưới hình thức du lịch, sử dụng lao động Trung Quốc không khai báo, đăng ký theo quy định, thậm chí có doanh nghiệp không có tư cách pháp nhân tuyển dụng lao động người nước ngoài nhưng vẫn tuyển dụng.

Tình trạng đầu tư "núp bóng" danh nghĩa doanh nghiệp Việt Nam hoạt động trong các lĩnh vực du lịch, nuôi trồng, chế biến, thu mua hải sản nhưng thực chất việc điều hành, quản lý do người Trung Quốc đảm nhiệm.

Một số doanh nghiệp dưới vỏ bọc kinh doanh, sản xuất nhưng đã có hoạt động tội phạm công nghệ cao, sản xuất ma túy tại các địa phương như TP Đà Nẵng, Hải Phòng, Quảng Ninh, Phú Yên, Kon Tum.

Có doanh nghiệp trốn thuế, gây ô nhiễm môi trường tại Hà Tĩnh, TP Hải Phòng. Đến nay cơ quan chức năng đã xử lý 63 người không khai báo tạm trú, 87 người không có giấy phép lao động, 285 công nhân Trung Quốc xô xát với công nhân Việt Nam, 3 trường hợp kết hôn trái phép, 310 lao động không chấp hành quy định trong quá trình làm việc tại các doanh nghiệp.

"Sở hữu" vị trí đất trọng yếu về quốc phòng, an ninh

Báo cáo của Bộ Quốc phòng cũng cho thấy từ năm 2011 - 2015, trên địa bàn khu vực biên giới biển Đà Nẵng có 134 lô đất, 1 thửa đất liên quan đến cá nhân, doanh nghiệp người Trung Quốc sở hữu, "núp bóng" sở hữu và thuê đất tại các vị trí dọc các khu đô thị ven biển, ven tường rào sân bay Nước Mặn, đường Hoàng Sa, Võ Nguyên Giáp, khu đô thị phường Phước Mỹ.

Đất ven biển gần khu vực sân bay Nước Mặn - Ảnh: HỮU KHÁ

Cụ thể, ông Liang Zhipei (Lương Chí Bồi), sinh năm 1975, người Trung Quốc và ông Chiu Cheng Tai (A Chiu), sinh năm 1959, người Đài Loan, từ năm 2011 - 2015 đã đầu tư tiền cho 8 người Việt, trong đó 6 người gốc Hoa đứng tên mua 84 lô đất với diện tích khoảng 20.000m², giá trị giao dịch trên 100 tỉ đồng tại Đà Nẵng.

Bên cạnh đó có 7 doanh nghiệp có yếu tố Trung Quốc sở hữu một số lô đất ven biển và thuê đất 50 năm là: Công ty TNHH thương mại và dịch vụ Nguyên Thịnh Vượng nhận quyền sử dụng đất đối với 10 lô đất trên mặt đường Hoàng Sa, Công ty TNHH thương mại du lịch và dịch vụ SiiverPark mua 4 lô đất ở dải đất ven tường rào sân bay Nước Mặn, Công ty TNHH Silver Sea Triệu Nghiệp, đứng tên sử dụng 2 lô đất ở dải đất ven tường rào sân bay Nước Mặn.

Công ty TNHH thương mại du lịch & dịch vụ Hoàng Gia Trung, sử dụng 13 lô đất mặt đường Võ Nguyên Giáp, Công ty TNHH MTV Golden Wynn Đà Nẵng sử dụng 1 lô đất ở mặt đường Hoàng Sa, Công ty TNHH thương mại - du lịch và dịch vụ V.N. Holiday đã mua lại từ các cá nhân, doanh nghiệp Việt Nam sở hữu 20 lô đất ở dải đất ven tường rào sân bay Nước Mặn, Công ty TNIHH Silver Shores Hoàng Đạt thuê 200.000m² đất, thời gian thuê 50 năm.

Theo Bộ Quốc phòng, để "sở hữu" các lô đất ở Đà Nẵng, người Trung Quốc chủ yếu dựa theo hai hình thức thành lập doanh nghiệp liên doanh với Việt Nam, đầu tư tiền cho cá nhân người Việt, chủ yếu người gốc Hoa mua đất.

Ban đầu, người Trung Quốc góp vốn thấp hơn người Việt, người Việt Nam góp vốn chủ yếu bằng đất, doanh nghiệp sẽ do người Việt điều hành, nhưng sau một thời gian bằng nhiều cách người Trung Quốc tăng vốn giành quyền điều hành doanh nghiệp. Do tài sản góp vốn là đất nên quyền sử dụng các lô đất rơi vào tay người Trung Quốc.

Hầu hết các lô đất thuộc "sở hữu" của người Trung Quốc đều ở vị trí các đường lớn, ven biển, đắc địa cho hoạt động kinh doanh và có ý nghĩa quan trọng trong khu vực phòng thủ.

Vì thế, theo Bộ Quốc phòng, cử tri và dư luận xã hội lo ngại về việc Đà Nẵng cấp chứng nhận quyền sử dụng đất cho người Trung Quốc là có cơ sở.

Thủ tướng đã chỉ đạo các bộ, ngành và UBND TP Đà Nẵng làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân xử lý theo pháp luật.

Điều chỉnh luật, không để cá nhân, doanh nghiệp Trung Quốc lợi dụng hoạt động

Bộ Quốc phòng đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố rà soát đánh giá tổng thể các dự án đầu tư của nước ngoài, nhất là dự án liên quan đến Trung Quốc tại khu vực biên giới, biển, đảo có vị trí chiến lược về quốc phòng, an ninh.

Kịp thời phát hiện, điều chỉnh những bất cập của Luật đầu tư, Luật đất đai và cơ chế quản lý, cấp phép các hoạt động đầu tư nhằm hạn chế sơ hở không để cá nhân, doanh nghiệp Trung Quốc lợi dụng hoạt động.

Tăng cường công tác nắm tình hình, phối hợp với cơ quan công an rà soát các hoạt động của người Trung Quốc ở địa bàn đơn vị đảm nhiệm.

Chú ý các hoạt động lợi dụng vỏ bọc đầu tư, liên kết, núp bóng để hoạt động chống phá. Kịp thời báo cáo Bộ Quốc phòng tham mưu với Chính phủ chỉ đạo xử lý, ngăn chặn.

Lợi dụng kẽ hở Luật đầu tư

Bộ Quốc phòng nhận định tình trạng trên là do người Trung Quốc đã nghiên cứu, lợi dụng kẽ hở của Luật đầu tư năm 2014 về việc góp vốn bằng đất để liên doanh thành lập doanh nghiệp và công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đầu tư, đất đai còn kẽ hở.

Phạt doanh nghiệp sử dụng lao động Trung Quốc trái phép 90 triệu

TTO - Công ty TNHH đầu tư Phong Nguyên, đường Tôn Đản, phường Lộc Thọ, TP Nha Trang bị phạt 90 triệu đồng do liên quan việc sử dụng 3 lao động quốc tịch Trung Quốc không có giấy phép lao động.

BẢO NGỌC - LÊ KIÊN