Ngày 7-5, Bệnh viện Phổi trung ương tổ chức lễ kỷ niệm 116 năm ngày sinh bác sĩ Phạm Ngọc Thạch, cố bộ trưởng Bộ Y tế đầu tiên và kỷ niệm 5 năm thành lập Trung tâm Ghép phổi. 

Ca ghép phổi xuyên Việt đầu tiên

Ông Đinh Văn Lượng, giám đốc Bệnh viện Phổi trung ương, chia sẻ chỉ trong 1 tuần của tháng 4, bệnh viện đã phối hợp với các chuyên gia, đơn vị, các bệnh viện trong nước và quốc tế thực hiện thành công liên tiếp 2 ca ghép phổi cho 2 bệnh nhân mắc bệnh phổi giai đoạn cuối.

Đây cũng là lần đầu tiên phổi của người cho chết não được điều phối, vận chuyển hàng không, bảo quản nghiêm ngặt từ Nam ra Bắc để thực hiện ca ghép ngay trong đêm.

Người được ghép phổi là chị Cấn Thị Phương (54 tuổi, Hà Nội). Người hiến tạng phổi là nam bệnh nhân 38 tuổi. Ca ghép phổi kéo dài trong 8 tiếng.

Trước khi được ghép phổi, chị Phương bị bệnh phổi giai đoạn cuối không còn đáp ứng với các phương pháp điều trị nội khoa. Năm 2018, chị phát hiện kén khí trong 2 phổi, 80% nhu mô phổi đã bị thay thế bởi các kén khí. Tình trạng này khiến chị bị suy hô hấp mạn tính, khó thở tăng dần.

Từ năm 2023, chị bắt đầu thở oxy 6 tiếng mỗi ngày tại nhà, tiên lượng tử vong rất cao. 

Sau ca ghép đêm 11-4 vừa qua, các chỉ số sức khỏe của chị đang hồi phục tốt.

Bật khóc khi nhớ lại thời điểm tỉnh lại sau ca ghép, chị Phương xúc động chia sẻ: "Khi mở mắt ra, tôi biết mình đã sống. Lúc đó tôi vô cùng vui mừng, hạnh phúc. Tôi được sống lại nhờ vào người em đã hiến tạng và các bác sĩ, tôi luôn biết ơn những người tái sinh sự sống cho mình".

Luôn mong mỏi biết người cho phổi mình là ai, chị cho biết khi khỏe hẳn, đi xa được, chị sẽ đến tận nhà để cảm ơn nghĩa cử cao cả của người đã cho mình lá phổi.

Kỳ tích sau một tuần ghép phổi

Một tuần sau, Bệnh viện Phổi trung ương tiếp tục thực hiện ca ghép phổi thứ hai cho bệnh nhân Quách Thị Thực (37 tuổi, Thanh Hóa). Người cho tạng phổi là nam thanh niên 35 tuổi được xác định chết não tại Bệnh viện Bạch Mai.

Ca phẫu thuật ghép phổi diễn ra tại Bệnh viện Phổi trung ương kéo dài 7 tiếng từ 18h tối 18-4 đến 1h sáng 19-4.

8 giờ sau mổ, bệnh nhân đã hồi phục ngoạn mục, được rút ống nội khí quản và thở bằng hai lá phổi mới. Sau 1 tuần, bệnh nhân tự thở được như bình thường. Đây cũng là kỳ tích đặc biệt trong phẫu thuật ghép phổi, sự thành công tương đương với tiêu chuẩn y khoa tại các nước phát triển trên thế giới.

Trước đó, chị Thực bị u cơ trơn bạch huyết (LAM), hình thành các kén khí trong phổi, lan tỏa và làm mất chức năng của phổi. Một năm trở lại đây tình trạng khó thở tăng dần, chị sụt 5kg, phải thở oxy 14-16 tiếng mỗi ngày trong 2 tháng trở lại đây. Nếu không được ghép phổi, bệnh nhân có thể tử vong bất kỳ lúc nào.

Cả 2 bệnh nhân được ghép phổi đều được quản lý, theo dõi tại Bệnh viện Phổi trung ương từ trước và chờ ghép từ vài tháng nay. Ngay khi có thông tin từ người hiến tạng chết não, bệnh viện đã lập tức tổ chức hội chẩn, nhanh chóng điều phối, huy động sức mạnh tổng lực từ các chuyên gia đầu ngành của tất cả các lĩnh vực tham gia vào các ca ghép phổi.

"Hai ca ghép đặc biệt này đã nâng tổng số ca ghép phổi thành công của bệnh viện lên 6 ca như tiêu chuẩn cao nhất tại Mỹ. Điều đó đưa ghép phổi thành kỹ thuật thường quy tại bệnh viện", ông Lượng nói.

Còn khoảng 900 người bệnh cần ghép phổi

Sau hơn 30 năm phát triển kỹ thuật ghép tạng, Việt Nam đã thực hiện hơn 9.000 ca ghép, nhưng trong số này chỉ có 14 ca ghép phổi, trong đó Bệnh viện Phổi trung ương thực hiện 6 ca, bằng gần 50% tổng số ca ghép.

Toàn bộ các ca ghép phổi do Bệnh viện Phổi trung ương thực hiện đều thành công ở mức cao nhất theo tiêu chuẩn của Trung tâm Ghép phổi UCSF, Trường đại học California, tại San Francisco, trung tâm y học uy tín nhất tại Mỹ.

Hiện nay, tại nước ta có khoảng 900 người bệnh cần ghép phổi. Bên cạnh đó, điều khiến các bác sĩ băn khoăn là vấn đề chi phí.

"Chi phí cho một ca ghép phổi tại Việt Nam thuộc mức thấp so với thế giới, nhưng đó vẫn là gánh nặng tài chính lớn, vượt quá khả năng chi trả đối với nhiều gia đình. 

Vì vậy để có thêm nhiều người bệnh có thể tiếp cận với kỹ thuật ghép phổi, đặc biệt là những người bệnh có hoàn cảnh khó khăn, cần có cơ chế chi trả từ nguồn bảo hiểm y tế và sự hỗ trợ từ các nguồn xã hội hóa khác. Hiện nay, hầu hết các ca ghép phổi đều được bệnh viện hỗ trợ kinh phí", ông Lượng chia sẻ.

Thủ tướng mừng tuổi khách đi tàu, tặng quà bệnh nhân ghép phổi

Chiều 27-1 (tức 28 Tết), tại ga Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chúc Tết, kiểm tra công tác ứng trực phục vụ hành khách dịp Tết Nguyên đán của ngành đường sắt.