Gan của người có bệnh nền giống như một cơ quan đã "kiệt sức", vừa phải chống chọi với bệnh tật, vừa thực hiện các chức năng cơ bản. Vì vậy khi bị vi rút Dengue xâm nhập và tấn công trực tiếp, lá gan vốn đã suy yếu nay lại có thêm nguy cơ bị tổn thương.

Sốt xuất huyết bùng phát, người mắc bệnh lý gan cần cẩn trọng

Đây là vấn đề đặc biệt đáng lưu tâm khi Việt Nam hiện nằm trong top 5 quốc gia châu Á - Thái Bình Dương có số ca mắc sốt xuất huyết cao nhất, đồng thời cũng chịu gánh nặng lớn từ các bệnh lý về gan.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Việt Nam là một trong 11 quốc gia đang chiếm gần 50% gánh nặng viêm gan mạn tính toàn cầu, với khoảng 7,8 triệu người đang sống chung với viêm gan B và hàng triệu người khác mắc viêm gan C. 

Ngoài ra, việc lạm dụng rượu bia, chế độ ăn uống không lành mạnh và các yếu tố môi trường cũng góp phần làm gia tăng số người mắc bệnh gan nhiễm mỡ và viêm gan do rượu.

Hiện nay, sốt xuất huyết Dengue đang diễn biến phức tạp. Theo Bộ Y tế, tính từ 14-12-2024 đến 17-8-2025, số ca mắc sốt xuất huyết Dengue đã lên đến 65.101, cao hơn 20,8% so với cùng kỳ năm 2024, trong đó có 11 ca tử vong. 

Theo đó, người có bệnh gan mạn tính sống trong vùng dịch sốt xuất huyết Dengue sẽ có nguy cơ biến chứng nặng hơn.

Tổn thương gan và biến chứng gan do sốt xuất huyết Dengue

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng gan là một trong những cơ quan thường bị tổn thương khi mắc sốt xuất huyết Dengue, do độc tính trực tiếp của vi rút, và do đáp ứng miễn dịch quá mức của cơ thể.

Một nghiên cứu khác được thực hiện và đăng tải trên tạp chí khoa học World Journal of Clinical Cases năm 2021 cho thấy, có tới 60-90% người bệnh sốt xuất huyết Dengue gặp các biến chứng về gan, như gan to, vàng da, tăng men gan và nguy kịch nhất là suy gan cấp.

Lúc này, gan gần như mất hoàn toàn khả năng thực hiện các chức năng thải độc, sản xuất yếu tố đông máu hay điều hòa chuyển hóa. Theo tổng hợp nhiều nghiên cứu, khi suy gan cấp xảy ra, tỉ lệ tử vong có thể lên đến 47%.

Đối với người bệnh gan nền như xơ gan, sốt xuất huyết Dengue còn làm tăng gánh nặng điều trị, kéo dài thời gian nằm viện và tăng chi phí y tế.

Theo một nghiên cứu vào năm 2021 đăng tải trên tạp chí The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene, cho thấy người bệnh xơ gan khi mắc sốt xuất huyết Dengue có nguy cơ tử vong ao gấp 3,4 lần, thời gian nằm viện dài thêm 23,1% và chi phí điều trị tổng thể tăng hơn 55%.

Nghiên cứu khoa học khác vào năm 2018, đăng trên tạp chí PLOS One cũng cho thấy những người bị gan nhiễm mỡ do thừa cân hoặc béo phì, khi bị thoát huyết tương do nhiễm sốt xuất huyết Dengue thì sẽ dễ gặp tình trạng máu bị cô đặc hơn, số lượng tiểu cầu trong máu giảm nhiều hơn, và vì thế thời gian phải nằm viện lâu hơn so với người bình thường.

Tổn thương gan chuyển nặng do sốt xuất huyết Dengue

Giữa tháng 5 vừa qua, Bệnh viện Nhi đồng TP.HCM tiếp nhận bé gái 10 tuổi, dư cân béo phì, cân nặng 50kg (thường ở lứa tuổi này khoảng 30 - 32kg) bị xuất huyết tiêu hóa, rối loạn đông máu và tổn thương gan mức độ nặng do sốt xuất huyết Dengue. 

Sau 12 ngày điều trị tích cực, bao gồm truyền máu và điều trị hỗ trợ gan, người bệnh mới dần hồi phục.

Trường hợp của người bệnh 32 tuổi từng được ghi nhận tại Bệnh viện 198 (Bộ Công an) cũng là hồi chuông cảnh báo về mức độ nghiêm trọng của sốt xuất huyết Dengue trên người có bệnh nền về gan.

Với tiền sử viêm gan B và tan máu bẩm sinh, bệnh nhân nhập viện trong tình trạng sốt xuất huyết đã trở nặng, dẫn đến các biến chứng như xuất huyết tiêu hóa, suy gan cấp... gây nguy hiểm đến tính mạng.

Sự gia tăng nhanh các ca sốt xuất huyết Dengue nặng cùng với biến chứng đa cơ quan đang đặt hệ thống y tế trước nguy cơ quá tải, đặc biệt tại các bệnh viện tuyến cuối. Nhiều ca thuộc nhóm nặng như sốc nặng, xuất huyết nặng, suy đa tạng, thường đi kèm bệnh lý nền ở người lớn gây thêm phức tạp và đòi hỏi xử trí cấp cứu đa tạng.

Trong bối cảnh số ca mắc sốt xuất huyết không chỉ tăng nhanh mà còn mở rộng sang nhóm người lớn, đặc biệt vào mùa mưa, các chuyên gia y tế khuyến cáo áp dụng các biện pháp phòng ngừa tích hợp để giảm thiểu nguy cơ mắc sốt xuất huyết Dengue và gánh nặng cho hệ thống y tế.

Các biện pháp bao gồm nâng cao nhận thức cộng đồng, kiểm soát véc tơ truyền bệnh như diệt muỗi, lăng quăng, chuẩn bị nguồn lực cho hệ thống y tế, và tiêm chủng phòng bệnh.

Gan - cơ quan dễ bị tổn thương khi mắc sốt xuất huyết

Gan là một trong những cơ quan dễ bị tổn thương khi mắc sốt xuất huyết Dengue, với các biểu hiện đa dạng, từ tăng men gan đến mức độ nặng như vàng da và suy gan cấp với tỉ lệ tử vong cao.