Hội nghị bàn về việc chấn chỉnh hoạt động biểu diễn và trình diễn thời trang tại ba đầu cầu Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM sáng 18-5.

Thẩm mỹ biểu diễn: những chuyện phản cảm

Phóng to

Người mẫu Ngọc Quyên (trái) và Hà Anh được nhắc đến tại hội nghị trực tuyến xung quanh câu chuyện ăn mặc hở hang khi biểu diễn - Ảnh: GIA TIẾN

Chua xót nhưng phải bàn bởi chưa bao giờ chuyện nghệ sĩ mặc “thiếu vải”, “hở nội y” hay hát nhép “phủ sóng” nhiều như hiện nay. Trong khi đó, một hệ thống quy chế, thông tư, nghị định cho đến chỉ thị lại tỏ ra bất lực trước những nghệ sĩ chọn con đường: không xìcăngđan bất thành người nổi tiếng.

Mặc hở, hát nhép, đàn nhái... tràn lan

Không e ngại, cục trưởng Vương Duy Biên (Cục Nghệ thuật biểu diễn) thẳng thắn chỉ ra những cái tên: Hà Anh, Bebe Phạm, Ngọc Quyên, Minh Hằng, Thu Minh, Quỳnh Nga, Thu Thủy... nếu không hát nhép thì cũng dính đến án mặc hở. Chỉ ra nguyên nhân của vấn nạn hát nhép, ông Biên gay gắt: nhiều chương trình, ca sĩ lười nhác không hát bằng giọng thật, họ không phải là nghệ sĩ vì khả năng hạn chế, ỷ lại máy móc. Công ty tổ chức thì chạy theo thị hiếu khán giả để trục lợi nên cố tình vi phạm, tiếp tay cho nghệ sĩ ăn mặc phản cảm.

Vấn đề càng nóng hơn khi theo thống kê của ông Võ Trọng Nam (giám đốc Sở VH-TT&DL TP.HCM), chỉ tính riêng năm tháng đầu năm 2012 sở đã xử phạt 11 trường hợp vi phạm, trong khi xử phạt cả năm 2011 chỉ có tám trường hợp. Là người trong nghề tổ chức biểu diễn, ông Trần Thanh Long (giám đốc Công ty người mẫu PL) chỉ ra: các chương trình biểu diễn hay có sự thay đổi bất ngờ khác với kịch bản đã được duyệt, nhưng thường không được kiểm tra, giám sát sau đó. Có những nghệ sĩ lúc duyệt chương trình ăn mặc kín đáo, nhưng khi biểu diễn họ vén quần áo lên thành bikini. Cũng theo ông Long, với những người mới chỉ học xong lớp 12, mong muốn kiếm tiền và khát khao sự nổi tiếng thì họ sẵn sàng dựa vào các xìcăng đan để công chúng dễ dàng biết đến hơn.

Sẽ tăng mức phạt trong biểu diễn nghệ thuật Các quy định về mức xử phạt trong nghệ thuật biểu diễn hiện nay chỉ dựa vào thu nhập công chức trung bình, chứ chưa căn cứ vào thu nhập thực tế của lĩnh vực này. Vì vậy, Bộ VH-TT&DL đang trình Chính phủ một nghị định mới về quản lý các hoạt động biểu diễn nghệ thuật chuyên nghiệp, dự kiến ban hành vào cuối tháng 5 nếu không có gì thay đổi. Theo đó, bộ cũng đề xuất bổ sung nghị định xử phạt với các trường hợp vi phạm, tăng mức phạt tiền, đình chỉ biểu diễn từ 3-6 tháng hoặc lâu hơn, không cho phép xuất hiện trên các phương tiện truyền thông, không cấp phép cho các đơn vị tổ chức có tiền sử vi phạm, phối hợp với công an để ngăn việc xuất cảnh đi biểu diễn nước ngoài của các nghệ sĩ vi phạm.

Ca sĩ Thanh Thúy (Đoàn nghệ thuật Quân khu 7) cũng chia sẻ: “Những nghệ sĩ thường xuyên mặc áo dài không thể hot bằng những người mặc hở hoặc... không mặc gì cả”. Cô cho rằng phải đến lúc có những quy định rõ ràng khi ranh giới giữa sự gợi cảm và phản cảm rất mong manh. Cô cũng nêu thực trạng hát nhép vẫn tồn tại một cách hiển nhiên trong những chương trình truyền hình trực tiếp, ngay cả đối với những ca sĩ có thực lực để bảo đảm tên tuổi. Vậy nên mới có chuyện trong chương trình Bài hát yêu thích gần đây, khi một số ca sĩ buộc phải hát thật đã gây thất vọng cho khán giả vì trước giờ họ toàn nghe hát nhép.

Cố gắng có được một cuộc đối thoại mở giữa những người làm quản lý, công ty tổ chức, nghệ sĩ, phóng viên nhưng ông Biên cũng phải thừa nhận: “Tôi đã mời những nghệ sĩ từng có vi phạm nhưng họ không dự”. Dù Bộ trưởng Bộ

VH-TT&DL Hoàng Tuấn Anh phải ngừng phần báo cáo để yêu cầu mời các nghệ sĩ từng có vi phạm đến đối thoại nhưng vẫn không ai có mặt. “Không thể chỉ có chúng ta ngồi đây nói tràng giang về nghệ sĩ trong khi họ không đến. Bởi giải quyết vấn đề này, không thể chỉ dùng biện pháp hành chính mà phải gặp gỡ, trao đổi, giáo dục...” - ông Hoàng Tuấn Anh nói.

“Mặc hở thì cho đi... lao động công ích!”

Đó là một đề xuất khá kiên quyết của nhạc sĩ NSƯT Thế Hiển, tuy có vẻ hơi không thực tế nhưng thể hiện rất rõ thái độ của một nghệ sĩ trước chuyện “con sâu làm rầu nồi canh”. Sở dĩ có thái độ này là bởi vụ việc ca sĩ Thu Minh bị xử phạt 3,5 triệu đồng vì mặc hở vừa qua đã nhận được rất nhiều phản hồi của dư luận cho rằng mức phạt như vậy là quá nhẹ, không đủ sức răn đe, thậm chí còn giúp ca sĩ thêm nổi tiếng.

“Phạt ca sĩ không chuẩn mà phải phạt nhà tổ chức vì ca sĩ chẳng thể tự tổ chức sô diễn” - ông Lê Ngọc Cường (nguyên cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn) khẳng định. Nhưng phạt thế nào cũng có nhiều ý kiến.

Ông Phạm Xuân Phúc (phó chánh thanh tra Bộ VH-TT&DL) cho rằng: nên áp dụng kiểu xử phạt như bóng đá, vừa phạt tiền vừa cấm thi đấu. “Chế tài hiện nay chưa đủ sức răn đe do tính toán mức xử phạt trên cơ sở thu nhập cán bộ công chức, mà không tính đến thu nhập đặc thù của nghệ sĩ” - ông Phúc nói.

Phải kiện toàn các hệ thống quy định và xử phạt, thậm chí cho ra đời Luật biểu diễn nghệ thuật nhưng khâu cuối cùng vẫn là con người. Nhiều ý kiến cho rằng dù phạt nặng hay nhẹ vẫn phải có sự đối thoại với nghệ sĩ, giáo dục lớp nghệ sĩ trẻ và định hướng thẩm mỹ cho họ. Nhưng thêm một vấn đề nữa chính là những người quản lý trong lĩnh vực văn hóa. “Phải ngăn chặn tình trạng dung túng của nhà quản lý. Người ta dúi ít tiền cho người cấp phép thế là anh nhận tiền, rồi dung túng là không được” - ông Lê Ngọc Cường gay gắt.