Đó là lời khuyên của ông Marco Argenti, giám đốc thông tin của Goldman Sachs, với con gái ông đang học đại học, đăng trên tạp chí Harvard Business Review gần đây.

Lời khuyên nghe có vẻ phi lý. Nhưng ông Argenti giải thích: trong kỷ nguyên AI, việc hiểu được vì sao mình tạo ra thứ gì đó quan trọng hơn là làm thế nào để tạo ra nó.

Trí tuệ nhân tạo (AI) có thể viết được một phần mềm hoạt động trơn tru, nhưng phần mềm đó chưa chắc đã làm đúng thứ mình yêu cầu. Kỹ năng hội thoại với AI để khiến nó làm đúng thứ mình cần trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Thời của điện toán hội thoại

Câu chuyện của ông Argenti là một trong hàng ngàn bài học mà giới công nghệ đang dần rút ra trong thời đại mô hình ngôn ngữ AI thay đổi hành vi tương tác giữa con người và máy tính, tạo ra một khái niệm mới mà tôi tạm gọi là điện toán hội thoại.

Không chỉ giúp người dùng ra lệnh cho máy tính bằng ngôn ngữ tự nhiên, điện toán hội thoại đang dần len lỏi vào các thiết kế phần mềm, mở ra tương lai cho những phần mềm trò chuyện với nhau bằng ngôn ngữ con người trong cùng một hệ điều hành.

Lĩnh vực tương tác giữa người và máy tính, từng bị chi phối bởi giao diện đồ họa và các dòng lệnh, đang được cách mạng hóa nhờ những tiến bộ trong AI. Điện toán hội thoại cho phép người dùng tương tác với máy bằng ngôn ngữ tự nhiên, giúp công nghệ trở nên trực quan và dễ tiếp cận hơn, phá vỡ các rào cản với người dùng ở mọi cấp độ kỹ năng.

Các nền tảng như ChatGPT nêu bật tiềm năng của điện toán hội thoại. Được phát triển bởi OpenAI, ChatGPT tận dụng các mô hình học sâu để hiểu và giao tiếp với con người, hỗ trợ người dùng thực hiện các tác vụ từ soạn thảo email đến phân tích dữ liệu phức tạp và tạo nội dung.

ChatGPT có thể xử lý một lệnh như "phân tích phản hồi của khách hàng và xác định các vấn đề chính" chỉ trong vài phút.

Bằng cách đơn giản hóa các tác vụ phức tạp bằng một vài câu lệnh tự nhiên, điện toán hội thoại đang nâng cao năng suất công việc cho hàng triệu người dùng trên thế giới.

Điện toán hội thoại không chỉ gói gọn trong tương tác với người dùng, mà còn dần tích hợp vào kiến trúc của hệ điều hành thông qua các trợ lý ảo được điều khiển bởi các mô hình ngôn ngữ.

Các hệ thống này có các trợ lý chuyên dụng cho những nhiệm vụ khác nhau, do một trợ lý trung tâm chỉ huy đóng vai trò điều phối.

Khi điện toán hội thoại tích hợp sâu hơn vào cuộc sống hằng ngày và hệ điều hành máy tính, nó mở ra một tương lai nơi mỗi người đều có một trợ lý ảo cá nhân.

Những trợ lý này, được hỗ trợ bởi các mô hình ngôn ngữ tiên tiến, có thể quản lý công việc hằng ngày như lên lịch, liên lạc và quản lý sức khỏe. Tầm nhìn này vượt ra ngoài sự tiến bộ công nghệ đơn thuần - nó hướng tới một thế giới mới đầy trực quan và kết nối.

Hãy tưởng tượng một thế giới nơi mọi người có những bản sao kỹ thuật số, không chỉ hiểu lời bạn nói mà còn hiểu cả ngữ cảnh và cảm xúc đằng sau chúng.

Những trợ lý này sẽ quản lý mọi thứ, từ lập kế hoạch, liên lạc với người thân, đến tư vấn tài chính và sức khỏe cá nhân, tất cả đều được điều chỉnh cụ thể cho phù hợp với sở thích và hoàn cảnh sống của từng người.

Nó có thể giúp quản lý lịch dùng thuốc của người cao tuổi, hỗ trợ học sinh làm bài tập về nhà, hoặc cung cấp câu trả lời ngay lập tức cho những người mới lên chức cha mẹ với vô vàn câu hỏi - tất cả đều bằng ngôn ngữ và phong cách giao tiếp ưa thích của họ.

Trong môi trường công sở, những trợ lý này có thể biến đổi phương thức làm việc bằng cách quản lý các nhiệm vụ hành chính, tối ưu hóa quy trình công việc và hỗ trợ cộng tác từ xa.

Nó có thể trở thành trung tâm quản lý các dự án phức tạp, đảm bảo tất cả các thành viên trong nhóm được cập nhật với thông tin đầy đủ, giảm căng thẳng và tăng năng suất làm việc.

Trong cuộc sống hằng ngày, những trợ lý này có thể giúp các cá nhân duy trì cân bằng giữa công việc và cuộc sống bằng cách đảm nhận các tác vụ tốn thời gian như lên lịch, lập ngân sách và đề xuất hoạt động giải trí.

Chúng có thể tham gia chăm sóc sức khỏe cá nhân, nhẹ nhàng thúc đẩy người dùng hướng tới những thói quen lành mạnh hơn dựa trên hành vi sinh hoạt hằng ngày.

Việc triển khai trợ lý cá nhân trên toàn cầu còn có tiềm năng thu hẹp các khoảng cách kinh tế - xã hội và công nghệ.

Bằng cách cung cấp các công cụ giáo dục tùy chỉnh, dịch thuật ngôn ngữ và tư vấn phát triển nghề nghiệp, những trợ lý này là bệ phóng giúp các cộng đồng đang phát triển có thể tiếp cận những cơ hội từng nằm ngoài tầm với.

Chúng thúc đẩy phổ cập giáo dục, y tế và kinh tế, tạo sân chơi bình đẳng cho hàng triệu người trên thế giới.

Khi máy tính trò chuyện: cơ hội và thách thức

Việc triển khai các trợ lý kỹ thuật số cá nhân sẽ mang lại những cơ hội vĩ mô. Trước hết là khả năng tiếp cận và tính toàn diện.

Trợ lý ảo cá nhân có thể tăng cường khả năng tiếp cận công nghệ cho nhiều tầng lớp dân số khác nhau, bao gồm cả những người khuyết tật hoặc trình độ kỹ thuật hạn chế thông qua các hỗ trợ được cá nhân hóa bằng nhiều ngôn ngữ và ngữ cảnh.

Kế đó là hiệu quả và năng suất khi trợ lý có thể tăng năng suất bằng cách quản lý các công việc thường ngày như lên lịch và liên lạc, tối ưu hóa các quy trình quản lý và tự động hóa các tác vụ lặp lại.

Tiếp nữa là cơ hội đổi mới và bình đẳng khi trợ lý mang tiềm năng lớn trong các đổi mới ở lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, giáo dục và dịch vụ khách hàng.

Tuy nhiên, việc sử dụng rộng rãi các trợ lý ảo cá nhân cũng đặt ra những thách thức to lớn. Trước hết là vấn đề quyền riêng tư và bảo mật.

Việc đảm bảo các biện pháp bảo mật và quyền riêng tư cho người dùng là điều tiên quyết để xử lý dữ liệu cá nhân một cách an toàn, với các giao thức rõ ràng và minh bạch trong sử dụng và lưu trữ dữ liệu.

Thứ nữa là độ chính xác, tin cậy và các cân nhắc về mặt đạo đức: trợ lý ảo cá nhân phải hiểu và xử lý chính xác các sắc thái ngôn ngữ của con người để tránh hiểu lầm.

Các vấn đề đạo đức, như quyền tự chủ, giám sát dân số, hay các hệ lụy về thị trường lao động, đòi hỏi các chuyên gia phải cải tiến AI liên tục và điều chỉnh chính sách xã hội tương ứng.

Một điểm quan trọng nữa là tính công bằng. Các mô hình ngôn ngữ vận hành trợ lý ảo cần được huấn luyện bằng bộ dữ liệu đa dạng bao gồm nhiều ngôn ngữ, phương ngữ và bối cảnh văn hóa khác nhau để đảm bảo sự vận hành công bằng cho tất cả người dùng.

Khi nào trí tuệ nhân tạo thông minh hơn con người?

Mới đây tỉ phú công nghệ Elon Musk đưa ra dự báo trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ thông minh hơn người thông minh nhất vào năm 2025 hoặc 2026, miễn là nguồn cấp điện và phần cứng có thể đáp ứng nhu cầu của công nghệ đang phát triển ngày càng mạnh mẽ này.