ASEAN - Trung Quốc thông qua hướng dẫn thực thi DOCXem xét dự thảo hướng dẫn thực thi DOC

Phóng to

Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton và Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Gia Khiêm gặp gỡ bên lề hội nghị bộ trưởng các nước ASEAN - Ảnh: AFP

Dự kiến trong Diễn đàn an ninh khu vực ASEAN lần thứ 18 (ARF 18) vào hôm nay, Ngoại trưởng Hillary Clinton sẽ có bài phát biểu. AFP dẫn nguồn một quan chức tháp tùng đoàn cho biết có khả năng bà sẽ đưa ra một “tuyên bố rất chi tiết” tại ARF lần này về tầm quan trọng của biển Đông đối với hoạt động thương mại của Mỹ và toàn cầu, trong đó nhấn mạnh tầm quan trọng của tự do hàng hải, không có rào cản trong thương mại hợp pháp và duy trì hòa bình, ổn định trên biển Đông.

Theo thông báo của Bộ Ngoại giao VN, trong cuộc họp ASEAN - Mỹ, các ngoại trưởng đã thảo luận về việc tăng cường những nỗ lực hợp tác ASEAN - Mỹ nhằm thúc đẩy hòa bình, ổn định và thịnh vượng trong khu vực, trao đổi quan điểm và thảo luận về sự tham gia Diễn đàn Đông Á của Mỹ và đề xuất với các nhà lãnh đạo về việc tổ chức hội nghị lần thứ ba các nhà lãnh đạo ASEAN - Mỹ tại Bali vào tháng 11-2011.

Hội nghị cũng thảo luận về việc tiếp tục tăng cường những nỗ lực hợp tác an ninh chính trị giữa ASEAN - Mỹ, bao gồm cả việc Mỹ thể hiện ý định tham gia Hiệp ước khu vực Đông Nam Á không có vũ khí hạt nhân, nâng quan hệ đối tác ASEAN - Mỹ lên mức chiến lược... Ngoài ra, các bộ trưởng nhất trí tiếp tục tăng cường hợp tác ASEAN - Mỹ trong các vấn đề an ninh phi truyền thống như chống khủng bố, buôn bán ma túy, buôn người, rửa tiền và tội phạm xuyên quốc gia.

Trước đó, bà Hillary Clinton đã có cuộc gặp với Bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc Dương Khiết Trì. Một quan chức của đoàn Mỹ cho biết Mỹ ủng hộ bản hướng dẫn, coi đây là bước đầu để thực thi DOC. Ông Dương Khiết Trì cũng khẳng định sẽ “hòa hợp” để cùng nhau đem lại hòa bình và ổn định trong khu vực. Cuộc gặp Mỹ - Trung này khởi đầu cho một loạt hoạt động ngoại giao cấp cao của Mỹ tại khu vực châu Á sắp tới.

Trong cuộc họp báo chiều 22-7, Ngoại trưởng Indonesia Marty Natalegawa nhận định: “Hướng dẫn thực thi DOC vừa ký kết cần phải có ý nghĩa nhiều hơn là từ ngữ”. Ông cho rằng: “Chúng ta cần đảm bảo những suy nghĩ được diễn đạt ra trên giấy là đáng tin cậy. Nói thế không có nghĩa là tôi thiếu sự tin tưởng, mà ngược lại. Tôi nghĩ văn kiện này có thể tạo sự khác biệt và sẽ tạo sự khác biệt”.

Theo ông Natalegawa, hướng dẫn này không phải là giải pháp cho tất cả các vấn đề ở biển Đông, nhưng có còn hơn không. Nó cho thấy Trung Quốc và ASEAN có thể hợp tác với nhau, nhấn mạnh đến các nhân tố tích cực, mối quan tâm chung để thực hiện điều gì đó cùng nhau, đem lại kết quả mang tính xây dựng. “Chắc chắn còn phải có nhiều hoạt động nữa, nhưng chúng ta cứ làm từng bước một”.

Gặp gỡ Việt - Mỹ bên lề AMM 44 Sáng 22-7, Phó thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Gia Khiêm đã có cuộc gặp kéo dài một giờ với Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton trong khuôn khổ các cuộc họp giữa ASEAN. Hai bên nhất trí tiếp tục thúc đẩy và nâng quan hệ song phương lên tầm cao hơn, hướng tới quan hệ đối tác chiến lược.

Trả lời câu hỏi của một phóng viên về việc làm thế nào có thể thương lượng về Bộ quy tắc về cách ứng xử của các bên trên biển Đông (COC) nếu Trung Quốc cứ đề cập đường chín đoạn, ông Marty Natalegawa nói: “Chuyện này cũng như chuyện con gà có trước hay quả trứng có trước. Có thể chúng ta cần có COC để giải quyết vấn đề đường chín đoạn, nhưng có người lại nói trước khi có COC thì cần phải giải quyết đường chín đoạn trước. Tôi cho rằng chúng ta cứ thử làm xem chuyện gì sẽ xảy ra, đừng đòi hỏi hoàn hảo quá. Cứ để mọi việc phát triển tự nhiên. Nếu chúng ta cứ phải chắc mới làm thì có thể ta sẽ chẳng làm được gì”. Ông Marty tỏ ra ủng hộ việc “cứ vừa làm vừa tính”, thay vì có một “hạn định” về việc ra đời một COC như mong muốn của dư luận hiện nay.

Trong cuộc gặp ASEAN và Mỹ, Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đã dành phần cuối cùng trong bài phát biểu khoảng năm phút của mình để đặc biệt nhấn mạnh tới những con đập đang được xây mới trên dòng chính của sông Mekong. “Đây là vấn đề nghiêm trọng đối với nhiều quốc gia chung dòng sông Mekong - bà nhấn mạnh - Vì bất kỳ nước nào xây đập thì tất cả các nước còn lại sẽ đều cảm nhận rõ hậu quả. Chúng ta sẽ phải đối mặt với thách thức về an ninh lương thực, môi trường suy thoái và ảnh hưởng tới đời sống cộng đồng”.

Bà Clinton kêu gọi tất cả các bên liên quan ngừng xây dựng những con đập mới và xem xét kỹ trước khi xây dựng cho tới khi có được những bản đánh giá đầy đủ hơn về tác động của những con đập định xây đối với cuộc sống cư dân.

Bà Clinton tái cam kết sự tham gia hỗ trợ của Mỹ trong các lĩnh vực này. Washington sẽ chia sẻ kinh nghiệm, kỹ thuật với các nước thuộc Ủy ban sông Mekong để đảm bảo các kiến trúc xây dựng hạ tầng trong tương lai sẽ được tính tới các tác động xã hội và môi trường.

Tính minh bạch trong quân sự của Trung Quốc tiếp tục giảm Viện nghiên cứu chiến lược quốc gia thuộc Đại học Quốc phòng Mỹ đã đánh giá tính minh bạch trong phát triển quân sự của Trung Quốc tiếp tục giảm trong năm 2010. Trong báo cáo mang tên “Tính minh bạch trong quân sự của Trung Quốc”, viện này cho biết khi khảo sát 19 hạng mục như mục tiêu chiến lược, tổng số quân hiện nay, sức mạnh quân sự, vũ khí... 10 năm qua (1998-2008), có đến chín hạng mục có tính minh bạch thấp, bảy hạng mục ở mức trung bình, trong đó hạng mục tổng số quân được đánh giá thấp nhất. Chỉ có hạng mục “các hoạt động hòa bình quốc tế” có tính minh bạch cao. * Ngày 22-7, Lực lượng không quân Philippines đã được lệnh thiết lập 12 tuyến tuần tra ở đảo Kalayaan và nhóm tám đảo khác của nước này quanh quần đảo Trường Sa của Việt Nam, và ngư dân Philippines được yêu cầu cung cấp mọi thông tin trên biển Đông cho cơ quan chức năng đóng trên khu đảo này. Nhật báo Inquirer dẫn lời tư lệnh các đảo này, ông Conrado Arcellana, cho biết quân đội Philippines tuyên bố sẽ sẵn sàng chiến đấu nếu bị tấn công.