Tên lửa phòng không SA-17 của quân đội Nga - Ảnh: Global Security

Ngày 17-12, Bộ Quốc phòng Nga mời hàng loạt phóng viên quốc tế tham quan căn cứ quân sự Hmeymim của quân đội nước này ở tỉnh Latakia, Syria.

Tại đây các phóng viên được tận mắt chứng kiến máy bay ném bom Su-24 cất cánh và hệ thống tên lửa phòng không S-400 hùng mạnh.

Họ còn đặt chân lên tàu chiến Moska được trang bị tên lửa định vị ngoài khơi Địa Trung Hải.

Triển khai tên lửa dọa máy bay Mỹ

Các quan chức quốc phòng Nga khẳng định với giới phóng viên quốc tế rằng kể từ khi quân đội Nga can thiệp vào Syria theo lời đề nghị của chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad, sức mạnh của IS và các nhóm khủng bố khác ở Syria đã bị triệt phá đáng kể. Tuy nhiên, các quan chức quốc phòng Mỹ vẽ một bức tranh hoàn toàn khác.

Theo Bloomberg, Bộ Quốc phòng Mỹ tiết lộ hồi đầu tháng 12, quân đội Nga triển khai hệ thống tên lửa phòng không hiện đại SA-17 gần khu vực biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - Syria, nơi nhiều nhóm quân nổi dậy đang chiến đấu chống IS với sự hỗ trợ của máy bay Mỹ. 

Các quan chức Mỹ cáo buộc quân đội Nga triển khai radar ngắm các máy bay Mỹ, “một động thái khiêu khích nguy hiểm”.

Kết quả là Lầu Năm Góc buộc phải ngừng triển khai máy bay chiến đấu ở khu vực này, dù các máy bay không người lái vẫn hoạt động. 

Sau đó máy bay Nga bắt đầu ném bom dữ dội vào các vị trí của lực lượng quân nổi dậy được Mỹ chống lưng. Chính phủ Tổng thống Barack Obama đang bối rối tìm phương pháp đối phó.

Hệ thống tên lửa phòng không S-400 của quân đội Nga tại căn cứ không quân ở Latakia - Ảnh: AFP

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã gửi thông điệp phản đối tới Tổng thống Nga Vladimir Putin trong cuộc gặp ở điện Kremlin hôm 15-12.

Người phát ngôn Bộ Chỉ huy trung ương không quân Mỹ Tim Smith xác nhận tướng John Dunford, chủ tịch Hội đồng tham mưu liên quân Mỹ, cũng thảo luận vấn đề này với người đồng cấp Nga.

“Việc Nga tăng cường các hệ thống tên lửa phòng không ở Syria, bao gồm SA-17, là một bằng chứng nữa cho thấy Matxcơva và chính quyền Syria đang phá rối chiến dịch không kích của liên quân quốc tế chống IS” - ông Smith chỉ trích.

Ông nhấn mạnh tên lửa phòng không của Nga hoàn toàn không thể ngăn chặn bước tiến của IS, bởi IS không hề có không quân.

Đại úy Jeff Davis, người phát  ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ, cho biết hiện quân đội Mỹ vẫn tiếp tục triển khai máy bay chiến đấu đến các khu vực IS hoạt động, bao gồm các cuộc không kích ở thị trấn Manjib và Mara thuộc miền bắc Syria. Nhưng chiến dịch không kích của Mỹ đang gặp nhiều khó khăn vì tên lửa phòng không của Nga.

Ép Thổ Nhĩ Kỳ

Một quan chức Nhà Trắng tiết lộ các lãnh đạo Mỹ đang thảo luận căng thẳng cách đối phó với chiến thuật của Nga. Chính quyền Obama có thể sẽ nối lại các cuộc không kích hỗ trợ quân nổi dậy chống IS ở biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ, nhưng e ngại nguy cơ đụng độ với lực lượng Nga. Ở thời điểm hiện tại, dường như Mỹ đang chấp nhận việc bị Nga cản trở trên bầu trời Syria.

Các quan chức Mỹ cũng cáo buộc với việc máy bay chiến đấu Mỹ ngừng hoạt động tại biên giới Syria - Thổ Nhĩ Kỳ, Nga đang tăng cường chiến dịch đánh bom các nhóm nổi dậy được Mỹ chống lưng tại đây.

Môt quan chức Nhà Trắng khẳng định tên lửa Nga bắn phá nhiều phương tiện thương mại di chuyển từ Thổ Nhĩ Kỳ vào Syria, và cản trở dòng cứu trợ nhân đạo từ Thổ Nhĩ Kỳ.

Tàu chiến Nga Moskva ngoài khơi Syria - Ảnh: CNN

Nhà phân tích Matthew McInnis của tổ chức American Enterprise Institute nhận định với chiến thuật này, quân đội Nga đang củng cố sức mạnh của chính quyền Assad và cản trở hoạt động của liên quân chống IS.

“Nga đang tìm cách tạo ra các khu vực mà Mỹ phải xin phép để triển khai máy bay. Nga đang làm thay đổi thế trận ở Syria” - ông McInnis nhấn mạnh.

Một số nguồn tin ngoại giao tiết lộ các quan chức phương Tây đang rất lo ngại khả năng chính quyền Mỹ nhượng bộ  Nga và chính quyền Syria đáng kể để đạt một thỏa thuận hòa bình ở Syria. Cựu đại sứ Mỹ ở Syria Robert Ford cho rằng Nga còn có mục đích khác khi mở rộng chiến dịch quân sự ở miền bắc Syria, đó là gây sức ép lên Thổ Nhĩ Kỳ.

Quan hệ Nga - Thổ đổ vỡ sau vụ không quân Thổ bắn máy bay Nga. Thổ Nhĩ Kỳ rất quan tâm đến khu vực biên giới với Syria bởi nước này hỗ trợ các nhóm quân nổi dậy ở Ả Rập Sunni ở đây. “Nga đang cố siết Thổ Nhĩ Kỳ” - ông Ford nói.