Phóng to

Chiều 23-1, ông Lê Tăng Đức, quyền giám đốc Công ty Đức Minh (Thủ Đức, TP.HCM), cho biết: trung bình mỗi tháng nhập về khoảng 500 chiếc xe lôi Trung Quốc. Hiện nay, mức tiêu thụ loại xe này trên thị trường rất lớn. Giá bán lẻ của công ty là 35 triệu đồng/chiếc. Một điều lưu ý là loại xe này chỉ chở được 250 - 300kg. Trong ảnh: xe lôi Trung Quốc được sắp thành dãy bày bán trên xa lộ Hà Nội, P.Linh Trung, Thủ Đức, TP.HCM -Ảnh: A.THOA

TT - Dân đổ xô mua xe lôi Trung Quốc với giá cao, nhưng nhiều người đang lo bị "mất cả chì lẫn chài" vì không biết có được phép lưu hành hay không. Trong khi đó các cơ quan chức năng vẫn đang "cãi nhau" và... chờ hướng dẫn.

Nghe đọc nội dung toàn bài:

Người bán hàng tại doanh nghiệp kinh doanh xe gắn máy Ba Bá ở thị trấn Cai Lậy (huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang) đang bán xe lôi Fushida thừa nhận những khách hàng mua xe Fushida vừa qua vẫn để xe "trùm mền", chưa đăng ký được vì chưa có giấy chứng nhận chất lượng. "Khi nào mới có giấy chứng nhận chất lượng để đăng ký?" - chúng tôi hỏi. Người bán hàng trả lời: "Cứ chờ... thế nào cũng có mà!".

Người mua: sợ bị cấm lưu hành

Ngày 23-1, chúng tôi trong vai khách hàng cần mua xe lôi có "hải quan cầm tay" để đăng ký ngay, bà H. - chủ cửa hàng Hùng Hậu ở thị trấn Vĩnh Bình (huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang) - không ngần ngại "hét" giá xe hiệu Sandi bao đăng ký là 50 triệu đồng/xe và cam kết lấy biển số trong ngày. Bà H. quả quyết: "Xe nhập như chỗ tui mới mau có hồ sơ đăng ký...". Thực tế tại nhiều cửa hàng bán xe lôi Trung Quốc do VN lắp ráp trong tỉnh Tiền Giang không có hồ sơ, không có giấy chứng nhận chất lượng. Khách hàng muốn mua phải... chờ hồ sơ. Chờ bao lâu thì không ai dám hứa!

"Việc thiết kế các loại xe ba bánh giống như xe lôi Trung Quốc, các kỹ sư cơ khí ôtô của các trường đại học bách khoa trên toàn quốc đều có khả năng thiết kế và chỉ đạo thi công chế tạo. Vấn đề là UBND TP.HCM giao cho cơ sở nào thiết kế, chế tạo loại xe này. Nếu tổ chức một cuộc thi thiết kế loại xe này càng tốt, vì như vậy sẽ có nhiều mẫu mã cho người dân lựa chọn."

Ngay sau khi tỉnh Kontum có chủ trương cấm lưu hành xe ba gác tự chế, Công ty TNHH Thành Thu đã nhanh chân "tậu" chín con xe lôi hiệu Xing Yue Xy 150ZH, dung tích xilanh 149,5cc. Khi vừa xuất hiện trên thị trường, hàng trăm người trước đây hành nghề xe ba gác đã đến nhòm ngó, trong đó nhiều người đặt tiền cọc để có được con xe này và trong phút chốc 8/9 con xe đã có chủ nhân, với giá 33,5-36,5 triệu đồng/chiếc.

Sau Công ty TNHH Thành Thu bán loại xe này, vừa qua doanh nghiệp tư nhân - thương mại Ngân Trang đưa xe nhãn hiệu T&T Fushida về bán. Tuy nhiên, theo chủ Công ty Thành Thu, số xe mà ông đã trót bán đều bị chủ nhân của chúng đem trả lại với lý do không đăng ký được nên cũng "nghỉ” lưu hành.

Về tổng thể, xe lôi máy Trung Quốc có thiết kế không khác gì xe lôi máy VN và được xem là "biến thể" của xe lôi Lambro - nằm trong danh sách loại bỏ. Do hiện nay chưa có cơ quan nào khẳng định loại xe này đủ điều kiện lưu hành thay thế xe 3-4 bánh tự chế, nên nhiều doanh nghiệp kinh doanh vật liệu xây dựng và người dân có nhu cầu mua xe lôi máy ở tỉnh Tiền Giang và Bến Tre cho biết đã rút lại ý định mua xe này để khỏi hối hận về sau.

Nhiều cửa hàng tại Ðồng Tháp cho rằng xe lôi Trung Quốc không phải là xe tự chế, có hồ sơ nhập khẩu nguyên chiếc nên chắc chắn sẽ được phép đăng ký. Tuy nhiên, họ thừa nhận số xe bán ra hiện vẫn còn "trùm mền", chưa dám lưu thông vì chưa được cơ quan chức năng đăng ký, đăng kiểm.

Cơ quan chức năng: lúng túng

Giá quá cao Dễ thấy về cấu tạo xe lôi Trung Quốc cũng gần giống như xe ba gác tự chế, gồm phần đầu (xe gắn máy) và phần chở hàng. Giới am hiểu nhận định giá xe lôi Trung Quốc quả là cao, nhất là sau khi nó bị đẩy lên 43- 45 triệu đồng/chiếc. "Nếu sản xuất, lắp ráp trong nước, giá thành loại tải trọng 400kg chỉ ngoài 26 triệu đồng" - anh Nguyễn Thành Tấn, một kỹ sư cơ khí ở TP Cao Lãnh, Đồng Tháp, nói. Nhiều đại lý xe gắn máy cũng cho rằng trong nước hoàn toàn có khả năng sản xuất loại xe lôi tương tự.

Tính đến thời điểm hiện nay, trên địa bàn TP Vũng Tàu đã có khoảng 40 xe lôi Trung Quốc hoạt động, nhưng trong đó chỉ có chưa tới 10% xe được cấp biển số đăng ký. Tuy nhiên, tất cả các xe lôi Trung Quốc đã và chưa có biển số kiểm soát đều đang bị trung tâm đăng kiểm phương tiện từ chối kiểm định cấp phép lưu hành với lý do "chờ hướng dẫn của Bộ Giao thông vận tải".

Trong khi đó, theo một cán bộ làm công tác đăng ký phương tiện giao thông thuộc Công an TP Vũng Tàu, về nguyên tắc tất cả xe lôi Trung Quốc có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng và đã làm đầy đủ thủ tục hải quan sẽ được cấp biển kiểm soát, còn việc có được phép lưu hành hay không phụ thuộc... cơ quan đăng kiểm.

Chính vì sự lúng túng, thiếu thống nhất, chưa hướng dẫn kịp thời và phối hợp không ăn ý giữa các cơ quan chức năng nên xe lôi Trung Quốc được người lao động nghèo mua với giá trên dưới 40 triệu đồng/chiếc đang phải "trùm mền" - chung số phận với các phương tiện bị cấm.

Quả thật hiện những người đã lỡ mua xe Trung Quốc đang "rầu thúi ruột" vì xe họ mua về chỉ để... ngắm chứ chưa thể hoạt động vì chưa được phép đăng ký, chưa được đăng kiểm. Ông Trịnh Văn Lo, phó giám đốc Sở GTVT Tây Ninh, cho biết: "Từ đầu tháng 1-2008, sở đã mua hai chiếc môtô ba bánh về để người dân chạy thử và phục vụ lớp dạy lái xe hạng A3. Có điều chiêu sinh mãi mà không có học viên bởi người dân lo rằng nếu mua xe, học lái xong rồi mà Cục đăng kiểm không cho đăng kiểm xe lại hóa ra mất công, tốn của vô ích".

"Bao giờ Nhà nước cho người dân đăng kiểm, đăng ký và lưu hành thì chúng tôi mới hết phập phồng lo bị cấm" - nhiều người nói. Song theo ông Lo, vẫn chưa biết đến bao giờ Cục Đăng kiểm mới có chủ trương cụ thể về việc cho phép, hướng dẫn đăng kiểm loại xe lôi thay thế xe lôi máy và xe tự chế ba, bốn bánh này. Đến nay cũng chưa có qui định cụ thể nào cho biết niên hạn sử dụng của xe lôi "đời mới" này. Đây là một trong những điều mà người dân rất quan tâm bởi họ e rằng chẳng mấy năm nữa lại có chủ trương cấm xe lôi Trung Quốc thì khổ.

Đối với tình trạng "tiến thoái lưỡng nan" hiện nay của xe lôi Trung Quốc, ông Trần Ngọc Thới, phó chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, cho rằng các ngành chức năng cần phối hợp kiểm tra an toàn kỹ thuật, cấp biển số đăng ký, đào tạo và cấp giấy phép lái xe cho các chủ phương tiện. Đồng thời qui định thời gian và tuyến đường hoạt động nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân sản xuất, vận chuyển hàng hóa, đảm bảo ổn định cuộc sống và an toàn giao thông.

Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới Tiền Giang nói xe lôi Trung Quốc "quá mới" nên chưa biết xử lý thế nào, phải chờ hướng dẫn của Cục Đăng kiểm. Trưởng phòng CSGT Công an tỉnh Kontum, thượng tá Từ Lam nói: "Có doanh nghiệp đến đăng ký xe nhưng chưa thực hiện được vì lý do không có loại mẫu đăng ký loại xe này, vì thế phải xin ý kiến của Cục CSGT có hướng dẫn mới có thể cấp phép cho người dân".

Mới mua đã hỏng Phóng to Anh Đinh Văn Đức chạy xe ba gác ở Hố Nai 3, huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai sửa chiếc xe lôi máy Trung Quốc hiệu Sandi mua 32,7 triệu đồng, chạy mới được bảy tháng (ảnh chụp chiều 23-1)- Ảnh: N.C.T. Anh Nguyễn Văn Vũ ở xã Phước Thạnh, huyện Châu Thành (Tiền Giang) cho biết anh mua xe lôi máy Trung Quốc nhãn hiệu Sandi loại 110cc cách đây sáu tháng tại TP.HCM với giá 35 triệu đồng. Do ở Tiền Giang không cho đăng ký xe này nên anh phải chở lên tận Bình Dương nhờ người quen đứng tên đăng ký, sau đó anh phải thi lấy giấy phép lái xe hạng A3 (dành cho xe ba bánh). Anh Vũ cho biết xe này ngốn xăng rất bạo. Về chất lượng xe, chưa ai có thể đánh giá được. Tuy nhiên cả ba chiếc lốp xe Sandi của anh Vũ mới mua về đều tự nhiên nổ tung khi không lưu thông. Thay lốp dự phòng chính hãng theo xe được mấy hôm cũng nổ luôn. "Nếu đang chở hàng hóa thì có thể bị lật xe, gây tai nạn" - anh Vũ nói.