Phóng to

Với giá bán 130.000 đồng (giá bìa 165.000 đồng), rất nhiều người đến dự họp báo mua sách ủng hộ tác giả Phan Cẩm Thượng, một hiện tượng khá lạ so với nhiều cuốn sách nghiên cứu khác - Ảnh: Hoàng Điệp

Phóng to

Họa sĩ - nhà nghiên cứu mỹ thuật Phan Cẩm Thượng - Ảnh: H.Hương

Không gian của Trung tâm Nghệ thuật Việt (42 Yết Kiêu, Hà Nội) trở nên quá nhỏ so với lượng người quan tâm đến cuốn sách. Trước giờ ra mắt, khu vực giới thiệu sách của nhà phê bình Nguyễn Quân và họa sĩ Lê Thiết Cương đã không còn ghế trống. Không chỉ giới họa sĩ, phê bình mỹ thuật, đông đảo nhà văn, nhà nghiên cứu văn hóa cũng có mặt trong sự kiện này. Hiếm có sự kiện ra mắt sách nào mà độc giả chịu khó nán lại lâu, mua sách và thảo luận "nhiệt tình" như vậy.

Chia sẻ với Tuổi Trẻ về chất liệu cho cuốn sách kỳ công và dài hơi này của mình, họa sĩ Phan Cẩm Thượng nói: "Tôi đã khảo sát rất nhiều nơi, từ đồng bằng Bắc bộ, đồng bằng Thanh Hóa rồi vào đến Nam bộ, từ Việt Nam sang Trung Quốc, Nhật Bản, Mỹ...

Ở hầu hết các nước, họ làm tốt hơn chúng ta trong việc nghiên cứu văn minh vật chất trong tiến trình lịch sử. Các nước ở khu vực châu Á có sự ảnh hưởng lẫn nhau về mặt cấu trúc và thái độ coi trọng nông cụ. Nhưng ở bảo tàng Mỹ, họ coi trọng máy phát điện hơn chiếc cày. Ðiều đó không đơn giản chỉ là sự trưng bày, nó nói lên một sự thật lịch sử: trong khi những người châu Âu và châu Mỹ có ý thức khám phá và phát minh cái động cơ thì người châu Á vẫn trung thành với việc múc nước bằng gàu, con trâu đi trước cái cày theo sau".

Với Văn minh vật chất của người Việt, từ việc nghiên cứu cái cuốc cái cày, nhà nghiên cứu mỹ thuật Phan Cẩm Thượng đã làm được một việc mà nhà văn Nguyên Ngọc cũng phải thốt lên: "Ðây là cả một thế giới Việt. Không thiếu bất cứ phương diện nào, suốt trường kỳ lịch sử".

HÀ HƯƠNG