Phóng to

Lấy mẫu nước để xác định ô nhiễm ở rạch Bà Chèo, sau khi Sonadezi Long Thành bị bắt quả tang xả thải ra môi trường - Ảnh: Hà Mi

Trong khi đó, các khiếu nại đòi Sonadezi Long Thành bồi thường của nông dân bị thiệt hại đang bị “treo” suốt nhiều tháng qua vì chưa có kết luận chính thức về vụ việc.

Dân chờ...

Nhắc đến vụ nhà máy của Sonadezi Long Thành xả thải, nông dân Nguyễn Văn Trai (ấp 2, xã Tam An, huyện Long Thành) chua chát: “Nhà máy từng xả thải ra rạch Bà Chèo gây ô nhiễm làm cây cối, tôm cá chết, dân ở đây ai cũng biết. Khi Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về môi trường phía Nam (C49) bắt quả tang, dân thấy bằng chứng rõ quá nên mới nộp đơn yêu cầu đòi bồi thường, chính quyền giải thích chờ xác định nguyên nhân, đánh giá thiệt hại. Dân chờ lâu lắm rồi không thấy kết quả gì cả”. Ông Trai nói nhiều lần dân đến hỏi xã, xã nói chờ ý kiến từ tỉnh. “Chúng tôi nghe Nhà nước hứa chờ ý kiến giải quyết nhưng chờ lâu quá. Chúng tôi đang chuẩn bị gặp chính quyền lần nữa để hỏi cho ra lẽ” - ông Trai nhấn mạnh.

Theo chủ tịch Hội Nông dân xã Tam An Huỳnh Ngọc Trai: “Đến nay có 250 đơn của dân đòi bồi thường 16 tỉ đồng. Bà con nông dân rất bức xúc, chúng tôi đề nghị bà con bình tĩnh chờ cấp trên giải quyết”. Ông Huỳnh Ngọc Trai cho biết sau khi C49 bắt quả tang Sonadezi Long Thành xả thải vượt tiêu chuẩn ra rạch Bà Chèo, người dân ở quanh rạch luôn cho rằng Sonadezi Long Thành là thủ phạm gây chết tôm cá, cây trồng của họ nhiều năm qua. “Làm việc với Trung ương Hội Nông dân VN, lãnh đạo tỉnh và huyện, tôi nhiều lần nói việc Sonadezi Long Thành xả lén nước thải là có thật, phải giải quyết sớm cho dân. Nước ô nhiễm đến nỗi tôm càng xanh, vịt đẻ - vốn là những vật nuôi đặc thù ở xã Tam An - sống không nổi” - ông Trai bức xúc.

Nói đến việc bảo vệ quyền lợi của nông dân, ông Trần Văn Quang - phó chủ tịch Hội Nông dân tỉnh - cho hay: “Chúng tôi nóng lòng chờ kết quả đánh giá ô nhiễm rạch Bà Chèo ra sao, nhưng đến nay chưa có một kết luận chính thức nào từ các cơ quan chuyên môn”.

Tháng 3 sẽ công bố kết quả?

Khi C49 đang điều tra các sai phạm của Sonadezi Long Thành, cuối tháng 9-2011 UBND tỉnh Đồng Nai có một báo cáo khẳng định việc hình thành hồ sinh thái (diện tích trên 2,8ha, thể tích 45.000m³ nhận nước thải từ hồ hoàn thiện thải ra rạch Bà Chèo rồi chảy ra sông Đồng Nai) chỉ được thẩm định của Sở Khoa học - công nghệ, không có các thủ tục về môi trường và xây dựng “không đúng quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường”. Cũng trong thời gian này, UBND tỉnh Đồng Nai yêu cầu Sở Tài nguyên - môi trường phối hợp với Viện Môi trường - tài nguyên tổ chức điều tra xác định nguyên nhân, đánh giá mức độ thiệt hại để làm cơ sở giải quyết khiếu kiện của dân. Nếu trường hợp phát hiện ô nhiễm môi trường do Sonadezi Long Thành gây ra, công ty phải có trách nhiệm bồi thường cho dân.

Tuy nhiên, tiến độ giải quyết sự việc bị kéo dài đến nay, làm hàng trăm người dân mòn mỏi chờ đợi. Giải thích về việc này, chiều 26-2 ông Lê Viết Hưng, giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường tỉnh Đồng Nai, nói: “Sau khi được mời đánh giá khu vực rạch Bà Chèo, hiện Viện Môi trường - tài nguyên có báo cáo khoa học tương đối chặt chẽ. Sở đang đề xuất thành lập một hội đồng khoa học nghiệm thu đánh giá lại báo cáo một cách khách quan, có sự đồng thuận từ nhiều phía để đưa ra kết luận chính thức. Khi đó, nếu hội đồng khoa học kết luận khu vực rạch Bà Chèo bị ô nhiễm khiến cây cối, vật nuôi chết... làm nông dân bị thiệt hại có nguyên nhân từ Sonadezi Long Thành, chúng tôi sẽ công bố rộng rãi và bàn bạc việc bồi thường cho dân”. Nói về việc dân thắc mắc quá trình đi lấy mẫu để phân tích diễn ra rất chậm, ông Hưng cho biết: “Việc tổ chức xác định nguyên nhân ô nhiễm do đâu phải dựa vào nhiều kết quả khác nhau, phải lấy mẫu ở nhiều nơi để đánh giá một cách khách quan, khoa học ở khu vực ô nhiễm”.

Trả lời câu hỏi báo cáo khoa học của Viện Môi trường - tài nguyên có đề cập việc Sonadezi Long Thành gây ô nhiễm rạch Bà Chèo hay không, ông Hưng nói: “Lúc này chưa thể công bố bất cứ chi tiết nào trong bản báo cáo vì chưa nghiệm thu và chưa có ý kiến phản biện của các nhà khoa học”. Theo ông Hưng, sở sẽ cố gắng công bố kết quả ô nhiễm trong tháng 3-2012.