Bức ảnh Mặt trời được chụp ngày 10-9-2025 bằng ánh sáng cực tím (ultraviolet light). Ảnh cho thấy trên bề mặt Mặt trời đang có nhiều hoạt động mạnh mẽ: các vết đen mặt trời, bùng nổ mặt trời, phun trào plasma - Ảnh: NASA/GSFC/Solar Dynamics Observatory (SDO)
Nghiên cứu mới của hai nhà khoa học NASA, đăng trên Astrophysical Journal Letters đầu tháng 9, cho thấy kể từ sau năm 2008, các chỉ số hoạt động của Mặt trời đã tăng trở lại, đảo ngược xu hướng suy giảm kéo dài từ những năm 1980.
Trước đó, nhiều chuyên gia từng dự đoán Mặt trời sẽ bước vào một giai đoạn "ngủ đông" kéo dài với mức hoạt động thấp kỷ lục.
"Chúng tôi đã nghĩ rằng Mặt trời đang đi vào thời kỳ tĩnh lặng hiếm có. Vì vậy việc xu hướng này đảo ngược là điều rất bất ngờ. Mặt trời đang dần thức dậy!", nhà vật lý plasma không gian Jamie Jasinski thuộc Phòng thí nghiệm Sức đẩy phản lực (JPL) của NASA, tác giả chính nghiên cứu, cho biết.
NASA cho biết sự gia tăng hoạt động của Mặt trời có thể ảnh hưởng đến thời tiết không gian và cả các công nghệ trên Trái đất.
Sự gia tăng hoạt động Mặt trời đồng nghĩa với việc có thể xuất hiện nhiều hơn các cơn bão Mặt trời, những đợt bùng nổ (solar flares) hay phun trào vành nhật hoa (coronal mass ejections).
Hiện tượng này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến vệ tinh, tàu vũ trụ và sự an toàn của phi hành gia, mà còn tác động đến Trái đất: gây gián đoạn lưới điện, hệ thống GPS và sóng vô tuyến.
Theo NASA, hoạt động Mặt trời biến đổi theo chu kỳ 11 năm. Chu kỳ hiện tại, Solar Cycle 25, bắt đầu từ năm 2020 và kế thừa chu kỳ trước vốn yếu nhất trong vòng 100 năm.
Các nhà khoa học từng cho rằng giai đoạn "tối thiểu Mặt trời sâu" (deep solar minimum) sẽ kéo dài, nhưng từ sau 2008, các phép đo về gió Mặt trời và từ trường cho thấy xu hướng ngược lại.
Chu kỳ tiếp theo, Solar Cycle 26, được dự đoán sẽ khởi đầu trong giai đoạn 2029-2032, nhưng các cơ quan khí tượng vẫn chưa đưa ra dự báo chi tiết.
Để chuẩn bị tốt hơn cho việc theo dõi thời tiết không gian, NASA và NOAA sẽ phóng các nhiệm vụ mới như IMAP, Carruthers Geocorona Observatory và SWFO-L1 trong thời gian tới. Trước đó, NASA cũng đã hợp tác cùng SpaceX triển khai cặp vệ tinh TRACERS nhằm nghiên cứu sự tương tác giữa gió Mặt trời và từ trường Trái đất.
NASA nhấn mạnh, dự báo chính xác thời tiết không gian là yếu tố sống còn để bảo vệ các phi hành gia trong chương trình Artemis, bởi bức xạ vũ trụ là nguy cơ lớn đối với sức khỏe con người.
Trong tháng 5-2024, NASA từng ghi nhận cơn bão địa từ mạnh nhất trong hơn 20 năm, kéo cực quang xuống tận Mexico. Những cơn bão như vậy có thể gây gián đoạn internet, làm tê liệt liên lạc vô tuyến hàng không và hàng hải, thậm chí đe dọa các hệ thống hạ tầng điện tử toàn cầu.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận