Điều đó khiến không chỉ cơ quan quản lý mà hàng chục ngàn lao động chờ đợi đi làm việc ở thị trường này cũng lo lắng.

Sau Hàn Quốc, tới nước nào?

Phóng to

Lao động chen nhau đợi thi tiếng Hàn để đi làm việc ở Hàn Quốc hồi tháng 11-2011 tại Hà Nội, nay thị trường này đã đóng cửa - Ảnh: Q.Thế

Chị Phan Thị Liên Ng., quê Quảng Bình, một lao động đã hoàn tất các điều kiện tay nghề, thi tiếng, đang đợi cơ hội đi làm việc ở Hàn Quốc, bày tỏ thất vọng và bức xúc: “Tôi và hàng chục người cùng quê đã phải bỏ gần 20 triệu đồng cho việc học, ăn ở, đi lại, thi cử, nay tiền mất mà cơ hội coi như chấm hết. Chẳng biết những tổn thất này của chúng tôi ai chịu”.

Nhiều nơi ngã ngửa

Dù văn bản mà Bộ Lao động Hàn Quốc gửi Bộ LĐ-TB&XH VN từ cuối tháng 8-2012, nhưng đến nay các cơ quan quản lý lao động tại các địa phương vẫn chưa nhận được thông tin chính thức từ bộ. Các khóa đào tạo tiếng Hàn cho người lao động ở nhiều nơi vẫn tiếp tục chiêu sinh.

Ông Nguyễn Đăng Dương, trưởng phòng lao động tiền lương - tiền công Sở LĐ-TB&XH tỉnh Nghệ An, bức xúc: “Chúng tôi nghe việc này râm ran cả tháng nay. Tuy nhiên, phía Bộ LĐ-TB&XH, Cục Quản lý lao động ngoài nước (Dolab) hay Trung tâm lao động ngoài nước (OWC) không có thông báo hay chỉ đạo ngưng chương trình đào tạo hay tiếp tục”.

Theo ông Dương, các trung tâm đào tạo của tỉnh Nghệ An thường xuyên có 3.000-4.000 người theo học tiếng Hàn để chờ đợi các kỳ thi. Đó là chưa kể hơn 2.000 hồ sơ đã thi đậu đang chờ chủ sử dụng Hàn Quốc chọn lựa. Ngoài ra, tháng 5-2012 Bộ LĐ-TB&XH còn có công văn yêu cầu đào tạo lao động huyện nghèo để đi làm việc Hàn Quốc trong lĩnh vực nông nghiệp. Nghệ An đã mở các khóa đào tạo cho 650 lao động, nay thì hết cơ hội thi. “Lao động phải tốn cả chục triệu đồng cho việc học, việc thi mà giờ đây cơ hội qua Hàn Quốc lại mất đi” - ông Dương nói.

Ông Trịnh Minh Chinh, giám đốc Sở LĐ-TB&XH tỉnh Lào Cai, cũng chưa nhận được thông báo nào về việc Hàn Quốc ngưng tiếp nhận lao động. Trong khi 40 hồ sơ lao động tỉnh này đang chờ được chọn và 45 lao động khác đang chờ thi. “Các lao động đều là người dân tộc, đi học được Nhà nước hỗ trợ 5 triệu đồng/người, mất 3-4 tháng để học tiếng. Giờ chúng tôi không biết ăn nói thế nào với họ” - ông Chinh nói.

Hiện Lào Cai có trên 220 lao động đang làm việc tại Hàn Quốc theo chương trình EPS. Do tuyển chọn chặt chẽ, cam kết ràng buộc rõ ràng nên từ trước đến nay chưa có lao động nào bỏ trốn. Tuy vậy, trước tình hình này phải chịu vạ lây.

Đang cố thuyết phục

Kết quả thống kê hằng năm tại OWC cho biết có tới 20.000-30.000 người theo học các khóa tiếng Hàn. Chỉ với học phí thì người học đã góp một khoản khổng lồ, khoảng 50 tỉ đồng mỗi năm.

Ông Lương Đức Long, phó giám đốc OWC (Bộ LĐ-TB&XH), cho biết với thông báo ngưng tiếp nhận lao động này thì từ nay đến hết năm, Hàn Quốc chỉ ưu tiên tái tuyển dụng lao động VN thuộc diện trung thành và lao động hết hạn hợp đồng về nước đúng hạn, chứ không tuyển lao động mới. Điều đó có nghĩa hơn 12.000 hồ sơ lao động đã qua kỳ thi tuyển tiếng Hàn năm 2011 và năm 2012 đang treo trên mạng sẽ không được phía chủ sử dụng lao động Hàn Quốc chọn lựa, tuyển dụng nữa cho đến khi hai bên có thỏa thuận khác.

Trả lời báo Tuổi Trẻ về việc “chưa thông báo chính thức tinh thần văn bản của phía Hàn Quốc cho sở LĐ-TB&XH các địa phương”, ông Nguyễn Ngọc Quỳnh, cục trưởng Dolab, bày tỏ “chưa thể vội vàng”, vì Bộ LĐ-TB&XH vẫn đang tiếp tục xúc tiến đàm phán và thuyết phục phía Hàn Quốc. “Chúng tôi vẫn đang tiếp tục đàm phán, biết đâu kết quả khả thi. Vì năm 2011 họ cũng ngưng kỳ thi tiếng Hàn, sau đó đâu lại vào đấy” - ông Quỳnh nói.

Tuy nhiên, ông Quỳnh cũng thừa nhận tỉ lệ lao động bỏ trốn khá cao (trên 50%) là một rào cản rất khó để thuyết phục phía bạn ký kết thỏa thuận tiếp. Phải vừa đàm phán, vừa có những biện pháp giảm tỉ lệ lao động bỏ trốn mới có khả năng thuyết phục phía bạn ký tiếp thỏa thuận của chương trình.