Phóng to

Ella, hoàng tử và người khổng lồ trong phim Ella enchanted

TTO - Sự ra đời ồ ạt của những phim mang tính thần thoại gần đây cho thấy dòng phim này đang hồi sinh mạnh mẽ. Có vẻ như năm 2004 - 2005 là mùa của những phim như thế...

Cơn sốt thần thoại từ đâu?

Tiếng vang từ Gladiator (Giác đấu, 2000) báo hiệu thể loại phim anh hùng ca - thể loại phim chủ lực của Hollywood thời khai sinh - đang hồi tỉnh sau một thời gian dài ngủ yên từ sau Ben Hur, Spartacus, Lawrence of Arabia...

Phóng to

Phim Harry Potter 3

Năm 2003, Câu lạc bộ Sách khoa học viễn tưởng ở Anh đã bình chọn 10 quyển tiểu thuyết khoa học viễn tưởng xuất sắc nhất thế giới trong 50 năm qua mà đứng đầu danh sách này chính là bộ tiểu thuyết ba tập The lord of the rings được xuất bản lần đầu tiên năm 1955.

Bộ ba tiểu thuyết này gồm The fellowship of the ring, Two towers, The return of the king đã lần lượt được đạo diễn New Zealand 42 tuổi Peter Jackson chuyển thành phim.

Những bộ truyện thần thoại nổi tiếng của thế giới đang được đưa lên màn ảnh rộng Hãng Dimension, một chi nhánh của Miramax, đang phát triển một phim thần thoại khác dựa theo cuốn truyện của T.A. Barron The lost years of Merlin, kể về thời niên thiếu của tên phù thủy lừng danh thời vua Arthur. Ngoài ra còn có phim Eragon, dựa theo bộ truyện thần thoại thuộc hàng best-seller hiện nay của anh chàng 20 tuổi tên Christopher Paolini, do Fox 2000 thực hiện. Chuyện phim kể về một cậu bé Saphira anh hùng được huấn luyện trở thành hiệp sĩ cưỡi rồng để trả thù cho người chú. Những cuộc chiến đấu oanh liệt chống lại kẻ thù của cậu và chú rồng Eragon chắc sẽ lôi cuốn khán giả từng đọc bộ truyện kéo đến rạp vào năm 2005. Hay như Hãng Universal đang có trong tay và cũng đang tiến hành làm phim The Elric saga, dựa theo bộ truyện dài 11 tập của Michael Moorcock về Elric - một chiến binh bạch tạng buồn bã, thống lĩnh vương quốc đảo hỗn loạn Melnibone, có sức mạnh nhờ thảo dược và thanh kiếm dũng mãnh. Còn New Line Cinema, hãng làm Chúa tể những chiếc nhẫn, đang lên kế hoạch chuyển bộ truyện ba cuốn His dark materials của tác giả người Anh Philip Pullman thành bộ phim hai tập kể về cô gái nhỏ Lyra và cuộc phiêu lưu kỳ thú đến thiên đường bị lạc mất... Và Paramount Pictures thì ấp ủ một phim dựa theo ba tập đầu tiên của bộ truyện Lemony Snicket's-a series of unfortunate events kể về cuộc phiêu lưu của ba đứa trẻ mồ côi nhà Baudelaire.

Thành công vượt mức từ Chúa tể những chiếc nhẫn của Hãng New Line Cinema đã làm những hãng phim khác... chịu không nổi. Mỗi hãng đều rục rịch chọn cho mình những bộ phim nhiều “phù phép” có thể tạm chia làm những thể loại sau: anh hùng đặt trong bối cảnh hoành tráng cổ xưa (epics), những phim thần thoại (myths), truyền thuyết, cổ tích (legends) và những phim tưởng tượng thời hiện đại (fantasie).

Những phim “đinh” của Hollywood năm 2004

Mở màn đợt phim hè 2004 của thể loại anh hùng ca là Cuộc chiến thành Troy (dựa theo trường ca của Homer). Hãng Warner Bros đã bỏ ra 200 triệu USD để tái dựng cuộc chiến phi nghĩa ở thành Troy, với tài năng của đạo diễn Wolfgang Petersen cùng lực lượng diễn viên ăn khách (Brad Pitt, Eric Bana, Orlando Bloom...).

Sau Cuộc chiến thành Troy, khán giả mê phim ảnh thế giới chắc chắn sẽ lại tiếp tục được “sướng con mắt” với những cảnh núi rừng hùng vĩ, những cảnh chiến đấu tơi tả: phi ngựa, đấu kiếm, bắn cung, đu dây..., những thiếu nữ đẹp mê hồn cùng những câu chuyện về các anh hùng thời xa xưa vì ngày 7-7, Hãng Touchstone Pictures sẽ công chiếu Vua Arthur (Antone Fuqua làm đạo diễn với cô đào đang hút khách Keira Knightley, nam tài tử Clive Owen vai vua Arthur và Stephen Dillane).

Nam diễn viên tài năng Colin Farrell cũng tham vọng chinh phục người xem trong vai nhà vua của phim Alexander đại đế (lại do Hãng Warner Bros sản xuất) do Oliver Stone làm đạo diễn. Phim còn có hai gương mặt sáng giá khác là Angelina Jolie trong vai Olympias và Val Kilmer trong vai Philip.

Trong khi đó, Orlando Bloom tỏ ra rất có duyên với những phim anh hùng ca khi tiếp tục có mặt trong Thiên đường (Kingdom of Heaven) bằng vai anh thợ rèn bảo vệ Jerusalem khỏi cuộc chinh phục của đội quân thập tự chinh thế kỷ 12.

Cũng lâu đài, phép thuật, lời nguyền..., Hollywood “đổi món” cho người xem qua thể loại phim fantasie (loại phim giả tưởng) thường được ghép chung với sci-fic (khoa học giả tưởng) và horror (kinh dị giả tưởng). Và phim được mong đợi nhất của thể loại fantasie trong mùa hè này chính là Harry Potter và tù nhân ngục Azkaban.

Thay đổi lớn nhất trong tập phim thứ ba về cậu bé phù thủy Harry Potter chính là đạo diễn mới người Mexico Alfonso Cuaron và sự “lớn đại” của những diễn viên đóng trong phim. Tuy thế, giới chuyên môn đã đánh giá cao tay nghề của đạo diễn Alfonso và Warner Bros vẫn tin chắc đây là một trong những phim “đinh” của hè 2004 nhờ cốt truyện lôi cuốn và quá phổ biến của nữ văn sĩ J. K. Rowling.

Từ thành công của Chằn tinh tốt bụng Shrek (2001), Dreamworks tiếp tục chen chân vào thể loại phim hoạt hình fantasie với Chằn tinh tốt bụng 2 (đã công chiếu hồi 19-5 và thắng lớn).

Hãng Walden Media và Walt Disney cũng đang thực hiện một phim hứa hẹn hấp dẫn dựa theo bộ truyện tranh bảy cuốn The chronicles of Narnia của C.S. Lewis (phát hành lần đầu vào năm 1950 và bán được 85 triệu bản trên toàn thế giới) mà tập đầu tiên sẽ làSư tử, phù thủy và tủ quần áo (The lion, the witch and the wardrobe).

Phóng to

Colin Farrell (phải) trong vai Alexander đại đê

Nếu như phim anh hùng ca thu hút người lớn, phim tưởng tượng thu hút cả người lớn lẫn trẻ em thì phim theo truyền thuyết, cổ tích đặc biệt hấp dẫn khán giả tuổi teen. Và Hollywood đang bày đủ trò để thỏa lòng khán giả tuổi teen bằng những phim được gọi là... cổ tích thời hiện đại.

Hôm 9-4, Miramax tung ra Ella enchanted kể về nàng Ella xinh đẹp và duyên dáng trong thế giới thần kỳ nơi mà bất cứ đứa trẻ nào cũng nhận được một món quà từ bà tiên đỡ đầu khi vừa chào đời. Không may, Ella nhỏ bé lại nhận được “món quà của sự vâng lệnh” và món quà ấy chẳng khác nào một lời nguyền vì cô gái bé nhỏ luôn phải tuân theo mệnh lệnh của bất kỳ người nào... Phim dĩ nhiên “hớp hồn” những khán giả tuổi teen.

Nối gót Ella enchanted, Câu chuyện Lọ Lem (Cinderella story - Hãng Warner Bros) sẽ ra mắt vào ngày 16-7 với cô đào trẻ Hilary Duff đang rất được yêu chuộng và một tài tử trẻ cũng rất đẹp trai có tên Chad Michael Murray.

Trông người lại ngẫm đến ta

Phóng to

Phim cổ tích VN Hoàng tử cứu mẹ - Ảnh: Ngọc Trâm

Thật không thực tế nếu chúng ta cũng chia phim VN ra các thể loại như trên, vì thế xin được tạm gọi chung phim theo các thể loại này ở VN là “phim cổ trang” thì... cũng khó đưa ra lời nhận xét. Hầu hết khán giả xem phim cổ trang VN đều nhận định: cái yếu nhất của phim VN là diễn xuất của diễn viên quá kém và trang phục chưa thật đúng nên nhiều khi xem phim thấy buồn cười. Có thể thấy rõ điều này khi xem Trùng Quang tâm sử.

Mặt khác, phim ta không chỉ chưa hấp dẫn mà chúng ta hầu như có rất ít phim. Trước đây, một số hãng phim và đài truyền hình thỉnh thoảng cho ra đời vài phim như Thăng Long đệ nhất kiếm, Phạm Công - Cúc Hoa, Thằng Bờm, Trạng Quỳnh... nhưng nay thì quay đi nhìn lại, duy nhất chỉ có Hãng phim Phương Nam là duy trì sản xuất thường xuyên các bộ phim thể loại tương tự được lấy từ kho tàng cổ tích của VN.

Phim thần thoại trên truyền hình tháng sáu Tính hấp dẫn của phim phiêu lưu thần thoại luôn thu hút người xem, vì thế các đài truyền hình đều chú ý đến thể loại này. Có thể đơn cử một số phim như Vùng đất thủ lĩnh rồng, Cuộc phiêu lưu mới của Tarzan, Cô phù thủy nghịch ngợm... Trong tháng sáu này, HTV9 hiện đang chiếu phim thiếu nhi Hòn đảo bí ẩn, HTV7 có Hà tiên cô và sắp tới sẽ là Thế giới bị mất, còn BTV1 sẽ phát sóng Bí mật lâu đài hoa hồng đen...

Bà Mộng Thúy, phó giám đốc hãng phim, cho biết: “Thật tình, mỗi phim khi làm xong, xem lại, chúng tôi đều cảm thấy không hài lòng. Cảnh trí còn quá sơ sài, đặc biệt là kỹ xảo trong phim còn quá thô sơ nên trông giả. Thậm chí một số nhân vật, tình tiết, chúng tôi cũng phải thay đổi để phù hợp với khả năng kỹ thuật, tài chính. Với các nước, họ chỉ cần có kịch bản hay là có thể làm phim, nghĩ sao là làm được vậy, trong khi chúng tôi lại phải chọn truyện sao cho phù hợp với khả năng tài chính của mình, không dám chuyển thể những truyện hay nhưng khó thực hiện như Thánh Gióng, Sơn Tinh - Thủy Tinh... chẳng hạn”.

Bắt đầu làm phim cổ tích từ năm 1992, mỗi năm đều đặn cho ra hai tập phim (mỗi tập ba truyện) nhưng năm năm gần đây Phương Nam chỉ có thể làm mỗi năm một tập. “Với vấn nạn băng đĩa lậu hiện nay, chúng tôi cố gắng duy trì đến đâu hay đến đó mà thôi. Cũng may là Cục Điện ảnh có hỗ trợ kinh phí thực hiện chứ nếu không thì...” - bà Mộng Thúy cho biết thêm.

Đổ lỗi cho kỹ thuật làm phim VN quá thô sơ, không thể tạo dựng những kỹ xảo chuyên nghiệp như các nước là một lý do, tuy nhiên chưa thỏa đáng lắm. Các nhà làm phim nên chăng phải “liệu cơm gắp mắm” để tìm ra trong kho tàng cổ tích đầy ăm ắp ấy những tác phẩm vừa sức để đưa lên phim?

Ở một số nước họ không có kho tàng truyện cổ nên phải vay mượn, sao chép ở nước khác, trong khi đó VN ta có cả một kho tàng nhưng lại chưa được khai thác đúng mức. Điều đó thật đáng tiếc. Và trong khi chờ những bộ phim thể loại này với nhãn hiệu “made in VN” ra đời thì khán giả, đặc biệt là các khán giả nhỏ tuổi, đã được hưởng tràn ngập những món ăn tinh thần nước ngoài mất rồi!

* Hi vọng vào sự hồi sinh của phim anh hùng ca