Thông tin ê kíp làm phim "Chốt đơn" sử dụng công nghệ AI (người ảo) để thay thế nữ chính Thùy Tiên tạo sự quan tâm của nhiều người, trong đó không ít bạn đọc quan tâm về điều kiện được tham gia đóng phim và các yêu cầu được trình chiếu phim...

Trước đó, Thùy Tiên đã bị khởi tố, tạm giam vào tháng 5-2025 về tội lừa dối khách hàng liên quan đến kẹo rau củ Kera. 

Luật sư Nguyễn Thị Thu Tâm, Đoàn luật sư TP.HCM, gửi đến Tuổi Trẻ Online bài viết chia sẻ thêm góc nhìn về vấn đề này.

Người bị khởi tố nhưng không bị tù giam có được làm diễn viên?

Người đang vướng vòng lao lý hay đã bị kết án (không bị xử phạt tù giam) có được làm diễn viên? Nếu không thay diễn viên thì những trường hợp tương tự như "Chốt đơn" có được cấp phép phổ biến? 

Cần nói ngay là nhiều luật hiện hành (Luật Kế toán, Luật Quản lý thuế, Luật Khám bệnh, chữa bệnh…) có cấm đoán đối với một số nghề nhất định.

Chẳng hạn, người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đã bị kết án về một trong các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế liên quan đến thuế, tài chính, kế toán mà chưa được xóa án tích thì không được làm kế toán, nhân viên đại lý thuế. 

Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi vi phạm pháp luật có liên quan đến chuyên môn kỹ thuật hoặc đang trong thời gian thi hành án treo, án phạt cải tạo không giam giữ về hành vi vi phạm pháp luật có liên quan đến chuyên môn kỹ thuật… bị cấm hành nghề khám bệnh, chữa bệnh.

Riêng việc tham gia đóng phim, diễn kịch… thì không có quy định cấm cụ thể. 

Thông thường, việc người có tiền sự, tiền án hay đã được xóa tiền sự, tiền án có được tham gia diễn xuất hay không phụ thuộc vào sự cân nhắc, quyết định của nhà sản xuất, đạo diễn dựa theo loại vi phạm, tội danh, mức độ nghiêm trọng của hành vi… và quan trọng hơn cả là sự chấp nhận của khán giả.

Trong việc chiếu phim tại rạp, trên truyền hình, không gian mạng…, Luật Điện ảnh 2022 chỉ nghiêm cấm phổ biến phim trong trường hợp không có giấy phép phân loại, quyết định phát sóng; thay đổi, làm sai lệch nội dung phim sau khi được cấp giấy phép phân loại phim, quyết định phát sóng; không tuân thủ quy định của pháp luật.

Hai tình huống đặt ra với phim "Chốt đơn"

Đáng lưu ý là trong các luật phải tuân thủ có Luật Sở hữu trí tuệ mà trong đó có quyền của người biểu diễn. 

Cụ thể, khi không đồng thời là chủ đầu tư thì người biểu diễn có quyền nhân thân bao gồm quyền được giới thiệu tên khi biểu diễn, khi phát hành bản ghi hình, phát sóng cuộc biểu diễn; được bảo vệ sự toàn vẹn hình tượng biểu diễn, không gây phương hại đến danh dự, uy tín.

Có hai tình huống cần xem xét khi đối chiếu các quy định này với trường hợp của Thùy Tiên trong phim "Chốt đơn".

Một là khi phim có AI đã được Cục Điện ảnh (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cấp giấy phép để phổ biến và giả sử là theo hợp đồng ký kết trước đó hay thỏa thuận bổ sung sau này giữa Thùy Tiên với nhà sản xuất để phim bảo đảm được và không vi phạm pháp luật như đã nêu, tên nữ chính được giới thiệu như thế nào? 

Không thể là AI nếu nhân vật không phải hoàn toàn do máy tính tạo nên mà chỉ là sự biến đổi Thùy Tiên nên nhiều khán giả xem trailer đã nhận xét là khá giống Thùy Tiên. 

Vậy sẽ là Thùy Tiên AI hay sao? Nếu vậy thì liệu việc xóa hình ảnh thật của Thùy Tiên ra khỏi phim còn có đủ ý nghĩa như mong muốn?

Hai là, đặt trường hợp vẫn giữ nguyên người thật thì phim "Chốt đơn" có được cấp phép ra rạp hay không? 

Vì không có quy định cấm như đã nêu nên các cơ quan có thẩm quyền có thể căn cứ vào nghĩa vụ tuân thủ pháp luật của các thành viên trong đoàn làm phim được Luật Điện ảnh quy định và Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật (ban hành theo Quyết định 3196/2021 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch).

Theo đó, người hoạt động nghệ thuật phải "gương mẫu chấp hành các quy định của pháp luật theo tinh thần 'thượng tôn pháp luật'; tôn trọng quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân..." để từ chối cấp phép do Thùy Tiên đã có hành vi phạm tội.

Xem ra, kiểu xử lý tình thế để lẫn lộn thật - giả ắt làm ảnh hưởng ít nhiều đến cảm xúc của người xem, kéo theo đó là thành bại của "Chốt đơn". 

Dùng AI thay Thùy Tiên trong 'Chốt đơn!', nhà sản xuất có bị kiện?

Hình ảnh AI thay thế Thùy Tiên trong phim 'Chốt đơn!' khiến nhà sản xuất tốn kinh phí khá lớn, nhưng vấn đề pháp lý ra sao?