Phóng to

Theo Công ty tư vấn McKinsey, đến năm 2020, hơn 1/2 các hộ gia đình châu Phi sẽ có thu nhập đủ để tiêu xài cho những món hàng không thuộc ngành nhu yếu phẩm - Ảnh minh họa: Economist

Thị trường chính ở Nigeria và Kenya đã tăng hơn 50% trong năm qua. Với tốc độ tăng trưởng nhanh nhất, trong một thập kỷ châu Phi đã đóng góp 6/10 vào nền kinh tế thế giới. Theo Công ty tư vấn McKinsey, đến năm 2020, hơn 1/2 các hộ gia đình châu Phi sẽ có thu nhập đủ để tiêu xài vào những món hàng không thuộc ngành nhu yếu phẩm. Hơn một nửa dân số châu Phi đang ở độ tuổi dưới 20 và chỉ trong ba thập kỷ nữa sẽ trở thành lực lượng lao động hùng mạnh hơn cả Trung Quốc.

Nhưng châu Phi thiếu vốn. Và đây là "cánh cửa" mở ra cho giới đầu tư lắm tiền.

Vùng đất thật sự gây ra sự phấn khích chính là thị trường tiền mới nổi (frontier-market) của khu vực châu Phi cận Sahara. Các nhà đầu tư nhỏ có thể chọn mua cổ phần trong các quỹ tương hỗ hoặc quỹ giao dịch theo chỉ số cổ phiếu của thị trường tiền mới nổi. Trong khi đó, Bắc Phi, gắn liền với khu thương mại Địa Trung Hải, hiện khá phát triển và được "ngắm" đến như là một đề xuất đầu tư riêng biệt. Nam Phi cũng vậy, nền kinh tế lớn nhất của lục địa này có mức độ tăng trưởng chậm hơn so với hầu hết các nước láng giềng cùng người tiêu dùng và ngành công nghiệp tài chính đã trưởng thành.

Một số ít các công ty tiêu dùng lớn đã trụ được ở Nigeria trong thời gian dài, như Unilever và Nestlé, đã niêm yết trên sàn địa phương và được các nhà đầu tư nước ngoài quan tâm hay UAC, công ty thực phẩm đầu tư mặt hàng sơn và bất động sản, đã tăng gấp đôi giá trị trong năm qua. Các doanh nghiệp bia cũng tìm được đường đến với người tiêu dùng châu Phi. Thị trường của nhà sản xuất bia Nigeria Star Lager và Legend Extra Breweries tại Kenya, Uganda và Tanzania hơn 120 triệu người, không nhỏ hơn so với thị trường của nó trên "sân nhà" Nigeria 167 triệu người.

Theo Andrew Brudenell - người điều hành quỹ đầu tư mạo hiểm của HSBC, ngay cả khi giao dịch một lượng chứng khoán lớn trong một ngày nhất định khá khó khăn, nhưng PZ Cussons Nigeria - một nhánh của Công ty Imperial Leather trụ sở Manchester - cũng có doanh thu trung bình hằng ngày từ cổ phiếu là 220.000 USD.

Cổ phần tư nhân ở châu Phi khác so với loại hình này tại Mỹ và châu Âu. Ở châu Phi, lợi nhuận đến từ việc tăng trưởng và hiệu quả kinh doanh, không phải từ kỹ thuật tài chính. Chuyên môn cũng như vốn sẽ được cung cấp. Các nhà đầu tư ở đây đang trong quá trình hướng đến một nền kinh tế chính thức và được quy định bởi nền chính trị ổn định, quy định pháp luật, ngân hàng trung ương độc lập và nguyên tắc kế toán chặt chẽ.

Đó sẽ là viễn cảnh tươi sáng hơn trong tương lai. Không ai có thể bảo đảm được quá trình này sẽ diễn ra trơn tru nhưng với khó khăn hiện tại ở hầu hết các quốc gia phát triển, nhiều doanh nghiệp đầu tư sẽ cảm thấy "được" nhiều hơn "mất" tại lục địa này.