Những hình ảnh như thế này phải được chấm dứt (ảnh chụp tại khu vực Bến Bình Đông, TP.HCM) - Ảnh: VĂN BÌNH
Công an Q.Bình Tân mới đây được xem là đơn vị đầu tiên phá vụ án liên quan lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy. Thực tế từ trước đến nay, người lần đầu sử dụng ma túy phần lớn do lôi kéo và pháp luật đã có quy định về loại tội phạm này. Vậy tại sao quá khó để xử lý hình sự và mãi đến nay mới phá án đầu tiên?
Lôi kéo khắp nơi
Bà C. (58 tuổi, cư dân Q.8) cho biết ma túy đã và đang lộng hành tại khu dân cư bà đang sinh sống. "Thường tối đến có nhiều nhóm quậy phá, trộm cướp lấy tiền hút chích. Tôi đau khổ khi chính con mình cũng bị lôi kéo, tham gia một nhóm chơi ma túy" - bà tâm sự.
Học xong phổ thông, con trai bà C. học nghề để tìm việc nuôi thân. Không ngờ chính trong thời gian đó, con bà bị lôi kéo chơi ma túy và bị nghiện dần. Khi con bà "phê" thuốc, anh ta còn bị xúi giục tẩm xăng, dọa đốt nhà nhằm "moi" tiền của gia đình chơi ma túy.
Thấy nhiều gia đình khác có con em nghiện ngập bị tử vong, bà C. báo địa phương đưa con đi cai nghiện. "Nay con trai tôi trở về nhà làm ăn, nhưng mấy đứa nghiện không buông tha. Ngày nào cũng có người đi qua đi lại, rủ rê, gia đình tôi vừa đi làm vừa canh giữ con trong nhà" - bà C. chỉ ra cảnh ngộ đang mắc phải.
Hiếm hoi mới có trường hợp thoát khỏi những vòi bạch tuộc ma túy như P. (25 tuổi, ngụ Q.9). Hơn một năm trước, P. tốt nghiệp đại học, tìm được công việc bán hàng online và kết giao nhiều người bạn. Trong một lần liên hoan, nhóm bạn rủ P. đến một quán bar (trên địa bàn Q.2) vui chơi. Sau một lúc nhún nhảy trong đêm nhạc sôi động, một người bạn trong nhóm đưa thuốc lắc rủ chơi nhưng P. từ chối. Sau khi bị chê "hai lúa", P. không kiềm chế và đã sử dụng thuốc lắc theo lời những người bạn.
Sau đêm đó, nhóm bạn rủ P. đi nhiều quán bar chơi ma túy và trở thành thói quen. Nặng "đô" hơn, P. còn được cả nhóm rủ đến nhà một người bạn ở Q.Phú Nhuận chơi ma túy đá tập thể. "Sau đó, em biết mình bị nghiện giai đoạn đầu, bao nhiêu tiền bạc cứ dồn cho những cuộc chơi, buôn bán bị ảnh hưởng nặng nề" - P. chia sẻ.
May mắn là P. tỉnh ngộ nhanh nên tìm đến một thầy thuốc y học cổ truyền, nghe tư vấn uống thuốc và không bao giờ liên lạc với nhóm bạn chơi ma túy hay đến quán bar. "Nay em đỡ rồi, nhớ lại còn sợ, tụi bạn tầm tuổi em cũng bị lôi kéo chơi ma túy nhiều lắm..." - P. nói.
Không ít nạn nhân là trẻ em cũng bị lôi kéo chơi ma túy. T. (22 tuổi, ngụ Q.Bình Thạnh) kể bị lôi kéo chơi ma túy từ khi học lớp 6. Khi đó, T. thuộc thành phần học sinh cá biệt, tham gia nhiều vụ đánh nhau nên bị kỷ luật. Khi gia đình la mắng, đòi đuổi khỏi nhà, T. buồn chán và bị những "đàn anh" rủ rê "chơi bồ đà cho yêu đời hơn" và dần bị nghiện nặng. Để có tiền thỏa cơn nghiện, T. cùng bạn đi trộm cướp. Khi có nhiều tiền, cả nhóm còn chuyển qua chơi ma túy đá cho "sang" hơn.
T. thừa nhận bản thân mình cũng nhiều lần lôi kéo "đàn em" chơi ma túy miễn phí cho "cùng hội cùng thuyền". Tuy còn trẻ nhưng T. đã có hai tiền án cướp giật tài sản. Sau khi ra tù, T. nói rằng đã bỏ hẳn ma túy, làm lại cuộc đời. Nhưng trong căn phòng T. sinh sống, hai chiếc "nỏ thần" chơi ma túy vẫn còn ở dưới gầm giường.
Công an kiểm tra và phát hiện ma túy tại một nhà hàng ở quận 1 ngày 25-5-2018 - Ảnh: Công an cung cấp
Tại sao khó xử lý hình sự?
Ngày 23-8, TAND Q.Bình Tân đã xét xử sơ thẩm, tuyên Nguyễn Phi Long (24 tuổi, ngụ tỉnh Cà Mau, tạm trú TP.HCM) 6 năm tù về tội "lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma túy", 2 năm 6 tháng tù về tội "vận chuyển trái phép chất ma túy", 1 năm tù về tội "tàng trữ trái phép chất ma túy".
Vào các đêm 23, 24 và 25-3, tại một nhà trọ ở khu phố 16 (P.Bình Hưng Hòa A, Q.Bình Tân), Long đã rủ rê anh N.T.Q. và em N.T.T.P. từ chỗ không có ý muốn sử dụng đi đến tự nguyện sử dụng ma túy bằng lời nói: "Chơi đi cho biết, không nghiện đâu mà sợ", "Cứ chơi đi không sao đâu, có gì đâu mà phải suy nghĩ, có gì cứ nói anh là người rủ rê".
Ngoài ra, Long còn chủ động đưa ma túy đá cho hai người khác đi giao hàng và cất giữ riêng một lượng ma túy để sử dụng.
Một cán bộ Phòng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an TP.HCM cho biết sở dĩ đến nay mới phá án lôi kéo người khác chơi ma túy là do trước đây luật có quy định loại tội phạm này nhưng chưa rõ ràng, cụ thể. Đồng thời một số tội liên quan cũng khá giống nhau, khó phân biệt, chẳng hạn như tội "tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy" được hiểu "là hành vi chỉ huy, phân công, điều hành việc chuẩn bị, cung cấp chất ma túy, địa điểm, phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sử dụng trái phép chất ma túy, tìm người sử dụng chất ma túy".
Cho đến ngày 1-1-2018 Bộ luật hình sự 2017 có hiệu lực, nội dung tách biệt, rõ ràng, cơ quan điều tra mới xử lý được.
Luật sư Vũ Quang Đức (Đoàn luật sư TP.HCM) cho rằng trong Bộ luật hình sự 1999, "tội cưỡng bức và lôi kéo người khác chơi ma túy" được quy định trong một điều, đồng thời không định nghĩa thế nào là "cưỡng bức, lôi kéo" nên khó áp dụng. Còn Bộ luật hình sự năm 2017 không chỉ tách thành hai tội mà còn định nghĩa hành vi phạm tội cụ thể. Chẳng hạn "lôi kéo người khác là rủ rê, dụ dỗ, xúi giục hoặc bằng các thủ đoạn khác...".
Hơn nữa, khi tách tội thì một người cùng một hành vi có khi bị xử hai tội, trong khi luật cũ vi phạm cả hai nhưng bị xử chung một tội.
Như vậy, theo luật sư Đức, thứ nhất, luật mới quy định cụ thể, tách biệt rõ ràng nên điều tra viên có "vũ khí pháp lý" mạnh hơn để sử dụng. Thứ hai, liên quan ma túy có nhiều tội như vận chuyển, tàng trữ, mua bán... Cho nên trước đây khi ghép được tội rồi thì những tội khác thường không cần điều tra mất thời gian. Và thứ ba, có sự chỉ đạo quyết liệt nên cơ quan điều tra tập trung phá án.
Nguyễn Phi Long (giữa) đang lôi kéo hai người chơi ma túy - Ảnh công an cung cấp
Mỗi năm thêm 130 loại ma túy đá
Bác sĩ Nguyễn Văn Dũng, phó viện trưởng Viện sức khỏe tâm thần Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), cung cấp thống kê gần nhất về số người nghiện có hồ sơ quản lý (khảo sát năm 2016 của Viện sức khỏe tâm thần) đã lên tới 243.000 người, trong đó tỉ lệ người nghiện có dùng ma túy tổng hợp lên tới 70%.
"Chúng tôi mới tiếp nhận một bệnh nhân nam, đã dùng ma túy tổng hợp trong mấy tháng gần đây và phải vào viện vì các biểu hiện loạn thần, ảo giác, hay kích động, có xu hướng bạo lực. Tùy mức độ nhạy cảm với ma túy mà thời gian người nghiện gặp các biểu hiện này nhanh hay chậm, nhưng có những trường hợp mới dùng vài lần đã loạn thần" - bác sĩ Dũng chia sẻ.
Ở người dùng ma túy tổng hợp, ông Dũng cho biết có bốn mức độ: dùng một chút cho "vui", dùng một vài đợt, lạm dụng và nghiện. Ở những người nghiện ma túy tổng hợp, do biểu hiện "đói" thuốc (hội chứng cai) không rõ, chỉ là đau đầu, sụt cân, lo lắng..., không đau đớn như nghiện ma túy truyền thống nên nhiều người dùng ma túy tổng hợp nghĩ rằng dùng không bị nghiện.
"Chúng tôi đã thực hiện một nghiên cứu từ năm 2013-2015, tỉ lệ người dùng ma túy tổng hợp bị nghiện dao động từ 0,5-7,5% tùy loại" - ông Dũng cho biết.
Hiện nay, Viện sức khỏe tâm thần và Bệnh viện Tâm thần T.Ư 1 có số lượng người đến điều trị do loạn thần sau dùng ma túy tổng hợp tăng cao. Tại Bệnh viện Tâm thần T.Ư 1, thường xuyên có khoảng 600 người điều trị nghiện ma túy, một phần rất lớn trong số này là do loạn thần vì ma túy tổng hợp.
Tại Viện sức khỏe tâm thần, ông Dũng cho hay tuy chưa có tổng kết nhưng cảm quan các bác sĩ nhận thấy số người loạn thần liên quan đến ma túy tổng hợp đến điều trị tăng cao.
"Các biểu hiện loạn thần ở người dùng ma túy tổng hợp là sa sút trí tuệ, ngại tiếp xúc, xa lánh người thân, lo âu, buồn rầu, có những người sau vài lần dùng ma túy tổng hợp đã có những biểu hiện này. Nhưng điều đáng tiếc là hiện có rất nhiều loại ma túy tổng hợp - trên 500 loại đã được ghi nhận, và mỗi năm "phát triển" thêm khoảng 130 loại, được để dưới nhiều dạng như viên, tem, xirô, thực vật dạng sợi, bánh... rất khó phát hiện" - bác sĩ Dũng nêu cảnh báo.
L.ANH
Theo Phòng cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an TP.HCM, cần thực hiện tốt công tác tuyên truyền cho các chủ cơ sở kinh doanh ngành nghề nhạy cảm nắm và thực hiện nghiêm các quy định pháp luật, đồng thời thường xuyên vận động nhân dân tố giác tội phạm lợi dụng ngành nghề để phạm pháp.
Tiếp tục sử dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ đi sâu nắm tình hình và tập trung kiểm tra xử lý các cơ sở. Quy trách nhiệm cụ thể cho thủ trưởng đơn vị công an địa phương trong công tác quản lý các cơ sở kinh doanh dịch vụ nhạy cảm dễ phát sinh tệ nạn xã hội mà không có biện pháp kiểm tra, xử lý kịp thời.
Do tính chất phức tạp và số lượng các cơ sở kinh doanh dịch vụ dễ phát sinh tệ nạn xã hội, vì vậy việc quản lý đối với các cơ sở này không chỉ riêng lực lượng công an, mà còn nhiều lực lượng khác.
Theo Phòng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an TP.HCM, một trong những giải pháp là người dân cùng chung tay giúp đỡ, hỗ trợ lực lượng công an thực hiện công tác phòng chống tội phạm ma túy như mạnh dạn tố cáo, thường xuyên cùng tổ dân phố, khu phố quản lý vận động giúp đỡ người nghiện cai nghiện tại cộng đồng, sẵn sàng hợp tác với chính quyền địa phương khi con em mình bị lôi kéo, dụ dỗ để tổ chức cai nghiện hiệu quả.
Đồng thời, cần tổ chức hình thành các đơn vị cai nghiện tự nguyện tập trung, cách ly với cộng đồng, miễn phí để giúp người nghiện có điều kiện cai nghiện hiệu quả.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận