Chủ thuê bao phải bổ sung ảnh chân dung nếu không muốn bị ngưng dịch vụ - Ảnh: HỮU THUẬN

Trong nỗ lực siết chặt quản lý thuê bao di động, cơ quan quản lý và các nhà mạng đã đưa ra nhiều giải pháp, nhưng xem ra càng thực hiện thì càng thấy lùng nhùng trong một mớ thủ tục mà thủ tục sau phiền hà, phức tạp hơn thủ tục trước. 

Năm 2011, nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật viễn thông quy định thuê bao viễn thông có trách nhiệm cung cấp họ tên, ngày tháng năm sinh, chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu khi thực hiện giao kết hợp đồng.

Theo nghị định mới (năm 2017), ngoài việc lưu giữ những thông tin trên, điểm cung cấp dịch vụ còn phải chụp ảnh người ký kết hợp đồng. Nghĩa là để sở hữu, sử dụng một số di động, người dùng không chỉ phải cung cấp thông tin mà còn phải cung cấp cả hình ảnh để “làm tin”.

Lý do của việc sửa đổi quy định trên xuất phát từ thực tế tồn tại quá nhiều thuê bao di động có thông tin đăng ký không chính xác (sim rác), chủ yếu là thuê bao trả trước. Rất nhiều sim rác đã trở thành nỗi phiền toái đối với người dùng di động.

Các sim rác cũng được cho là thủ phạm gây nguy cơ mất an ninh, an toàn thông tin. Hiểu nôm na, kẻ xấu có thể sử dụng sim rác để đe dọa, tống tiền, lừa đảo, nhắn tin quấy rối...

Theo thống kê, cả nước hiện có hơn 120 triệu thuê bao di động, trong đó có 95% là thuê bao trả trước. Trong số các thuê bao trả trước, Bộ Công an cho biết có hơn 75% thuê bao đăng ký thông tin không chính xác.

Nhằm giảm thiểu những hoạt động gây ảnh hưởng xấu tới người dùng di động, cuối năm 2016 Bộ Thông tin - truyền thông đã thu hồi khoảng 20 triệu sim rác.

Với những thông số đó, rõ ràng cơ quan quản lý có lý khi đưa ra các giải pháp mạnh để chấn chỉnh việc đăng ký thông tin không chính xác, ngăn chặn sự hoành hành của sim rác.

Tuy nhiên, nếu xét về căn nguyên dẫn đến tình trạng loạn sim rác có trách nhiệm của các nhà mạng.

Theo quy định, mỗi thuê bao đăng ký mới đều phải cung cấp thông tin cá nhân, bản photo chứng minh nhân dân. Nhưng thực tế thời gian qua các đại lý hầu như không quan tâm tới công đoạn này, phần lớn tự kích hoạt thuê bao bằng những thông tin không chính xác rồi bán cho người dùng.

Các nhà mạng hoàn toàn biết việc này, nhưng không dám mạnh tay với đại lý bởi sợ ảnh hưởng tới phát triển thuê bao. Từ đó dẫn tới tình trạng sim rác tràn lan.

Ngăn chặn sim rác nhưng không thể chỉ vì quản lý, giám sát lỏng lẻo việc đăng ký thông tin mà tạo thêm những thủ tục làm khó người dùng. Nếu người dùng phải (thực chất là bị) chụp thêm ảnh chân dung, chưa tính đến các yếu tố pháp lý thì cũng đã thấy phần nào có sự phiền toái, phức tạp.

Đảm bảo an toàn thông tin là cần thiết, song cũng cần sòng phẳng trong việc xác định trách nhiệm của các nhà mạng để siết ngay từ việc thực hiện, giám sát nghiêm quá trình phát triển thuê bao, thay vì làm khó người dùng.