APOPO, tổ chức phi lợi nhuận của Bỉ, chuyên huấn luyện loài chuột túi châu Phi cho các nhiệm vụ cứu hộ trong 25 năm qua.

Với chiếc mũi cực thính, những con chuột này có thể phát hiện mìn, bệnh lao - dù chỉ là một lượng nhỏ vi khuẩn.

Gần đây, chúng còn được huấn luyện để phát hiện động vật hoang dã bị buôn bán trái phép và tìm kiếm chính xác những người mắc kẹt dưới đống đổ nát trong thảm họa như động đất.

Huấn luyện chuột dò mìn, tìm người

Theo ABC News ngày 4-9, các chuyên gia APOPO đang thử nghiệm tìm kiếm người mắc kẹt sau một trận động đất mô phỏng tại thành phố Morogoro ở vùng núi Uluguru, Tanzania.

Một con chuột túi đã luồn lách dưới các lớp đất đá, tìm kiếm và kéo còi trên túi của người mắc kẹt để báo hiệu. Sau đó, con chuột quay trở lại chỗ người huấn luyện để nhận phần thưởng là chuối.

APOPO cũng hợp tác với Đại học Nông nghiệp Sokoine (Tanzania) để huấn luyện chuột túi dò mìn. Trong huấn luyện, khi chúng dừng lại tại một chỗ nào đó nghĩa là chỗ đó có mìn. 

Những con chuột túi này đang chuẩn bị cho đợt triển khai tiếp theo, có thể là đến Angola hoặc Campuchia - nơi APOPO đã giúp để gỡ hơn 50.000 quả mìn kể từ năm 2014.

Một nhóm "chuột túi đặc nhiệm" cũng đã có mặt tại Thổ Nhĩ Kỳ cùng một tổ chức tìm kiếm và cứu hộ đối tác của APOPO.

Phát hiện bệnh lao

Ngoài ra, còn có nhóm chuột túi trong phòng thí nghiệm với nhiệm vụ huấn luyện phát hiện bệnh lao. APOPO tin rằng loài chuột túi này là một trong những "thiết bị" phát hiện bệnh lao hiệu quả nhất thế giới và đã triển khai chúng tại Tanzania, Ethiopia và Mozambique.

Chuột túi giúp các bác sĩ phát hiện những ca bệnh lao có thể bị bỏ sót, giúp ngăn ngừa mọi người vô tình lây lan căn bệnh nguy hiểm này. Chúng có thể ngửi 100 mẫu trong 20 phút. Chúng đã xác định được hơn 30.000 bệnh nhân được cho xuất viện song thực chất vẫn mang vi khuẩn lao.

Chỉ với một phòng thí nghiệm, APOPO có thể dùng chuột túi để làm lượng công việc (xác định bệnh nhân lao) của 55 bệnh viện trong một ngày.

Tuy nhiên, việc sử dụng sinh vật sống thay thiết bị y tế cũng đặt ra nhiều thách thức, đặc biệt là về quy mô. Các mẫu phải được mang trực tiếp đến phòng thí nghiệm với đủ số lượng chuột đã huấn luyện để phát hiện bệnh lao.

Ngoài ra, sử dụng chuột túi để phát hiện bệnh cũng vấp phải sự nghi ngờ từ các cơ quan quản lý và cộng đồng y tế.

Nhật Bản phát triển robot cứu hộ khổng lồ hình người

Robot cứu hộ hình người này dự kiến cao 3m, nặng 300kg, có khả năng đi bộ với vận tốc khoảng 5km/h, và nâng vật nặng trên 100kg.