Nhiều nguyên nhân gây bệnh chớ chủ quan 

Lương y Hoàng Duy Tân, Hội Đông y Đồng Nai, cho biết hiện tượng chảy máu mũi còn được gọi là "chảy máu cam".

Theo nghiên cứu, có khoảng 60% dân số chảy máu cam ít nhất một lần trong đời, trong đó chỉ 6% cần được chăm sóc y tế. Niêm mạc mũi rất mỏng manh, ngay phía dưới có nhiều mạch máu hợp lại thành một lưới mao mạch ở phần trước của vách ngăn mũi, gọi là điểm mạch Kisselbach, cách bờ trước vách ngăn mũi 1cm, chính điểm mạch là nơi dễ sinh ra chảy máu mũi.

Theo Đông y, mũi có liên quan đến phế, chảy máu mũi theo Đông y đa số do hỏa, nhiệt ở phế bốc lên mũi gây nên.

Chảy máu mũi rất thường gặp và nguyên nhân thường là do chấn thương như: Khi ngoáy mũi, cạy mũi hoặc xì mũi mạnh; Ðụng, đập trực tiếp vào mũi hoặc các tình huống tương tự. Chảy máu mũi có thể xảy ra khi mũi bị kích thích (vì hít phải các chất hóa học), hoặc khi không khí quá khô nên làm khô lớp niêm mạc lót hốc mũi.

Tuy nhiên có những trường hợp bệnh không chỉ tại mũi mà còn do khối u, tim mạch, huyết áp, bệnh toàn thân nên chớ chủ quan.

Cách xử lý cầm máu tại nhà

Theo lương y Hoàng Duy Tân, hầu hết chảy máu mũi thường xảy ra ở phần phía trước của vách ngăn mũi, nơi chứa đựng những mạch máu dễ bị tổn thương. Chảy máu ở phần cao và sâu của vách ngăn hiếm gặp, nhưng nếu chảy máu ở vị trí này thì việc xử lý sẽ khó khăn hơn.

Hầu hết chảy máu mũi bắt đầu từ vách ngăn. Vách ngăn là một sụn đứng dọc ở giữa ngăn cách hai hốc mũi, được phủ bởi một lớp mạch máu dễ bị tổn thương, loại chảy máu này không nguy hiểm và có thể xử lý dễ dàng. Triệu chứng: Chảy máu từ 1 hoặc 2 lỗ mũi, thường xuyên phải nuốt, cảm giác có chất lỏng chảy từ sau mũi xuống họng.

Lương y Hoàng Duy Tân khuyến cáo mỗi khi bị chảy máu mũi, chúng ta thường làm theo cách: ngửa cổ, lấy tay bịt bên cánh mũi chảy máu, ép cánh mũi vào sát với sống mũi. Tuy nhiên, cách làm này không hẳn đúng.

Hiện tượng chảy máu mũi là tình trạng một số mao mạch nhỏ trong mũi đột nhiên bị vỡ và máu sẽ ngừng chảy khi xuất hiện một cục máu đông chặn lại. Vì thế, ông khuyên khi bị chảy máu mũi cần xử lý tại nhà như sau:

Điều cần làm đầu tiên là dùng ngón tay ấn chặt vào bên cánh mũi có ra máu trong vòng 10 phút và nghiêng đầu về phía trước. Để người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn, nên cho người bệnh chống khuỷu tay lên mặt bàn hoặc lên tay vịn ghế tựa.

Người bệnh cũng có thể dùng bông gạc cầm máu và làm liền sẹo bán tại các hiệu thuốc để rịt vào nơi chảy máu. Hoặc đặt một cục nước đá vào gốc mũi cũng có tác dụng làm cho máu ngừng chảy.

Cũng có thể dùng ngón cái và ngón trỏ ép 2 cánh mũi trong 10-15 phút. Ngoài ra, có thể lấy viên đá lạnh bọc vào khăn và đặt nó trên trán để giảm máu chảy xuống mũi. Nhưng lưu ý là vẫn phải giữ chặt cánh mũi.

Nếu sau 20 phút mà máu vẫn không ngừng chảy hoặc cảm thấy đau đầu nhẹ, mất nhiều máu thì cần tới cơ sở y tế ngay (đặc biệt là khi mắc bệnh máu khó đông hay bị cao huyết áp).

Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, máu cam sẽ ngừng chảy khi thực hiện 1 trong các cách can thiệp đơn giản trên.

Tuyệt đối không được để bệnh nhân nằm hoặc ngả đầu ra đằng sau. Trong tư thế này, máu sẽ chảy ngược vào trong họng, gây nôn mửa và không làm đông máu.

Nếu đã làm các động tác trên mà máu vẫn chảy phải đến bệnh viện để xử trí nguyên nhân.

Đối với trẻ nhỏ, khi bị chảy máu, trẻ thường có tâm lý rất sợ hãi và hoảng loạn, vì vậy việc đầu tiên là giúp trẻ quên đi nỗi sợ hãi. Sau đó, cho trẻ cúi đầu về phía trước, dùng khăn tay hoặc bông gòn để bịt lỗ mũi ngăn không cho máu chảy ra. 

Giữ mũi trẻ trong vòng 10 phút, nhớ để ý thời gian chính xác, đừng giữ lâu quá. Tránh để bé ngửa đầu ra đằng sau trong lúc đang chảy máu, làm như vậy sẽ khiến cho máu chảy xuống phía sau hốc mũi vào dạ dày và có thể gây khó chịu và gây buồn nôn. Nếu sau 20 phút, máu trong mũi của trẻ vẫn không ngừng chảy, cần phải đưa trẻ đến bác sĩ ngay, tránh để trẻ mất nhiều máu, xây xẩm.

Khi thấy trẻ có biểu hiện về mũi, các bậc cha mẹ cần hướng dẫn cho trẻ bình tĩnh ngồi xuống hoặc nằm (nếu có thể) rồi dùng hai ngón tay bịt chặt hai lỗ mũi và thở nhẹ nhàng bằng miệng trong 5 - 10 phút sẽ hết chảy máu.

Ấn mạnh vào giữa bụng giữa (mặt trong) lóng 1 ngón tay giữa của người bệnh (Tâm điểm), ấn mạnh xuống và không nhấc tay, cứ giữ yên mức đó cho đến khi không chảy máu nữa thì thôi.

Nếu chảy máu không dừng sau 20 phút, làm lại các bước trên một lần nữa, nếu vẫn không cầm máu sau lần thứ hai thì cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế.

Ấn mạnh vào 2 bên cánh mũi cho đến khi cầm máu.

Thảo dược trị chảy máu mũi

- Lá dâu và cỏ nhọ nồi: Lá dâu bánh tẻ (không già, không non) 16g, cỏ nhọ nồi 16g, đổ 3 bát nước sắc còn một bát, để nguội mới uống. Có thể giã nát 2 thứ rồi lấy nước cốt uống.

- Lá sen tươi 50g, hoặc 20g khô. Sắc uống. Để tăng tác dụng, cần đem lá sen sao cháy.

- Hái ngay một lá xương sông hoặc vài lá bạc hà tươi, vò nát, đút vào lỗ mũi, máu sẽ ngừng chảy ngay.

- Rễ cỏ tranh 16g, lá tre 16g, thạch cao sống 12g, đổ 3 bát nước, sắc lấy một bát, uống trong 1 lần, ngày dùng 1-2 lần.

- Hái một nắm lá mã đề tươi, rửa sạch, giã nát, thêm chút nước sạch rồi vắt lấy nước cốt uống, sau đó nằm yên trên giường, đầu gối cao, lấy bã đắp trên trán. Uống nước mã đề vài ngày liền sẽ trị được chứng chảy máu cam vặt.

- Lá trắc bá sao vàng 16g, rau má 16g, đổ 3 bát nước, sắc lấy 1 bát, uống trong 1 lần, mỗi ngày uống 1-2 lần. Có thể kết hợp lấy lá dâu non, lá nhọ nồi vò nát, nhét vào lỗ mũi có máu chảy, sau đó dùng khăn ướt đắp lên trán, nằm yên, đầu gối cao.

- Hoa kinh giới (sao đen), tán bột mịn, lấy vỏ quýt nấu nước, hòa với bột trên uống ngày 2-3 lần.

- Mướp 1 quả, rau ngót 100g, bạc hà 10g, các vị rửa sạch, cho nước đun kỹ, chắt nước uống 3 lần/ngày.

Mùa lạnh bị chảy máu mũi: bệnh hay tật?

Các fan của phim Hàn đều thuộc nằm lòng mô- típ: hễ ai chảy máu mũi đều liên quan đến ung thư.