
Ê kíp cấp cứu phải hút ra lượng lớn nước cốt chanh và bã thuốc còn đọng trong hầu họng nam bệnh nhân bị xuất huyết não - Ảnh: Bác sĩ cung cấp
Bác sĩ Nguyễn Thắng Nhật Tuệ - Trưởng khoa cấp cứu Bệnh viện Gia An 115 (TP.HCM) - cho biết chỉ trong vài ngày, ê kíp đã tiếp nhận hai ca cấp cứu nguy kịch mà trước đó người nhà đều cố vắt chanh vào miệng bệnh nhân trước khi xe cấp cứu đến.
Người nhà cố vắt chanh vào miệng người bệnh để cầu may tỉnh lại
Trường hợp đầu tiên là người đàn ông 52 tuổi, bắt đầu than mệt từ hôm trước nhưng không đi khám, tự mua thuốc uống. Đến tối hôm sau, sau khi uống cà phê, bệnh nhân mệt hơn, tiếp tục tự dùng thêm liều thuốc cũ và nằm nghỉ. Khoảng 30 phút sau, bệnh nhân rơi vào hôn mê.
Thay vì gọi cấp cứu ngay, người nhà đã gọi người thân khác từ nơi làm việc chạy về. Khi người này đến, bệnh nhân đã ngưng thở và mới lập tức gọi cấp cứu.
Đội ngũ y tế đến, bệnh nhân tím tái, ngưng tim. Trong quá trình đặt nội khí quản cấp cứu, phát hiện trong khí quản có nhiều nước cốt chanh và tép chanh, do gia đình cố vắt cho uống nhằm “tỉnh lại”, khiến bệnh nhân khó thở nặng hơn và trì hoãn hồi sức.
Ê kíp tiến hành ép tim, bóp bóng, dùng thuốc và sốc điện. Sau 15 phút, nhịp tim trở lại nhưng CT não cho thấy phù não nặng do thiếu oxy kéo dài. Sau khi giải thích tình trạng nguy kịch và các hướng điều trị, gia đình cân nhắc hoàn cảnh và quyết định xin đưa bệnh nhân về.
Trường hợp thứ 2 cũng là nam giới, ở độ tuổi còn trẻ nhưng đột quỵ vì tăng huyết áp. Theo lời vợ bệnh nhân, anh từng vài lần cấp cứu vì huyết áp cao và được kê thuốc nhưng khi khỏe lại bỏ uống. Mỗi khi đo huyết áp tại nhà thấy cao, vợ nhắc chồng uống thuốc thì anh gạt đi và cho rằng người mập nào cũng như vậy.
Sáng 17-11, vợ và con chờ mãi không thấy anh xuống nhà chở đi học. Sốt ruột, chị chạy lên tìm thì thấy chồng nằm gục trong nhà vệ sinh. Hốt hoảng, chị gọi cấp cứu và nhờ bảo vệ phụ giúp. Trong lúc chờ xe, chị cho uống thuốc hạ áp và vắt chanh vào miệng để cầu may.
Khi ê kíp cấp cứu đến, bệnh nhân trong trạng thái lơ mơ, còn đáp ứng đau, liệt hoàn toàn nửa người trái, mất ngôn ngữ, huyết áp lên tới 248/184 mmHg. Sau khi xử trí ban đầu, bệnh nhân được chuyển gấp vào bệnh viện.
Kết quả CT não cho thấy xuất huyết não diện rộng, bệnh nhân được đặt nội khí quản để bảo vệ đường thở và chuyển vào phòng mổ khẩn cấp.
Trong lúc đặt ống, ê kíp phải hút ra lượng lớn nước cốt chanh và bã thuốc còn đọng trong hầu họng, cho thấy việc cố “cho uống” nước cốt chanh khi bệnh nhân. Đây là việc vô cùng nguy hiểm, dễ gây sặc, tắc đường thở và làm tình trạng nặng hơn.
Tuyệt đối không vắt chanh vào miệng người bệnh đang bất tỉnh, yếu liệt
Qua hai trường hợp trên, bác sĩ Nhật Tuệ khuyến cáo người dân không nên chủ quan với cảm giác mệt bất thường. Tăng huyết áp ở người trẻ không hiếm gặp và hoàn toàn có thể dẫn đến đột quỵ nặng chỉ vì người bệnh tự ý bỏ thuốc.
Đột quỵ không chừa một ai, nhưng rất nhiều trường hợp có thể tránh được nếu tuân thủ điều trị và không xử trí sai trong những phút chờ cấp cứu.
Ông nhấn mạnh khi bệnh nhân rơi vào trạng thái bất tỉnh, lơ mơ hoặc yếu liệt, tuyệt đối không cho uống bất kỳ thứ gì, kể cả nước, thuốc hay chanh, vì hành động này rất dễ gây sặc, tắc đường thở và khiến tình trạng nguy kịch hơn.
Việc duy nhất và đúng nhất trong tình huống này là gọi 115 ngay, đồng thời mở cửa nhà, dọn đường cho ê kíp cấp cứu và theo dõi hô hấp - tuần hoàn cho đến khi nhân viên y tế đến.
"Những phút đầu tiên luôn mang tính quyết định đối với sự sống còn của bệnh nhân. Việc cho bệnh nhân ăn uống trong lúc nguy kịch không giúp cải thiện tình trạng mà còn làm tăng nguy cơ hít sặc, tắc đường thở, nhiễm trùng, và quan trọng nhất là làm mất thời gian vàng để cứu bệnh nhân", bác sĩ Tuệ cảnh báo.
Gần đây, trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok xuất hiện nhiều hội nhóm và video cổ xúy việc uống 200 - 500ml nước cốt chanh nguyên chất mỗi ngày (tương đương 3 - 6 quả chanh) để "thải độc, giảm cân, chữa bách bệnh".
Nhiều người còn tin rằng uống chanh giúp cải thiện sinh lý, kéo dài tuổi thọ, thậm chí hồi phục kinh nguyệt sau mãn kinh. Tuy nhiên, các chuyên gia khẳng định đây là một trào lưu thiếu căn cứ khoa học, tiềm ẩn nhiều rủi ro sức khỏe nghiêm trọng.
Bác sĩ Nguyễn Hữu Tín (Bệnh viện Nhân dân 115) cho hay khi dùng chanh ở lượng điều độ (khoảng 1/2 trái chanh mỗi ngày, dạng pha loãng nếu uống trực tiếp) thì chúng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe: giúp tăng cường miễn dịch, chống oxy hóa, hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng và cải thiện làn da, giúp vết thương nhanh lành...
Khi dùng nước cốt chanh liều cao với lượng acid citric và nồng độ vitamin C vượt ngưỡng an toàn có thể gây nhiều tác hại đáng lo ngại cho sức khỏe: tổn thương răng miệng, hệ tiêu hóa, rối loạn tiêu hóa, mất cân bằng điện giải và nguy cơ sỏi thận, tương tác với thuốc điều trị...
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận