Dự thảo thông tư quy định việc lựa chọn sách giáo khoa phổ thông áp dụng đối với bậc tiểu học, THCS, THPT và giáo dục thường xuyên - giáo dục nghề nghiệp, các cơ sở thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Tại dự thảo, Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa ra ba nguyên tắc lựa chọn sách giáo khoa. 

Thứ nhất là lựa chọn sách giáo khoa trong danh mục sách giáo khoa đã được bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt để sử dụng ổn định trong cơ sở giáo dục phổ thông. 

Thứ hai, mỗi môn học, hoạt động giáo dục được thực hiện trong cơ sở giáo dục phổ thông ở mỗi khối lớp lựa chọn một sách giáo khoa. 

Thứ ba, việc lựa chọn sách giáo khoa bảo đảm thực hiện dân chủ, khách quan, công khai, minh bạch.

Trong các tiêu chí lựa chọn sách giáo khoa, dự thảo nêu cần phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội của địa phương, và phù hợp với điều kiện tổ chức dạy và học tại cơ sở giáo dục phổ thông.

Điểm đáng chú ý là dự thảo quy định hội đồng lựa chọn sách giáo khoa phổ thông do hiệu trưởng cơ sở giáo dục phổ thông hoặc giám đốc trung tâm giáo dục thường xuyên - giáo dục nghề nghiệp thành lập. Hội đồng giúp người đứng đầu cơ sở giáo dục tổ chức lựa chọn sách giáo khoa.

Mỗi cơ sở giáo dục phổ thông thành lập một hội đồng. Đối với trường phổ thông có nhiều cấp học, mỗi cấp học thành lập một hội đồng. 

Tổ trưởng tổ chuyên môn tổ chức họp với các giáo viên môn học để thảo luận, bỏ phiếu lựa chọn 1 sách giáo khoa cho môn học đó. 

Sau khi lựa chọn sách giáo khoa, các cơ sở giáo dục phổ thông lập hồ sơ lựa chọn sách gửi về phòng giáo dục và đào tạo, sở giáo dục và đào tạo.

Hội đồng lựa chọn sách giáo khoa của nhà trường bao gồm: Người đứng đầu, cấp phó người đứng đầu (hiệu trưởng, hiệu phó hoặc giám đốc, phó giám đốc), đại diện tổ chuyên môn, đại diện giáo viên, đại diện ban đại diện cha mẹ học sinh của cơ sở giáo dục phổ thông.

Người đã tham gia biên soạn sách giáo khoa hoặc tham gia chỉ đạo biên soạn, xuất bản, in, phát hành sách giáo khoa và người làm việc ở các nhà xuất bản, các tổ chức có sách giáo khoa không được tham gia hội đồng.

Căn cứ vào kết quả của các trường do sở giáo dục và đào tạo trình, UBND cấp tỉnh quyết định phê duyệt danh mục lựa chọn sách giáo khoa của các trường tại địa phương.

UBND cấp tỉnh phải đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng danh mục sách được phê duyệt để sử dụng trong các trường trước ngày 30-4 hằng năm.

Bộ Giáo dục và Đào tạo lấy ý kiến góp ý cho dự thảo này đến ngày 20-12. Nếu thông tư này được thông qua, việc thành lập hội đồng chọn sách giáo khoa quay lại như ban đầu, đó là giao việc chọn sách giáo khoa cho các nhà trường.

Sau khi được ban hành, thông tư trên sẽ thay thế thông tư số 25/2020/TT-BGDĐT ngày 26-8-2020 của bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định việc lựa chọn sách giáo khoa trong cơ sở giáo dục phổ thông. 

Theo thông tư 25/2020/TT-BGDĐT, UBND cấp tỉnh, thành phố thành lập hội đồng chọn sách giáo khoa. Căn cứ vào kết quả chọn sách của hội đồng cấp tỉnh, thành phố, người có thẩm quyền ở mỗi địa phương sẽ phê duyệt.

Đổi mới từ chọn sách giáo khoa

Nhận thức và cơ chế phát hành sách giáo khoa hiện nay là một thực tế minh họa khá sinh động về tư tưởng bao cấp.