Phóng to

Người dân đến chứng thực tại UBND P.7, Q.3, TP.HCM - Ảnh: Chi Mai

Nhiều loại giấy tờ được đóng mộc “bản sao” đỏ chót, tốn kém của người dân nhiều tiền bạc, công sức nhưng lại có thể bị bỏ xó.

Gì cũng sao y

Chị Trần Phương Thanh, ngụ Q.Tân Phú, TP.HCM, cho biết chị vừa tốt nghiệp đại học và để chuẩn bị khoảng 10 bộ hồ sơ gửi xin việc, chị phải tốn gần 500.000 đồng cho việc chứng thực bản sao các loại giấy tờ. Theo chị Thanh, hầu hết các công ty tuyển dụng đều yêu cầu ứng viên phải nộp những loại bản sao: hộ khẩu, chứng minh nhân dân, sơ yếu lý lịch, bằng tốt nghiệp đại học, chứng chỉ ngoại ngữ, tin học...

Tính trung bình mỗi bản sao có lệ phí theo quy định là 2.000 đồng/bản, chứng lý lịch 10.000 đồng/bản thì mỗi bộ hồ sơ đã tiêu tốn của người lao động ít nhất vài chục ngàn đến cả trăm ngàn đồng. “Chưa biết có qua được bước sơ tuyển hồ sơ không nhưng trước mắt đã mất một khoản tiền lớn để sao y các loại giấy tờ” - chị Thanh chép miệng.

Không nhận giấy tờ “sao y bản chính” Một yêu cầu bản sao oái oăm khác mà người dân hiện rất bức xúc là bản sao các giấy tờ hộ tịch (khai sinh, đăng ký kết hôn) phải là bản sao từ sổ hộ tịch. Thực tế, theo quy định khi cấp bản chính khai sinh, đăng ký kết hôn, các cơ quan hộ tịch có thể cấp kèm thêm cho người dân các bản sao từ sổ hộ tịch với hình dáng, chất liệu giấy, mẫu in tương tự bản chính, chỉ khác có thêm chữ “bản sao”. Theo nghị định 79, hai loại bản sao trên (từ sổ hộ tịch và sao y từ bản chính) đều có giá trị như nhau nhưng nhiều cơ quan đã không chịu tiếp nhận các loại giấy tờ hộ tịch sao y từ bản chính.

Theo một nhân viên phụ trách nhân sự tại một công ty nước ngoài, sau khi sơ tuyển hồ sơ cho vị trí nhân viên kinh doanh, công ty đã loại cả trăm hồ sơ không đạt yêu cầu. Toàn bộ hồ sơ không được mời phỏng vấn đều không trả lại cho ứng viên. Lãng phí với việc chứng thực bản sao bằng cấp, giấy tờ của các ứng viên thật không nhỏ. Không chỉ tuyển dụng tại các công ty mà tình trạng trên cũng xảy ra tại hầu hết các cơ quan, ban ngành nhà nước trong quá trình tuyển dụng, bổ nhiệm các chức danh tư pháp...

Chị Đinh Thanh Lan, một nhân viên công ty quảng cáo, vừa hoàn tất thủ tục đăng ký kết hôn với người nước ngoài, bức xúc khi nộp hồ sơ chị cũng bị buộc phải nộp nhiều loại bản sao từ hộ khẩu, chứng minh nhân dân, hộ chiếu đến thẻ tạm trú, hợp đồng lao động... của người chồng nước ngoài. Không chỉ một bản mà mỗi loại giấy tờ chị phải nộp tới hai bản sao.

Giấy tờ nhà đất: “sính” sao y

Ông Bùi Thanh Hoài, ngụ Q.Tân Bình, TP.HCM, bức xúc kể ngày 27-4, ông đem bộ hồ sơ mua bán nhà đến Chi cục Thuế Q.Tân Bình để đóng thuế trước bạ. Nhân viên tiếp nhận hồ sơ sau khi xem qua hồ sơ đã trả lại, nói bản photocopy giấy hồng căn nhà chưa được chứng thực sao y bản chính.

Ông Hoài liền đưa cho nhân viên xem bản chính giấy hồng căn nhà và nói: “Chị có thể kiểm tra đối chiếu luôn giùm tôi, bản photo này giống hệt với bản chính mà”. Tuy nhiên nhân viên này vẫn không chấp thuận và giải thích rằng đó là quy định của ngành. Hồ sơ nhà đất nộp để tính thuế phải có “bản sao” giấy chủ quyền.

Nhiều người đi làm hồ sơ nhà đất cũng cho biết phải tiêu tốn thời gian, tiền bạc để chứng thực các giấy tờ. Trong nghị định 88/2009/NĐ-CP của Chính phủ quy định về trình tự, thủ tục cấp giấy chứng nhận nhà đất cũng quy định nhiều thành phần hồ sơ người dân phải nộp bản sao như: bản sao giấy tờ chứng minh đã thực hiện nghĩa vụ tài chính, bản sao quyết định phê duyệt dự án...

Khi thực hiện quy định này, nhiều UBND quận huyện đã “linh động” chỉ yêu cầu người dân nộp bản photo nhưng cũng có nhiều nơi buộc phải nộp bản sao có xác nhận của cơ quan chứng thực.

Theo lãnh đạo Sở Tư pháp TP.HCM, tình trạng “sính” bản sao giấy tờ có chứng thực sao y hiện còn rất phổ biến, gây lãng phí và tốn kém công sức cho người dân. Thực hiện đề án 30 của Chính phủ về đơn giản hóa thủ tục hành chính, mới đây Sở Tư pháp TP.HCM đã tiến hành rà soát hơn 120 thủ tục, kiến nghị bãi bỏ nhiều thủ tục không cần thiết.

Trong số các thủ tục có liên quan đến ngành tư pháp quản lý, nhiều thủ tục yêu cầu phải xuất trình bản sao hộ khẩu, chứng minh nhân dân đã được kiến nghị bãi bỏ. Cụ thể, đối với thủ tục đăng ký kết hôn có yếu tố nước ngoài, Sở Tư pháp đã kiến nghị chỉ cần yêu cầu người nộp hồ sơ nộp bản chụp (không cần chứng thực sao y) các loại giấy tờ hộ khẩu, chứng minh nhân dân.

Theo Sở Tư pháp, việc yêu cầu cung cấp bản sao có chứng thực là không cần thiết. Vì để đảm bảo tính xác thực của bản sao, cán bộ của cơ quan hành chính chỉ cần kiểm tra, đối chiếu bản chính với bản chụp là đủ. Đồng thời, việc bỏ đòi hỏi bản sao này cũng là để giảm bớt thời gian và chi phí cho người dân. Nhiều thủ tục cấp bản sao từ sổ hộ tịch cũng được Sở Tư pháp kiến nghị thay đổi, hủy bỏ do trùng lắp.