Phóng to

Đôi quang gánh ở làng Phù Lãng, tỉnh Bắc Ninh - Ảnh: Lê Thuỵ

TT - Lúc 20g15 ngày 3-7, trên HTV7 sẽ phát sóng chương trình mới “Tâm hồn Việt”. Chương trình này được xem như một cuộc đột phá đầu tiên của ban văn nghệ Đài Truyền hình TP.HCM bởi nó được làm theo một thể loại mới: tùy bút phim.

Mỗi tập phim là một câu chuyện riêng biệt, không thiết kế sẵn một cấu trúc chương trình cố định, tùy theo cảm xúc mà đạo diễn và những người thực hiện dẫn dắt khán giả theo mạch cảm xúc qua những đoạn video clip minh họa và những cuộc trò chuyện của khách mời...

Theo những người thực hiện, phim sẽ đột phá vào những điều tưởng chừng như nhỏ bé nhất của tâm hồn người Việt. Đó là những ký ức mà mỗi người đều có trong suốt quãng đời mình. Trong những điều tưởng chừng như nhỏ bé, chẳng mấy ai quan tâm ấy lại chứa đựng những giá trị tinh thần đậm chất Việt lớn lao, là di sản văn hóa mà không tiền của nào mua được.

Như hình ảnh chiếc đòn gánh dung dị mà ai cũng thấy hằng ngày. Chiếc đòn gánh đặt trên vai, cô bé đã thành thiếu nữ. Đôi vai người phụ nữ oằn đi mỗi khi gánh hàng trên vai kiếm sống, gánh cả thời gian và tuổi tác của họ. Khi đôi quang gánh buông xuống, cũng là lúc mẹ ra đi mãi mãi...

Hay hình ảnh người mẹ, người bà ngồi vá áo cho con, cho cháu. Lỗ kim nhỏ, bà không thấy đường, kêu cháu đến xỏ giúp - một hình ảnh rất đỗi thân thương gần gũi. Một nén nhang được thắp trong ngày tết - rất thông thường - nhưng chứa đựng cái "tâm" của người Việt: cầu mong những điều tốt đẹp không chỉ cho mình mà còn cho cả gia đình và bạn bè. Hay chỉ đơn giản là một buổi chiều mưa tầm tã, mẹ kho một nồi cá vừa bắt ngoài ao, hái nhúm rau trong vườn, cả gia đình quây quần bên nồi cơm nghi ngút khói. Giản dị mà đầm ấm...

Phóng to

Đoàn quay phim ở một tỉnh miền Bắc - Ảnh tư liệu

Gần một tháng qua, đoàn phim đã đi dọc khắp các tỉnh, thành miền Trung (Ninh Thuận, Bình Thuận, Hội An) rồi ra đến miền Bắc (Phú Thọ, Bắc Ninh, Bắc Giang...) để quay ba tập về đôi quang gánh, cây tre, giếng nước...

Đạo diễn Lê Thụy thốt lên trong cảm xúc: "Thật tuyệt vời. Bạn có thấy không, hầu như giếng nào cũng được đặt trong khu dân cư đông đúc. Nó đơn giản nhưng lại thể hiện cả một hệ thống xóm làng, họ tộc. Ở Hội An có một giếng mà món đặc sản cao lầu chỉ lấy nước ở đấy nấu mới ngon được.

Người dân còn lập bàn thờ ông tổ xây giếng. Còn ở giếng Ngọc, Bắc Ninh có tám con cá vàng bao năm qua chỉ sống ở đây. Điều kỳ lạ là sau những cơn mưa lớn, người dân vẫn thấy chúng ở lại trong khi những con cá khác đã bỏ đi. Rồi giếng đền Và ở Sơn Tây, giếng chùa Mía ở làng cổ Đường Lâm. Đẹp cổ kính một cách lạ lùng...".

Trong sự đổ quân ồ ạt của những game show truyền hình, “Tâm hồn Việt” với nội dung hoài niệm về quá khứ như vậy liệu có tìm được chỗ đứng trong lòng khán giả? Đạo diễn Lê Thụy bày tỏ một niềm tin: "Trong cuộc sống hối hả, hiện đại, những hình ảnh này đang dần mất đi. Đến một lúc nào đó chúng mất đi thì thật đáng tiếc. Chúng tôi nghĩ rằng nếu mình không bắt tay làm thì sẽ không còn cơ hội nữa... Tôi tin rằng “Tâm hồn Việt” vẫn có một chỗ đứng trong lòng khán giả. Bởi con người VN đầy ắp chất thơ và ai cũng có một ký ức để nhớ để thương".