Tiến sĩ Trần Long - Ảnh: K.G

Chuyên gia văn hoá, Tiến sĩ Trần Long - Trưởng bộ môn Văn hóa Việt Nam, khoa Văn hóa học, trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn TP.HCM - chia sẻ những việc nên và không nên để đón một năm mới hanh thông, sung túc.

"Tống cựu nghênh tân" đón năm mới

Tiến sĩ Trần Long cho biết, khi khởi đầu chu kỳ mới của đất trời, mọi thứ cần "tống cựu nghênh tân", chuyện cũ gác lại một bên, cùng nhau hướng về những hy vọng, dự định tốt đẹp.

"Cội nguồn của phong thuỷ chính là tâm thế gia chủ. Muốn đón tài lộc, trước tiên lòng phải bình an, vui vẻ. Vì thế ngày Tết diện quần áo mới, thăm hỏi họ hàng bằng hữu, chén trà đi trước, lời nói thân mật theo sau, mọi người ngồi lại xí xóa chuyện cũ, trả hết nợ nần… tâm lý cởi mở hân hoan thì tài vận sẽ khởi sắc" - Tiến sĩ Trần Long chia sẻ.

Việc chuẩn bị cho Tết cũng phải chỉn chu. Đồ dùng, thực phẩm... phải ước lượng từ trước, sắm sửa đủ đầy. Ngày đầu năm cần tránh cảnh thiếu trước hụt sau. Khi mọi thứ sẵn sàng, ngày Tết suôn sẻ mới khởi đầu một năm hanh thông.

Trong nhà, bếp là nơi thoát ra nhiều nguồn khí không có lợi cho đường hô hấp như khói bếp, mùi thực phẩm chưa nấu chín, thực phẩm hư cũ... 

Để đảm bảo yếu tố phong thủy, khi thiết kế gian bếp cần chú ý đến khí động học: gió từ ngoài vào bếp phải là nguồn gió giàu "sinh khí" tức giàu oxy (đi qua vườn cây, hồ nước…), khí từ bếp thải ra được dẫn thẳng ra ngoài, không đi ngược vào nhà hay vào phòng khách, phòng ngủ, phòng vệ sinh…

Không gian các phòng phải đủ rộng, thuận lợi trong việc cứu hỏa. Vật dụng bày trí có thể tùy theo nhu cầu, thói quen gia chủ. Trong tư duy ngũ hành, đủ năm yếu tố mọi thứ sẽ tương sinh, tạo sự hanh thông, vận động. 

Như năm 2020 thuộc hành Thổ, nếu chưng cây cảnh để thêm hương sắc cho không gian thì nên thiên về màu vàng. Các vật trang trí bên trong có thể chọn đỏ, hồng (các màu thuộc hành Hỏa, Hỏa sinh Thổ) làm điểm nhấn.

Khai bếp đầu năm rước lộc vào nhà

Gian bếp - nơi ấm áp nhất trong gia đình - không chỉ mang giá trị gắn kết các thành viên mà còn là nơi duy nhất trong căn nhà hội đủ 5 yếu tố ngũ hành. Do đó, khai bếp (hay còn gọi xông bếp) là hoạt động được tin sẽ giúp ngũ hành tương sinh, khởi nguồn vượng khí, mang đến tài lộc cho gia chủ. Từ đó mà dân gian có câu: đầu năm khai bếp để "bếp ấm, nhà an, giàu sang sẽ đến".

Việc khai bếp ngũ hành chủ yếu dựa vào chính những vật dụng có sẵn trong gian bếp. Cụ thể gồm nồi, chảo, xoong kim loại (hành kim), đôi đũa (hành mộc) dầu ăn (hành thủy), bếp (hành hỏa và người khai bếp (hành thổ).

Trình tự cho buổi khai bếp, đầu tiên cần chuẩn bị đủ dụng cụ nấu nướng. Ưu tiên nồi, chảo (kim) hình tròn, không gỉ sét, tượng trưng cho sự tròn vẹn. Đôi đũa (mộc) một đầu tròn, một đầu vuông tượng trưng cho hạnh phúc lứa đôi vuông tròn.

Bếp (hỏa) cần được kiểm tra trước để đảm bảo ngọn lửa đầu năm bật lên không quá yếu cũng không quá lớn. 

Dầu ăn (thủy) cần đầy ắp tượng trưng cho của cải đủ đầy. Một số gia đình cẩn thận còn chọn đúng loại dầu Neptune có nhãn đỏ và vàng, là hai màu tượng trưng cho tài lộc, may mắn. 

Người thực hiện khai bếp (thổ) cần có kỹ năng nấu nướng, tâm trạng vui vẻ để việc khai bếp diễn ra suôn sẻ. 

Những điều kiêng kỵ trong ngày đầu năm

Trong thời khắc giao hòa, để mọi việc suôn sẻ, nên tránh những điều có khả năng gây cản trở, đổ vỡ, hư hỏng. Mỗi người cần giữ hòa khí trong chính gia đình mình và với hàng xóm xung quanh.

Ngày Tết có rất nhiều điều cần chuẩn bị. Mỗi gia đình cần lên kế hoạch mua sắm từ sớm, không quá sơ sài dẫn đến cảnh thiếu trước hụt sau, nhưng cũng không cần quá cầu kỳ, dễ phát sinh nhiều phiền toái, mệt mỏi hay lãng phí.

Thực hiện khai bếp để gửi ước vọng năm mới hanh thông, tài lộc. Thông thường, nên chọn loại dầu Neptune có nhãn đỏ và vàng - hai màu tượng trưng cho tài lộc, may mắn - Ảnh: K.G

Để bố trí gian bếp cho ấm cúng nên xét đến yếu tố màu sắc, nên tránh các màu mang thuộc tính dương như đỏ, cam, hồng; thay vào đó là màu dịu mát như xanh lam, xanh nhạt, vàng nhạt…

Ngoài ra, người Việt còn lưu truyền nhiều hoạt động kiêng kỵ cần tuân thủ trong ngày Tết như tránh chẻ củi vì động đến thổ thần; không trèo cao chọc lên trời; giữ nhà cửa sạch sẽ nhưng không quét ra ngoài mà hãy quét vào trong… nhưng để bếp ấm, nhà an thì ai cũng đặt lên hàng đầu trong việc chuẩn bị đón năm mới.