Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Đình Thọ phát biểu tại cuộc làm việc với đoàn công tác Ủy ban Kinh tế Quốc hội - Ảnh: ĐỨC TRONG

Sáng 2-8 tại Bình Thuận, đoàn công tác của Ủy ban Kinh tế Quốc hội làm việc với Bộ Giao thông vận tải, các địa phương liên quan và nhà thầu về tình hình thực hiện dự án xây dựng một số đoạn cao tốc Bắc - Nam phía Đông, giai đoạn 2017 - 2020.

Trước khi họp bàn lắng nghe các ý kiến, đoàn giám sát đã đi thực địa tại một số dự án đang thi công như Cam Lâm - Vĩnh Hảo, Vĩnh Hảo - Phan Thiết…

Nhà thầu tiếp tục "than" khó

Theo Bộ Giao thông vận tải, đến nay công tác giải phóng mặt bằng cơ bản hoàn thành. Tổng khối lượng xây lắp hoàn thành đến ngày 22-7 đạt khoảng 26.000/57.000 tỉ đồng, tương đương 45,6%.

Về công tác giải ngân vốn ngân sách, lũy kế đến thời điểm này đạt khoảng 39.000/78.000 tỉ đồng, tương đương 50,37% giá trị phần vốn.

Nhà thầu đang thi công dự án cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết - Ảnh: VĂN BÌNH

Tại buổi làm việc, đại diện các nhà thầu cho rằng thời gian qua giá nhiên - vật liệu xây dựng biến động mạnh, gây khó khăn trong việc thi công. Chi phí thực tế thi công đội lên cao gấp nhiều lần so với chi phí trượt giá trong hợp đồng. Nếu kéo dài thêm sẽ có nguy cơ phá sản…

Các nhà thầu còn trình bày dự án thi công trong thời điểm dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp nhiều tháng liền, nhiều công nhân - kỹ sư mắc bệnh, việc cung ứng nhân lực và nguồn vật liệu khó khăn do phong tỏa… đã ảnh hưởng lớn đến tiến độ.

Từ đó, các nhà thầu kiến nghị tính toán lại mốc thời gian hoàn thành dự án và giải quyết những khó khăn về chi phí thi công.

Chậm tiến độ còn do năng lực nhà thầu

Tại buổi họp, các thành viên trong đoàn giám sát và đại diện địa phương có dự án đi qua chia sẻ về những khó khăn hiện nay mà các nhà thầu gặp phải.

"Nguyên tắc hợp đồng là lời ăn lỗ chịu. Tuy nhiên, vừa qua có nhiều lý do bất khả kháng khiến các nhà thầu gặp khó khăn nên sẽ xem xét, đề xuất hỗ trợ" - một thành viên đoàn giám sát nêu ý kiến.

Tuy nhiên, nhiều thành viên trong đoàn giám sát, chủ đầu tư và lãnh đạo các địa phương còn chỉ ra một phần do các nhà thầu chưa thực sự tập trung cho dự án.

Nhà thầu đang thi công dự án cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết - Ảnh: VĂN BÌNH

Ông Dương Văn An - bí thư Tỉnh ủy, trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Thuận - cho rằng phải rút kinh nghiệm tại các dự án trong giai đoạn đầu này để chuẩn bị kỹ hơn cho các dự án tiếp theo.

"Trước khi lập dự án thì nhà thầu phải khảo sát chất lượng, số lượng và lên phương án kế hoạch cung cấp nguồn vật liệu cho thật kỹ, tránh bị động như vừa qua. Có nhiều nhà thầu thiếu năng lực trong việc lập hồ sơ khai thác mỏ, chậm phối hợp với các cơ quan chức năng để thực hiện" - ông An nêu điển hình.

Tương tự, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Lê Đình Thọ cho rằng chúng ta đang vừa làm vừa chuẩn bị nên thường xuyên bị động, phải thay đổi tư duy này, sẵn sàng thật kỹ trước khi khởi công.

Theo ông Thọ, các nhà thầu phải báo cáo chi tiết, rõ ràng hơn về trách nhiệm trong việc chậm trễ tiến độ.

Ông Thọ khẳng định các dự án cao tốc Bắc - Nam đoạn phía Đông đang thi công hiện nay như Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây… phải hoàn thành đúng tiến độ trước ngày 31-12-2022, không có trường hợp lùi thời gian.

"Có thể hoàn thành thông xe kỹ thuật năm 2022, còn các chi tiết nhỏ hơn dời sang năm 2023. Các chủ đầu tư và nhà thầu phải suy nghĩ làm cho bằng được, mặc dù khó khăn. Bộ đang kiên quyết làm, sẽ xử lý nghiêm trách nhiệm, không có tình trạng để đơn vị thi công cầm chừng" - ông Thọ yêu cầu.

Ông Thọ cho rằng các nhà thầu phải báo cáo trung thực, khách quan về chuyện tăng giá để có những giải pháp hợp lý, không thể nói chung chung để "than" khổ.

"Mỗi loại vật liệu tăng theo từng thời điểm và từng giai đoạn thi công. Vừa qua, tôi truy một vài cái là chưa đúng lắm đâu. Các nhà thầu phải củng cố lại nhân lực lẫn mô hình để làm cho hiệu quả hơn" - ông Thọ nhắc nhở nhà thầu thi công.

Ông Vũ Hồng Thanh - chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội - phát biểu tại buổi làm việc - Ảnh: ĐỨC TRONG

Kết luận buổi làm việc, ông Vũ Hồng Thanh - chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội - cho biết sẽ phối hợp với bộ hoàn thiện báo cáo, gửi lên cơ quan thẩm quyền để tháo gỡ khó khăn này. Ông Thanh cũng dẫn chứng một phần chậm tiến độ còn do năng lực nhà thầu.

"Qua chuyến khảo sát thực tế, có những đoạn chẳng thấy máy móc thi công. Quốc hội đã dành hết nguồn lực giải quyết nhanh nhất. Đây là dự án quan trọng của cả nước. Nhà thầu phải có trách nhiệm hơn" - ông Thanh nhấn mạnh.

'Thần tốc' mở đường cao tốc ở phía Nam

TTO - Chiều 27-7, tại An Giang, Phó thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đã chủ trì hội nghị triển khai các nghị quyết của Chính phủ để thực hiện 3 dự án đường bộ cao tốc: Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột, Biên Hòa - Vũng Tàu và Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng.