Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tặng quà lưu niệm cho Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ John Mc Cain tại trụ sở Thượng viện ở Thủ đô Washington ngày 8-7 - Ảnh: TTXVN

* Toàn văn phát biểu của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng: Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ trong giai đoạn phát triển mới

 Bài nói chuyện với chủ đề “Quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ trong giai đoạn phát triển mới".  

Trong bài phát biểu, Tổng Bí thư đề cập lịch sử quan hệ Việt-Mỹ, những thành tựu đạt được của hai nước kể từ khi tái thiết lập quan hệ ngoại giao cách đây 20 năm, tình hình thế giới và chủ trương đối ngoại của Việt Nam, và quan hệ Việt - Mỹ trong thời gian tới.      

Về lịch sử quan hệ Việt - Mỹ, Tổng Bí thư có nhắc đến chiến tranh Việt Nam nhưng khẳng định rằng đối với nhân dân Việt Nam, đó là cuộc kháng chiến để giành độc lập, tự do cho dân tộc, giải phóng, thống nhất đất nước; không phải là cuộc chiến tranh nhằm chống lại Mỹ, càng không phải để chống nhân dân Mỹ.

Sau chiến tranh, chính phủ và người dân Việt Nam đã rất tích cực hợp tác và hợp tác rất hiệu quả với phía Hoa Kỳ để tìm kiếm những quân nhân Hoa Kỳ mất tích ở Việt Nam. Ngày nay, mọi công dân Hoa Kỳ, kể cả các cựu chiến binh từng tham chiến ở Việt Nam, khi đến Việt Nam đều được chào đón một cách thân thiện, đều có thể cảm nhận được thái độ hữu nghị, chân thành của người dân Việt Nam. Điều đó có thể không dễ hiểu đối với một số người nhưng lại là sự thật mà tất cả những ai đã từng đến Việt Nam đều có thể tận mắt chứng kiến.

“Tôi nhắc lại những câu chuyện lịch sử này để khẳng định truyền thống hòa hiếu và mong muốn nhất quán của nhân dân Việt Nam về quan hệ hữu nghị và hợp tác tốt đẹp giữa hai nước chúng ta", Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Về quan hệ Việt - Mỹ trong tương lai, Tổng Bí thư cho biết cách đây 20 năm, có lẽ ít ai hình dung được bằng cách nào mà hai nước Việt Nam và Hoa Kỳ có thể vượt qua được nỗi đau của chiến tranh để xây dựng một mối quan hệ phát triển mạnh mẽ và tích cực như hiện nay.

Trong suốt chặng đường 20 năm qua, quan hệ giữa hai nước đã phát triển năng động, liên tục và ngày càng sâu rộng, trải qua nhiều dấu mốc phát triển quan trọng, từ thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1995, đến ký kết Hiệp định Thương mại song phương năm 2000, và thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện năm 2013.

Tổng Bí thư nói những bài học kinh nghiệm của lịch sử và những kết quả thực tế trong 20 năm qua cho thấy rất rõ rằng hữu nghị và hợp tác là hướng đi duy nhất đúng của quan hệ song phương Việt - Mỹ, là có lợi cho hai nước, phù hợp với lợi ích của nhân dân hai nước, của khu vực và thế giới. Những khác biệt giữa hai nước là thực tế khách quan và là tất yếu trong một thế giới đa dạng mà trong đó các dân tộc có quyền tìm kiếm, lựa chọn con đường phát triển của riêng mình. Nhưng thực tế trong 20 năm cũng cho thấy, hai nước có thể chia sẻ nhiều lợi ích tương đồng, và những khác biệt không thể là trở ngại cho việc phát triển quan hệ hữu nghị và hợp tác.

Theo Tổng Bí thư, quan hệ hợp tác Việt - Mỹ là kết quả nỗ lực của lãnh đạo và nhân dân hai nước với tinh thần gác lại quá khứ, vượt qua khác biệt, phát huy tương đồng, hướng tới tương lai. Đó cũng là thí dụ thành công về quan hệ giữa các nước từng đối đầu trong quá khứ, có thể chế chính trị khác nhau, phù hợp với xu thế hòa bình, hợp tác của thời đại.

Trụ sở CSIS ở Washington - Ảnh: Quỳnh Trung

“Hai nước chúng ta đã thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện. Đó là tiền đề rất quan trọng cho việc phát triển quan hệ giữa hai nước trong những năm tới. Trước mắt, chúng ta phải cùng nỗ lực không ngừng làm sâu sắc, phong phú thêm quan hệ Đối tác toàn diện tạo cơ sở nâng quan hệ hai nước lên tầm cao mới trong tương lai,” Tổng Bí thư lạc quan.

Tổng bí thư nhấn mạnh trong tương lai cả hai nước cần phải tăng cường hiểu biết lẫn nhau, xây dựng và củng cố sự tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác ở các lĩnh vực kinh tế - thương mại - đầu tư, khoa học, công nghệ, giáo dục, đào tạo, y tế, môi trường, quốc phòng - an ninh, nhân đạo, giao lưu nhân dân, các vấn đề khu vực và quốc tế.

Về vấn đề quyền con người, Tổng bí thư cho rằng đó là vấn đề mà chính giới và dư luận Hoa Kỳ rất quan tâm, cũng là vấn đề nhạy cảm trong quan hệ hai nước. Tổng Bí thư khẳng định Việt Nam hết sức coi trọng vấn đề quyền con người.  

“Đất nước chúng tôi tuy còn không ít vấn đề cần tiếp tục phải giải quyết, trong đó có vấn đề quyền con người, nhưng chúng tôi đang nỗ lực không mệt mỏi để xây dựng một xã hội ngày càng tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người. Tôi hiểu trong vấn đề này, hai bên còn có những khác biệt về nhận thức và cần tiếp tục thông qua đối thoại thẳng thắn, xây dựng để có cách nhìn tổng thể về những thay đổi cơ bản mang tính hệ thống, từ đó có đánh giá khách quan hơn về vấn đề nhân quyền và tự do tôn giáo ở Việt Nam, không để vấn đề này cản trở đà tiến triển tốt đẹp của quan hệ, cũng như ảnh hưởng tới việc xây dựng lòng tin giữa hai nước,” Tổng Bí thư nói.

Về vấn đề Biển Đông, Tổng Bí thư cho biết Việt Nam đánh giá cao việc Chính phủ Hoa Kỳ ngày càng quan tâm đến tình hình Biển Đông, bày tỏ kịp thời và nhất quán quan điểm ủng hộ việc giải quyết tranh chấp thông qua các biện pháp hòa bình trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, không sử dụng vũ lực và đe doạ sử dụng vũ lực, không đơn phương thay đổi nguyên trạng, quân sự hóa hoặc áp đặt kiểm soát trên biển, trên không, ở Biển Đông. Việt Nam hoan nghênh các nước, trong đó có Hoa Kỳ, đóng vai trò tích cực và có trách nhiệm trong việc duy trì hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn, tự do hàng hải và hàng không, thúc đẩy hợp tác phát triển ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.