
Nhiều bạn trẻ, đặc biệt từ gen Z cho biết sẵn sàng chi tiền mua những sản phẩm đem lại sự trải nghiệm - Ảnh: QUANG ĐỊNH
Đặc biệt, đây là một hướng đi đúng vào xu hướng của phần đông người tiêu dùng hiện nay, đề cao tính trải nghiệm và hợp gu.
Khi kinh tế đô thị xoay trục về con người
Khảo sát do báo Tuổi Trẻ thực hiện ngay tại hội thảo "Kinh tế Lifestyle - Động lực tăng trưởng mới của TP.HCM" cho thấy những tín hiệu rất đáng chú ý: hơn 62,5% người tham gia cho rằng kinh tế lifestyle tại TP.HCM đã hiện hữu; 25% đánh giá mô hình này mới hình thành nhưng đang phát triển nhanh.
Đáng nói hơn, gần 67% nhận định kinh tế lifestyle sẽ "rất quan trọng" và 25% cho rằng "quan trọng" đối với tăng trưởng kinh tế TP.HCM trong tương lai.
Và hơn 76% người được hỏi đều cho rằng động lực chỉ có thể phát huy khi doanh nghiệp - người tiêu dùng và Nhà nước cùng tham gia. Đằng sau những con số ấy là một sự thật đang hình thành rất rõ: kinh tế đô thị đang chuyển trọng tâm từ "sản xuất cái gì" sang "con người sống như thế nào".
Trong các phân tích của chuyên gia, một điểm chung nổi lên đó là việc kinh tế lifestyle xoay quanh hai nhu cầu cốt lõi của con người: khỏe hơn, vui hơn, đẹp hơn. Từ đó mở rộng sang giáo dục, giải trí, văn hóa, công nghệ, không gian sống. Đây là những ngành ít chịu tác động chu kỳ, có khả năng phục hồi nhanh và gắn chặt với chất lượng sống, mục tiêu dài hạn của đô thị hiện đại.
Nếu được đặt đúng vị trí trong chiến lược phát triển, kinh tế lifestyle không chỉ tạo thêm việc làm, mà còn nâng cấp cấu trúc tăng trưởng, giúp TP.HCM tiến gần hơn tới mục tiêu tăng trưởng hai con số mà không phải trả giá bằng môi trường hay quá tải hạ tầng.
Nhiều chuyên gia nhìn nhận thách thức của TP.HCM hiện nay không đơn thuần là tăng trưởng nhanh, mà là tăng trưởng bền và có chiều sâu.
TP cần những ngành kinh tế vừa tạo giá trị gia tăng cao, vừa không làm quá tải hạ tầng, không gian và môi trường sống.
Ở nhiều đô thị lớn trên thế giới, câu trả lời cho bài toán đó nằm ở nền kinh tế trải nghiệm, sáng tạo và phong cách sống. Nơi các ngành như bán lẻ cao cấp, thiết kế, thời trang, chăm sóc sức khỏe, giáo dục, giải trí, du lịch đô thị, công nghiệp văn hóa... cùng tạo nên một hệ sinh thái kinh tế gắn với cách sống của người dân.
PGS.TS Đinh Tiên Minh, giảng viên cao cấp trưởng bộ môn marketing - khoa kinh doanh quốc tế & marketing, Trường Kinh doanh UEH, Đại học Kinh tế TP.HCM, lưu ý khái niệm The Experience Economy (Pine & Gilmore).
Ông nhấn mạnh giá trị không nằm ở hàng hóa, mà ở cảm xúc và trải nghiệm. Người tiêu dùng không chỉ mua trải nghiệm, mà mua bản sắc cá nhân, mua thứ giúp họ khẳng định "tôi là ai".
Ở TP.HCM, điều này đang diễn ra hằng ngày, từ lựa chọn không gian sống, phong cách tiêu dùng xanh, sản phẩm cá nhân hóa, đến cách người trẻ sẵn sàng chi tiền cho những giá trị "phù hợp với mình". Đó là nguồn cầu nội địa khổng lồ, yếu tố đặc biệt quan trọng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động.
Doanh nghiệp đã đi trước chính sách
Theo ông Phạm Thanh Minh - Giám đốc Công ty TNHH MTV ứng dụng công nghệ kỹ thuật Nhựa Âu Lạc, doanh nghiệp đang nghiên cứu và sản xuất các sản phẩm bao bì nhựa thân thiện với môi trường hơn, sử dụng nhựa sinh học. Đây là một loại nhựa phân hủy hoàn toàn trong tự nhiên, từ đó có thể ứng dụng rất hữu dụng, trong đó có ngành mỹ phẩm và tất cả các ngành kinh tế có sử dụng bao bì khác.
Đặc biệt, Nhựa Âu Lạc đang áp dụng một công nghệ in gốc nước thân thiện với môi trường, và sắp tới sẽ phát triển công nghệ in bằng nhựa sinh học. Những dẫn chứng trên cho thấy Nhựa Âu Lạc không đợi quy định bắt buộc, mà tự điều chỉnh để phù hợp với lối sống mới của người tiêu dùng.
Điều này phản ánh một thực tế: kinh tế lifestyle không phải sản phẩm của mệnh lệnh hành chính, mà hình thành từ sự dịch chuyển tự nhiên của thị trường. Vai trò của chính sách không phải là "tạo ra", mà là nhận diện đúng và khuếch đại.
Tuy nhiên, để kinh tế lifestyle trở thành động lực tăng trưởng thực sự, TP.HCM không thể chỉ trông vào nỗ lực doanh nghiệp.
PGS.TS Đỗ Phú Trần Tình, Viện trưởng Viện Phát triển chính sách, Đại học Quốc gia TP.HCM, chỉ ra một điểm then chốt: thiếu quy hoạch đồng bộ sẽ khiến kinh tế lifestyle chỉ phát triển manh mún.
Kinh tế lifestyle cần không gian sống tiện ích, giao thông xanh, không gian công cộng, văn hóa, công nghệ và hạ tầng số. Nếu đô thị chỉ tối ưu cho sản xuất, lưu thông hàng hóa thì rất khó để các ngành gắn với phong cách sống phát triển ở quy mô lớn. Nói cách khác, kinh tế lifestyle không thể tách rời quy hoạch đô thị. Quy hoạch sai sẽ giới hạn trần tăng trưởng.
Đây cũng là nơi chính sách đổi mới sáng tạo đóng vai trò cốt lõi. Khi R&D, sáng tạo được luật hóa, được ưu tiên ngân sách, câu hỏi còn lại là đưa các cơ chế đó xuống đúng ngành, đúng doanh nghiệp, đúng nhu cầu thị trường.
Ba "điểm nghẽn" chính sách cần tháo gỡ để kinh tế lifestyle phát triển
Ở góc độ quản trị đô thị, ông Phạm Đức Hải, nguyên Phó chủ tịch HĐND TP.HCM, thẳng thắn chỉ ra ba điểm nghẽn. Đó là thiếu liên kết chuỗi, vai trò dẫn dắt của Nhà nước chưa rõ nét và cuối cùng là chưa khai thác tốt sự kiện và truyền thông.
"Nói cách khác, TP.HCM có thị trường, có doanh nghiệp, có người tiêu dùng, nhưng thiếu một chiến lược tổng hợp để biến kinh tế lifestyle thành ngành kinh tế mũi nhọn. Câu hỏi lớn nhất giờ đây không còn là TP.HCM có phát triển kinh tế lifestyle hay không, mà là TP sẽ làm điều đó một cách chủ động hay để thị trường tự xoay xở", ông Hải đặt vấn đề.
Kinh tế lifestyle, xét đến cùng, là câu chuyện kinh tế gắn với con người. Và với một đô thị hơn 10 triệu dân, trẻ, năng động, giàu sức tiêu dùng như TP.HCM, đây có thể là động lực tăng trưởng mềm và đủ mạnh để mở ra một chu kỳ phát triển mới.
"Kinh tế Lifestyle - Động lực tăng trưởng mới của TP.HCM" do báo Tuổi Trẻ phối hợp cùng Sở Công Thương TP.HCM tổ chức, với sự đồng hành của Công ty CP Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) và Công ty TNHH Phát triển bất động sản Masterise Homes.
Hội thảo là điểm nhấn trong khuôn khổ diễn đàn "Kinh tế Lifestyle - Động lực tăng trưởng mới của TP.HCM" nhằm bàn luận về kinh tế phong cách sống (lifestyle economy).
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận