Cả Tốt và Khang đều mơ ước lớn lên sẽ trở thành chiến sĩ công an. Đó là một hành trình rất dài khi gia đình các em đều đang cạn dần nguồn thu nhập.

Lấy nền nhà làm bàn học

Chúng tôi đến nhà cậu bé Trịnh Văn Tốt (9 tuổi, học trường tiểu học Bình Lợi, huyện Bình Chánh, TP.HCM) vào một buổi trưa trời nắng gắt. Chị Trịnh Thị Dung (56 tuổi), mẹ Tốt, vừa dọn xong mâm cơm cúng giáp năm cho chồng.

Ba Tốt qua đời cuối năm ngoái. Một buổi sáng, như thường lệ, chị Dung đạp xe đi bán vé số, còn chồng chị đến công ty làm bảo vệ. 10h, một người đồng nghiệp của anh gọi cho chị báo anh bị ngất. Họ đưa anh về nhà, còn chị cũng tất tả đạp xe về. Về đến nhà, anh đã không qua khỏi.

"Họ nói ổng bị tràn dịch màn phổi, người nhà đưa đi trễ quá…", chị Dung bỏ lửng câu nói rồi nhìn về bàn thờ có di ảnh anh.

Nhà nghèo nên mẹ Tốt không đủ tiền để trát tường - Ảnh: BÌNH MINH

Kể từ ngày ba mất, dù chỉ mới 9 tuổi, Tốt đã thay ba chăm sóc cho mẹ. Mỗi ngày, khi chị Dung rời nhà đi bán vé số, Tốt ở nhà tự nấu cơm, chờ mẹ về, xong bữa cơm lại phụ mẹ dọn dẹp, rửa chén. Mùa hè được nghỉ học, Tốt xin mẹ cho đi bán vé số cùng. "Nó năn nỉ tôi lấy vé số cho nó phụ đi bán, nhưng thấy con còn nhỏ quá, tôi không nỡ", chị Dung tâm sự.

Tốt nói, cậu bé thích học môn Toán nhất, và sẽ cố gắng học giỏi để sau này thi vào trường an ninh. Hình ảnh các chiến sĩ cảnh sát trong màu áo xanh quen thuộc đã trở thành động lực để Tốt nỗ lực vượt qua hoàn cảnh khó khăn.

Nhà nghèo, Tốt không có tiền đi học thêm, nhưng cậu học sinh lớp 4 này vẫn gắng theo kịp bạn bè bằng cách tự học hoặc cầm tập sách sang nhờ các anh chị lớn hơn giảng bài. Mẹ Tốt nói chị biết con mình có sức học khá, nhưng không đủ tiền cho con đi học thêm. Ngay cả cái bàn học, chị cũng còn chưa có đủ tiền để mua cho con.

"Thằng Tốt mỗi lần học phải để tập vở dưới đất. Nó kêu tôi mua bàn học cho nó, nhưng tiền ở nhà không mấy dư dả, đến bây giờ tôi cũng chưa mua được", chị Dung ngậm ngùi.

"Học giỏi để lớn lên làm người tử tế"

Chồng mắc bệnh nặng, mọi công việc gia đình kể cả vấn đề tài chính đều đổ lên vai chị Lý Thị Hồng Nhung (33 tuổi), mẹ của cậu bé Tiêu Lý Đình Khang (13 tuổi). Năm nay, Khang lên lớp 8 ở trường THCS Gò Xoài (huyện Bình Chánh, TP.HCM).

Trò chuyện với chúng tôi, chị Nhung nhiều lần bật khóc vì số tiền nợ lên đến 40 triệu đồng mà chưa thể trả. Mức lương từ công việc nhân viên bán hàng tại một siêu thị điện máy của chị không đủ để xoay sở trả hết số nợ lớn.

Điều may mắn lớn nhất của chị Nhung là suốt nhiều năm qua, Khang luôn đạt học lực khá, tốt tại trường. Cậu hiểu được hoàn cảnh của gia đình và nỗi vất vả của mẹ. Là con trai, Khang ít khi tâm sự với mẹ, cũng ít khi bày tỏ cảm xúc. Bù lại, cậu học sinh 13 tuổi này dùng chính kết quả học tập để chứng tỏ sự hiếu thảo và ý chí.

Tiêu Lý Đình Khang (13 tuổi) dùng chính kết quả học tập của mình để chứng tỏ sự hiếu thảo và ý chí - Ảnh: BÌNH MINH

"Con muốn học giỏi để lớn lên làm người tử tế, con ước mơ trở thành công an và làm nhiều việc tốt", Khang chia sẻ. Ngoài giờ đi học, em còn ở nhà phụ mẹ chăm sóc cho các em và trông nom nhà cửa.

Điều khiến chúng tôi bất ngờ trong cuộc trò chuyện là suốt ba năm nay, biết con thích đánh đàn, chị nỗ lực tìm các công việc làm thêm chỉ để có tiền cho con đi học đàn. Bên cạnh việc học tại trường, chị khuyến khích con học thêm một nghề để có thể hỗ trợ gia đình khi trưởng thành.

Khang có đam mê đặc biệt dành cho âm nhạc. Kể với chúng tôi về sở thích của mình, Khang nói em yêu cái cảm giác được lướt tay trên những phím đàn organ. Khi rảnh rỗi, Khang lại mày mò luyện tập đánh các bản nhạc.

Dù con đường phía trước còn rất nhiều khó khăn, chị Nhung cho biết mình chưa bao giờ nghĩ đến việc cho con nghỉ học. Chị hiểu rằng việc học chính là con đường tốt nhất để đưa Khang đến một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Những căn nhà không có mẹ

TTO - Hai đứa trẻ với hai câu chuyện khác nhau, nhưng điểm chung của chúng là cuộc sống thiếu vắng đi tình thương của người mẹ và sự khao khát được bám lấy con chữ.