Toàn cảnh hội thảo "Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội TP.HCM giai đoạn 2022-2025" tổ chức sáng 16-10 - Ảnh: LINH NHI

Nhận định trên được đưa ra tại hội thảo khoa học "Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội TP.HCM giai đoạn 2022-2025" do UBND TP.HCM tổ chức nhằm mục đích để lãnh đạo TP có định hướng, chiến lược phát triển sau làn sóng dịch COVID-19 lần thứ 4.

Theo ông Trần Hoàng Ngân - viện trưởng Viện nghiên cứu phát triển, TP cần xác định rõ hai mục tiêu phải làm:

1. Nhanh chóng phục hồi sản xuất, kinh doanh, khôi phục những gãy đổ chuỗi sản xuất, cung ứng, giúp những doanh nghiệp tạm ngưng hoạt động tái gia nhập thị trường. 

2. Thúc đẩy quá trình phục hồi tăng trưởng gắn với chương trình "số hóa" và tái cơ cấu nền kinh tế.

Muốn vậy, cần nhanh chóng tập trung vào các nhóm giải pháp trên cơ sở đánh giá tổng quan hiện trạng đứt gãy chuỗi cung ứng hàng hóa ở TP.HCM và các tỉnh thành vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Ông Ngân cho rằng, mặc dù đợt dịch COVID-19 lần thứ 4 đã gây tổn hại nặng nề nhưng mặt khác lại thúc đẩy mạnh mẽ quá trình thay đổi cách thức vận hành nền kinh tế, trong đó có thói quen người tiêu dùng, cách thức giao tiếp, kinh doanh và làm việc.

Có thể sống chung an toàn với dịch

Ở góc độ dịch tễ, PGS.TS Đỗ Văn Dũng - Trường đại học Y dược TP.HCM - cho rằng tỉ lệ gần 100% người dân đã được tiêm ngừa và 72% người dân đã tiêm đủ mũi 2 cho thấy "TP.HCM đã đạt được miễn dịch cộng đồng một phần".  

"Có thể sống chung an toàn với dịch. Người dân ở đây đã được bảo vệ với tỉ lệ tiêm vắc xin hiện tại. Nhưng với biến chủng Delta thì tỉ lệ tiêm phải tăng lên, điều này thành phố chưa đáp ứng được. Do đó, vắc xin nhưng áp dụng các biện pháp 5K vẫn là quan trọng nhất" - ông Dũng nhấn mạnh.

Đặt tiếp giả thiết TP.HCM nếu số ca COVID-19 gia tăng thì có nguy cơ phải giãn cách nữa hay không, ông Dũng nêu kinh nghiệm của Singapore ở thời điểm hiện tại "là một cảnh báo cho chúng ta về khả năng tăng số ca nhiễm", và "phải dừng lại việc nới lỏng các quy định giãn cách xã hội".  

Ông Dũng kiến nghị không cần thiết cách ly F1 nếu đã tiêm vắc xin đủ hai mũi, xây dựng mạng lưới giám sát dịch tễ để có thể ứng phó kịp thời. Đồng thời, đánh giá mức độ miễn dịch ở người lớn tuổi để có thể thực hiện các mũi tiêm tăng cường ở các đối tượng này khi cần thiết.

Liên thông giao thông là một trong những điều kiện quan trọng để hồi phục nền kinh tế sau đại dịch COVID-19 - Ảnh: TỰ TRUNG

Chúng tôi giữ nguyên kỳ vọng GRDP 2021 theo giá hiện hành năm 2021, giảm khoảng 1,74% so với năm 2020 (tương đương với mức giảm 4,79% theo giá so sánh so với năm 2020) nếu kích hoạt kịp thời các gói hỗ trợ như khuyến nghị mà nghiên cứu đã đưa ra.
Tuy nhiên, do diễn biến COVID-19 lần thứ 4 đã không được tính đến khi lập dự toán chi ngân sách 2021 của TP, trong khi đó suốt thời gian dài TP.HCM phải tập trung nguồn lực rất lớn cho công tác phòng, chống dịch, đảm bảo an sinh xã hội và sắp tới sẽ phải tăng chi hỗ trợ doanh nghiệp tái thiết sau giãn cách nên chúng tôi cho rằng ngay cả khi thu ngân sách ở kịch bản kỳ vọng, cân đối ngân sách 2021 của TP.HCM sẽ vô cùng khó khăn.
Ông Hoàng Công Gia Khánh nhận định.

Thành phố gánh chịu nhiều tổn thất nghiêm trọng

Đánh giá về làn sóng COVID-19 lần 4, PGS.TS Hoàng Công Gia Khánh - Trường đại học Kinh tế - luật TP.HCM - thừa nhận "nó đã nhanh chóng gây nên sự sụt giảm nghiêm trọng ở hầu hết các lĩnh vực kinh tế, sốc tiêu cực xảy ra ở cả tổng cung lẫn tổng cầu".

Tổn thất thấy rõ ở cá nhân, hộ gia đình. Lao động, việc làm suy giảm mạnh. Doanh nghiệp kiệt quệ tài chính.

Nghiên cứu riêng của ông Khánh cho thấy số lao động tạm thời mất việc hoặc mất việc sau 5 tháng giãn cách trên 1 triệu người, chiếm 41,2% của gần 2,5 triệu lao động tham gia BHXH. Với mức độ tổn thất nghiêm trọng, cung và cầu thị trường nội địa đều sẽ phục hồi hết sức chậm chạp, do đó cơ hội việc làm sẽ vẫn còn tiếp tục khó khăn.

Các doanh nghiệp sẽ rơi vào tình trạng thiếu hụt dòng tiền, suy giảm khả năng trả lãi vay và nợ vay đúng hạn, tiềm tàng nguy cơ mất thanh khoản. Điều này rất có thể sẽ khiến nền kinh tế đối mặt với nguy cơ nợ xấu gia tăng. Tăng trưởng kinh tế suy giảm, cân đối ngân sách căng thẳng. Do đó, mức hỗ trợ của TP.HCM cần phải gia tăng mới đủ khả năng hồi phục.

Giải pháp giảm lãi suất dù có tác dụng kích thích tiêu dùng và đầu tư, được xem là công cụ giúp kích thích toàn diện nền kinh tế trong ngắn hạn, tuy nhiên ở Việt Nam, dư địa để giảm lãi suất huy động không còn nhiều. 

Ngân hàng Nhà nước có thể giảm tỉ lệ dự trữ bắt buộc song song với việc điều chỉnh thích hợp trần tăng trưởng tín dụng và chỉnh sửa một số vấn đề kỹ thuật trong quy định điều chỉnh kỳ hạn trả nợ của thông tư 14/2021/TT-NHNN để tạo thuận lợi hơn trong việc giảm lãi suất cho vay và tái cấu trúc nợ của các doanh nghiệp bị ảnh hưởng từ COVID-19. 

Thậm chí, gói hỗ trợ 2021 của Chính phủ có thể lên đến 250.000 tỉ đồng, tương ứng khoảng 4% GDP "là vô cùng cần thiết", ông Khánh nêu quan điểm.

TP.HCM đang thực sự ở 'vùng' nào? Người dân cần lưu ý gì?

TTO - Giám đốc Sở Y tế TP.HCM Tăng Chí Thượng tạm đánh giá hiện nay TP.HCM đang ở cấp độ dịch mức 3 chuyển sang mức 2, chưa phải ở mức 1 là bình thường mới theo nghị quyết 128 của Chính phủ. Do đó, người dân tuyệt đối không chủ quan, lơ là.