Hạt Nix - "Kẻ giết người thầm lặng" :
Bài 3:
 Phóng to |
| Sửa chữa tàu biển tại Nhà máy tàu biển Hyundai Vinashin ở vịnh Vân Phong, tỉnh Khánh Hòa. Hyundai Vinashin càng có nhiều khách hàng thì nguy cơ gây ô nhiễm càng cao. Ảnh: N.C.T. |
Bài 1: "Kẻ giết người thầm lặng" Bài 2: HVS được "bật đèn xanh"?
Không chỉ trong nước thải của nhà máy chứa nhiều chất ô nhiễm, hoạt động của HVS còn gây ô nhiễm không khí, ô nhiễm nước biển ven bờ.
Thông báo kết quả kiểm tra của Bộ Tài nguyên - môi trường (TN-MT) vào đầu tháng 2-2007 cho thấy nước thải của nhà máy trước khi thải ra môi trường có đến 14 thông số kiểm soát ô nhiễm vượt tiêu chuẩn cho phép, mặc dù nhà máy có đầu tư hệ thống xử lý nước thải.
Trong đó, thông số nguy hại là dầu mỡ khoáng thải vượt tiêu chuẩn từ 10 lần trở lên, hàm lượng sắt vượt hơn 20 lần, amoniac vượt giới hạn cho phép hơn 27 lần, sunfua vượt 8 lần, đồng vượt hơn 6 lần...
Kết quả phân tích mẫu đất tại khu vực có nước thải và bãi chứa xỉ đồng cho thấy trong đất bị nhiễm chất thải từ bãi chứa xỉ đồng đã qua sử dụng (hạt Nix) có hàm lượng asen (As) là 282mg/kg, cao gấp 25,6 lần so với mẫu đất đối chứng, đồng thời vượt 23,5 lần giới hạn cho phép của chất độc hại này trong đất; chì có hàm lượng 193mg/kg, cao gấp 21 lần mẫu đất đối chứng và vượt tiêu chuẩn cho phép trong đất lâm nghiệp 1,9 lần. Các kim loại nặng khác như đồng, cadimi… vượt tiêu chuẩn cho phép hàng chục lần.
Cảnh báo sớm…
|
Hàu ở vịnh Vân Phong có nhiều kim loại nặng Bà Lê Thị Vinh - Viện Hải dương học Nha Trang - đưa ra những chứng cứ khoa học cho thấy trong con hàu ở vịnh Vân Phong có nhiều kim loại nặng. Bà nhận định chất thải của HVS, chủ yếu từ bụi của hạt xỉ đồng, là nguyên nhân làm gia tăng hàm lượng các kim loại nặng như kẽm, đồng trong con hàu ở vịnh Vân Phong, nhất là khu vực thôn Mỹ Giang. Hàm lượng các kim loại nặng này đã vượt quá tiêu chuẩn an toàn thực phẩm theo qui định của Bộ Y tế VN gấp nhiều lần, đồng thời gia tăng rất nhanh theo thời gian từ 2002-2004. |
Theo đó, nhóm nghiên cứu nhận định chỉ có hoạt động của HVS là có nhiều khả năng tác động tiêu cực đối với môi trường biển khu vực tây nam vịnh Vân Phong. Lượng kim loại nặng lẫn trong chất thải rắn có khả năng đưa vào môi trường là rất lớn.
Nhóm nghiên cứu cũng tìm thấy các kim loại nặng trong nước, đáy giếng nước sinh hoạt trong dân cư, trong đất cát ở đáy biển quanh khu vực nhà máy… "Trong tương lai, với sự gia tăng của khối lượng xỉ đồng qua sử dụng thì tác động của kim loại nặng sẽ ngày càng gia tăng đến mức nguy hiểm" - nhóm nghiên cứu sớm đưa ra cảnh báo.
Nhưng điều khiến các nhà chuyên môn băn khoăn hơn là ô nhiễm môi trường biển xảy ra sẽ rất khó khăn để kiểm soát và khống chế, có thể dẫn đến ô nhiễm trên diện rộng. Đáng chú ý, ô nhiễm kim loại nặng không dễ gì khắc phục trong một sớm một chiều. Xỉ đồng trong lúc sử dụng rơi rớt xuống biển càng gặp khó khăn trong kiểm soát và thu gom triệt để…
Phản ứng chậm
Trước tình hình ô nhiễm nghiêm trọng, giữa tháng 10-2006, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ TN-MT cùng UBND tỉnh Khánh Hòa làm rõ, xác định trách nhiệm của các bên trong vụ việc này và thực hiện các biện pháp khắc phục ô nhiễm.
Đến cuối tháng 12-2006, Bộ TN-MT mới tổ chức đoàn kiểm tra. Đây cũng là thời hạn cuối cùng HVS phải xử lý triệt để ô nhiễm môi trường theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ trước đó. Qua cuộc kiểm tra, cơ quan chức năng phát hiện HVS có hàng loạt vi phạm về bảo vệ môi trường.
Báo cáo Thủ tướng Chính phủ về vấn đề này vào tháng 2-2007, Bộ TN-MT xác định HVS thực hiện không đúng nội dung trong báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt. Bộ này cũng xác định HVS xả nước thải có chứa chất nguy hại vượt tiêu chuẩn cho phép 5 lần trở lên, đồng thời gây ô nhiễm môi trường không khí.
Nghiêm trọng hơn, HVS đã không thực hiện đúng và chưa hoàn thành việc xử lý triệt để ô nhiễm môi trường do hạt Nix và đang gây ô nhiễm môi trường đất khu vực xung quanh bãi thải Nix.
Trong báo cáo, Bộ TN-MT cũng nêu quan điểm buộc HVS có trách nhiệm hỗ trợ hoặc đền bù thiệt hại cho người dân trong khu vực bị ô nhiễm di dời và ổn định cuộc sống; buộc HVS phải thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường…
Tuy nhiên, HVS vẫn được "thông cảm" khi Bộ TN-MT kiến nghị Thủ tướng cho công ty này kéo dài việc xử lý triệt để ô nhiễm môi trường đến 31-12-2007, thay vì cuối năm 2006 như qui định. "Quá thời gian được gia hạn, nếu HVS không nghiêm chỉnh chấp hành sẽ bị tạm thời đình chỉ hoặc cấm hoạt động" - Bộ TN-MT khẳng định. Thủ tướng đã đồng ý với kiến nghị này.
Phải chuyển đổi công nghệ
Trước mắt, "nếu HVS không có biện pháp khả thi để xử lý chất thải phát sinh thì công ty phải dừng ngay công đoạn phát thải hạt xỉ đồng" - Bộ TN-MT yêu cầu - đồng thời phải chuyển đổi công nghệ phù hợp nhằm đảm bảo các qui định của pháp luật về bảo vệ môi trường.
Mặt khác, gần đây báo cáo thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa, Ban cán sự Đảng UBND tỉnh đã nêu rõ quan điểm "yêu cầu HVS phải chuyển qua đóng mới tàu biển để hạn chế tối đa việc sử dụng hạt Nix tại nhà máy".
Ngoài ra, Bộ TN-MT còn cấm HVS thực hiện các dịch vụ chưa được đề cập tại báo cáo đánh giá tác động môi trường ban đầu đã được phê duyệt, như sửa chữa và hoán cải tàu dầu, giàn khoan, tàu cần cẩu…; nghiêm cấm HVS đổ hạt Nix ra biển dưới mọi hình thức.
Còn giới chuyên môn thì khuyến cáo nhà chức trách tỉnh Khánh Hòa nên xem chuyện bảo vệ sức khỏe cộng đồng là ưu tiên số 1. Cụ thể: buộc HVS phải có giải pháp khả thi "nhốt" bụi xỉ đồng có chứa nhiều kim loại nặng độc hại (nếu còn tiếp tục sử dụng), đồng thời cách ly dân cư ra khỏi vùng phát tán của loại bụi nguy hiểm này.
Giới chuyên môn nhấn mạnh: về lâu dài nếu muốn giữ gìn môi trường cả vùng vịnh Vân Phong, tốt nhất là loại bỏ các công nghệ gây ô nhiễm, bởi thực tế công nghệ phun xỉ đồng để làm vệ sinh tàu biển không phải là lựa chọn duy nhất hiện nay.
Tối đa: 1500 ký tự
Hiện chưa có bình luận nào, hãy là người đầu tiên bình luận