Hình ảnh của Frank Underwood, vị tổng thống Hoa Kỳ hư cấu, trong loạt phim truyền hình ăn khách House of Cards (Ván bài chính trị) - Ảnh: Netflix

Vị Tổng thống đương nhiệm Barack Obama là tổng thống thứ 44 của Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, nhưng trên màn ảnh Hollywood ta khó có thể đếm được có bao nhiêu vị tổng thống từng ở trong Nhà Trắng.

Con số có thể lên đến hàng trăm, thậm chí cả ngàn không biết chừng, khi hình ảnh nhân vật quyền lực nhất thế giới này xuất hiện... vô tội vạ và thỏa sức sáng tạo trên phim Mỹ.

Từ những vị tổng thống vĩ đại trong lịch sử đến những kẻ dính chàm, từ những tổng thống đương nhiệm đến những cuộc chạy đua vào ghế tổng thống, từ những tổng thống có thật đến những tổng thống hư cấu... chưa bao giờ vắng bóng trên màn ảnh Hollywood.

Tổng thống Mỹ - đề tài bất tận

Có những bộ phim về tổng thống Mỹ được khai thác nghiêm túc và trở thành những tác phẩm lớn giành được chiến thắng tại các mùa giải Oscar, như Lincoln - được xem là một trong những vị tổng thống vĩ đại nhất Hoa Kỳ - lên phim rất nhiều lần.

Đáng kể nhất là bộ phim tiểu sử cùng tên của đạo diễn Steven Spielberg với diễn xuất bậc thầy của Daniel Day-Lewis đã giúp tác phẩm này giành tới 12 đề cử Oscar năm 2013 và đoạt hai giải, trong đó có giải Oscar diễn xuất lần thứ ba cho Day-Lewis.

Lincoln của Steven Spielberg - Ảnh: thefilm

Một đạo diễn lớn khác là Oliver Stone có một chùm ba bộ phim về ba tổng thống có thật: JFK (1991), kể về những bí ẩn trong vụ ám sát tổng thống John F. Kennedy; Nixon (1995), nói về Richard Nixon với vụ bê bối chính trị Watergate khiến ông ta phải từ nhiệm và gần đây nhất là W (2008) về tổng thống George W.Bush lúc ông ta còn đương nhiệm với cái nhìn không khoan nhượng...

Đấu trường chính trị năm nay giữa bà Hillary Clinton (có thể trở thành nữ tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ) và ông Donald Trump (tỉ phú ngông cuồng, lố bịch) cũng trở thành nguồn cảm hứng và đề tài cho nhiều bộ phim Mỹ.

Một bộ phim tài liệu có tên Hillary's America: The Secret History of the Democratic Party ra mắt đúng mùa hè này cũng gây được sự chú ý với khán giả Mỹ, đạt doanh thu không tệ so với một phim tài liệu, nhưng bị hầu hết giới phê bình chỉ trích (chỉ đạt số điểm 4% trên trang Rotten Tomatoes) vì sự tuyên truyền lộ liễu và minh họa sống sượng.

Hillary's America: The Secret History of the Democratic Party - Ảnh: Amazon

Hình ảnh của bà Hillary Clinton cũng gợi hứng cho một phim... hình sự kinh dị ăn khách có tên The Purge: Election year (Sự thanh trừng: năm bầu cử).

Đây là phần 3 của một loạt phim kinh dị nói về nước Mỹ trong tương lai gần (2022), khi tỉ lệ tội phạm tăng quá cao và nhà tù không còn chỗ chứa, Chính phủ Mỹ cho phép mỗi năm có một đêm thanh trừng, nơi công dân nước họ có quyền gây tội ác trong vòng 12 tiếng mà không bị pháp luật truy tố.

Phần 3 ra mắt mùa hè năm nay, lấy đề tài năm bầu cử tổng thống Mỹ, khi một nữ chính trị gia đang tranh cử tổng thống bị một bọn sát thủ mang mặt nạ tìm cách trừ khử trong đêm thanh trừng và cuộc chiến của bà ta để đắc cử tổng thống nhằm mục đích dẹp bỏ nạn thanh trừng...

Khi niềm tin bị xói mòn

Trong loạt phim truyền hình The Newsroom (Phòng tin tức) của kênh HBO, có một cảnh phim sau đó được cắt dựng thành một clip và lan truyền chóng mặt trên mạng xã hội. Trong một cuộc đối thoại bàn tròn trực tiếp, một cô sinh viên hỏi: “Nước Mỹ có phải là quốc gia vĩ đại và tuyệt vời nhất trên thế giới không?”.

Tất cả các nhân vật chính khách đều gật gù đồng ý với điều xem ra là hiển nhiên đó. Chỉ có một người, Will McAvoy (Jeff Daniel đóng) - người điều hành một kênh tin tức - đã khiến cả cử tọa phải choáng váng với câu trả lời mà ông ta đưa ra:

“Mỹ có phải là quốc gia duy nhất trên thế giới có tự do? Không. 207 quốc gia trên thế giới thì khoảng 180 quốc gia có tự do.

Nước ta đứng thứ 7 về tỉ lệ biết chữ, đứng thứ 27 về toán học, thứ 22 về khoa học, thứ 49 về tuổi thọ, thứ 178 về tỉ lệ sơ sinh sống sót, thứ 3 về thu nhập bình quân trên hộ gia đình, thứ 4 về lực lượng lao động và thứ 4 về xuất khẩu.

Ta chỉ đứng đầu thế giới trong ba hạng mục: lượng phạm nhân bị giam giữ trên bình quân đầu người; lượng người trưởng thành tin là thiên thần có thật và chi tiêu quốc phòng, nhiều hơn 26 quốc gia ở vị trí tiếp theo cộng lại, 25 trong số đó là đồng minh của ta...”.

Niềm tin và sự tự hào về nước Mỹ đang bị xói mòn, ta có thể thấy điều đó qua những gì mà phim ảnh Hollywood phản ánh. Trong bộ phim The Ides of March (Chiến dịch tranh cử) ra mắt năm 2011 của đạo diễn kiêm diễn viên chính George Clooney, chính trường nước Mỹ lại hiện ra đằng sau một chiến dịch tranh cử tổng thống.

Poster phim The Ides of March - Ảnh: thefilm

Những lý tưởng bị vỡ mộng, những con tốt thí bị giật dây và những lời hứa hẹn hoa mỹ của các ứng cử viên được tung ra để thu hút người bỏ phiếu. Trong một bài phát biểu của thống đốc Mike Morris (George Clooney đóng), ông ta nói:

“Chúng ta sẽ tiến đến tương lai hay cứ sống mãi trong quá khứ? Chúng ta sẽ dẫn đầu thế giới về công nghệ hay chôn đầu mình trong cát? Cát ở Iraq, Saudi Arabia. Chúng ta sẽ tham lam và tham nhũng để hủy hoại các ngành công nghiệp và bờ biển của chúng ta hay chúng ta giành lại đất nước mình? Chúng ta không phải là một quốc gia quen với việc đứng thứ 2 hay thứ 3!”.

Dù nước Mỹ không còn hùng mạnh như trước, dù niềm tự hào về “giấc mơ Mỹ” đã dần cạn kiệt, nhưng việc “đứng thứ 2 hay thứ 3 thế giới” chắc chắn không phải là lựa chọn của họ.

Đó cũng là cách mà ông Donald Trump tìm cách kích thích và thu hút đám đông qua cuốn sách best-seller Làm thế nào để nước Mỹ què quặt hùng mạnh trở lại? mà ông tung ra trong chiến dịch tranh cử... Nhưng làm sao ta biết được đâu là sự thật trong những lời nói và lời hứa của họ?

Hấp dẫn Ván bài chính trị Những thủ đoạn chính trị, những âm mưu mờ ám và khả năng điều hành một đất nước lớn nhất thế giới của một vị tổng thống Mỹ có lẽ được thể hiện rõ ràng nhất và hấp dẫn nhất là loạt phim truyền hình House of Cards (Ván bài chính trị) của Netflix, vừa kết thúc mùa thứ 4 trong hè này. House of Cards (Ván bài chính trị) của Netflix   Sở dĩ bộ phim được đánh giá cao (và là một trong những loạt phim yêu thích nhất của Tổng thống Obama), dù chỉ là một loạt phim hư cấu, vì nhóm biên kịch của loạt phim này đã không ngần ngại bóc mẽ chính trường nước Mỹ ngay ở thời điểm hiện tại. Trong tập kết thúc của phần 4, tổng thống Frank Underwood và vợ, cánh tay phải mưu lược của mình, lại chuẩn bị cho một ván cờ chính trị lớn. “Tôi chán việc phải quyến rũ trái tim của người khác lắm rồi. Chúng ta sẽ tấn công thẳng vào trái tim họ bằng nỗi sợ và sự hỗn loạn” - Claire Underwood, phu nhân tổng thống, nói. Và Frank (qua diễn xuất tuyệt vời của nam diễn viên hai lần đoạt Oscar Kevin Spacey), như thường lệ, nhìn thẳng vào ống kính và nói: “Đúng vậy. Chúng ta không đầu hàng bọn khủng bố. Chúng ta tạo ra bọn khủng bố”.