Nhiều hộ kinh doanh cho biết thông tin trước đó từ các chi cục thuế tại TP.HCM về việc muốn có hóa đơn bán cho khách phải lập công ty đã khiến họ lo lắng. Trong ảnh: một cửa hàng văn phòng phẩm trên đường Đinh Tiên Hoàng, Q.1, TP.HCM - Ảnh: Q.Định

Chiều 16-12, trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Phạm Đình Thi - vụ trưởng Vụ Chính sách thuế (Bộ Tài chính) - khẳng định như vậy. Ông Thi nói:

- Theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật thuế có hiệu lực từ ngày 1-1-2015, cá nhân kinh doanh nộp thuế thu nhập cá nhân theo tỉ lệ trên doanh thu đối với từng lĩnh vực, ngành nghề sản xuất kinh doanh. Chẳng hạn như phân phối, cung cấp hàng hóa: 0,5%, dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu: 2%...

Hiện Bộ Tài chính đang được Chính phủ giao xây dựng nghị định theo thủ tục rút gọn, để trình Chính phủ trong tháng 12 này. Trong dự thảo nghị định, hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế khoán theo tỉ lệ trên doanh thu theo đúng quy định của Luật sửa đổi của các luật thuế.

Điều này được hiểu là tới đây, cá nhân kinh doanh chỉ nộp theo phương pháp thuế khoán ổn định trong một năm. Số thuế phải nộp sẽ là tỉ lệ trên doanh thu từng lĩnh vực.

Ảnh: L.Thanh

* Trường hợp vẫn được mua hóa đơn thì hộ, cá nhân kinh doanh có phải vừa nộp thuế khoán theo tỉ lệ trên doanh thu và vừa nộp thuế theo tỉ lệ phần trăm nhân doanh thu trên tổng hóa đơn/tháng?

- Như tôi nói ở trên, đối với hộ, cá nhân nộp thuế theo phương pháp khoán thì mức thuế khoán là ổn định trong một năm.

Trường hợp thay đổi thuế khoán chỉ khi cơ quan chức năng thanh tra, kiểm tra, điều tra xác minh cho rằng doanh thu thực tế vượt trên 50% mức doanh thu tính thuế đang áp dụng mới điều chỉnh mức thuế khoán.

Và mức thuế khoán mới sẽ được áp dụng cho thời gian còn lại của năm tính thuế.

Tuy nhiên, tôi cũng cho rằng về lâu dài, có cần thiết phải bán hóa đơn cho tất cả các hộ, cá nhân kinh doanh hay không?

Chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu để có cơ chế phù hợp khi sửa đổi quy định về hóa đơn. Vì hiện có không ít trường hợp vẫn được mua hóa đơn và lợi dụng mức thuế khoán thấp để giảm nghĩa vụ với Nhà nước.

Mặt khác, theo quy định của Luật doanh nghiệp, đối với những trường hợp sử dụng thường xuyên từ 10 lao động trở lên thì phải thành lập doanh nghiệp. Đồng thời, khi đã thành lập doanh nghiệp rồi, họ phải thực hiện chế độ hóa đơn chứng từ và kê khai nộp thuế theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp.

Nhưng thực tế có không ít trường hợp đã vi phạm các quy định này. Do vậy, đối với những hộ, cá nhân kinh doanh sử dụng thường xuyên từ 10 lao động trở lên mà không thành lập doanh nghiệp, không sử dụng hóa đơn..., cơ quan thuế sẽ ấn định thuế theo quy định của Luật quản lý thuế.

* Thưa ông, làm thế nào để xác định doanh thu tính thuế đúng theo hoạt động kinh doanh thực tế của hộ, cá nhân kinh doanh?

- Doanh thu tính thuế từ kinh doanh gồm toàn bộ tiền bán hàng, tiền gia công, tiền hoa hồng, tiền cung ứng hàng hóa dịch vụ... phát sinh trong kỳ tính thuế.

Doanh thu tính thuế đối với cá nhân kinh doanh được xác định trên cơ sở số liệu điều tra, khảo sát, kết quả thanh tra, kiểm tra về cá nhân kinh doanh cũng như căn cứ vào một số khoản mục chi phí thực tế để từ đó xác định doanh thu thực tế của cá nhân kinh doanh.

Theo quy định của Luật quản lý thuế thì hộ kinh doanh phải kê khai theo mẫu của cơ quan thuế rồi gửi cho cơ quan thuế xã phường.

Thông qua hội đồng tư vấn thuế xã phường, ban quản lý chợ để cơ quan thuế xác định mức doanh thu tính thuế khoán.

Bộ Tài chính vừa có công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố, các cục thuế để triển khai nội dung thuế đối với các hộ kinh doanh được áp dụng từ năm 2015.

Theo đó, hộ cá nhân kinh doanh thực hiện kê khai doanh thu để làm cơ sở xác định thuế khoán năm 2015.

Chi cục thuế tổ chức phối hợp để kiểm tra thực tế đánh giá doanh số đối với từng địa bàn, từng ngành nghề kinh doanh để xác định đúng, đủ doanh số tính thuế phù hợp thực tế kinh doanh của cá nhân kinh doanh.

Dự kiến mức doanh thu, mức thuế khoán năm 2015 và niêm yết công khai trước ngày 25-12 tại trụ sở xã, phường, trụ sở đội thuế...

Căn cứ kê khai của hộ, cá nhân kinh doanh, kết quả điều tra thực tế, biên bản họp hội đồng tư vấn xã, phường... chi cục thuế, cục thuế thực hiện công khai thông tin hộ thuế khoán trên trang điện tử ngành thuế.

* Nhiều hộ, cá nhân kinh doanh lo ngại mức thuế năm 2015 sẽ tăng rất lớn, thậm chí gấp đôi so với năm 2014. Xin ông cho biết quan điểm của Bộ Tài chính về việc này?

- Tôi cũng xin nói là trong văn bản chỉ đạo của Bộ Tài chính chỉ đạo ngành thuế, một yêu cầu khi thực hiện khai thuế đối với cá nhân, hộ kinh doanh là phải đảm bảo yêu cầu tăng mức thuế so với mức thực hiện năm 2014 tối thiểu 16%.

Đây là thực hiện theo đúng yêu cầu tại chỉ thị số 14 năm 2014 của Thủ tướng Chính phủ. Bởi hàng năm sau, chúng ta đặt ra mục tiêu tăng trưởng 6-6,2% và chỉ số giá tiêu dùng là 5%. Đồng thời, doanh số phải phù hợp với thực tế quy mô kinh doanh, phạm vi kinh doanh, phù hợp với nguyên tắc đảm bảo chi phí phải thấp hơn doanh thu...

Tinh thần chỉ đạo của ngành tài chính là với những trường hợp mà lâu nay tính doanh thu chưa sát, chưa đúng với thực tế thì nay phải tính đúng, tính đủ để đảm bảo công bằng cho mọi đối tượng.

Thực tế có những hộ, cá nhân kê khai doanh thu thấp hơn cả tiền thuê mặt bằng, trụ sở khiến mức thuế khoán rất bất hợp lý. Không có lý do gì mà người kinh doanh nói rằng tôi thuê địa điểm lại nhiều hơn doanh thu bán hàng.

Vậy lấy gì để bù đắp? Do đó, theo tôi đánh giá có những hộ, cá nhân kinh doanh sẽ có mức thuế khoán phải nộp năm 2015 cao hơn nhiều lần so với năm 2014.