Như dự án đường cao tốc Bến Lức - Long Thành dự kiến xong năm 2018 nay phải dời qua 2026.

Ngược lại, cầu Rạch Miễu 2 - công trình cầu dây văng do đội ngũ kỹ sư, công nhân Việt Nam thiết kế, thi công - hoàn thành sớm năm tháng. Lợi ích của dự án về đích sớm quá lớn.

Trước đó, dịp 30-4-2025 nhiều đoạn cao tốc Bắc - Nam qua miền Trung được đưa vào khai thác cũng vượt tiến độ từ 6-8 tháng. 

Cuối tháng 8-2024, đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối dài hơn 500km vận hành chỉ sau nửa năm thi công - điều mà những dự án trước thường mất đến 3-4 năm.

Những con số ấy không chỉ mang tính kỹ thuật. Nó cho thấy một sự chuyển động mới trong cách tổ chức, điều hành và thi công hạ tầng của chúng ta.

Nhiều năm trước đây câu chuyện "chậm tiến độ" đã trở thành căn bệnh kinh niên, để lại hệ lụy nặng nề: đội vốn, lãng phí ngân sách, mất cơ hội phát triển và cả sự chán chường của người dân. 

Một cây cầu chưa xong, hàng hóa phải đi đường vòng; một tuyến cao tốc trễ hẹn, chi phí vận tải vẫn đội cao, năng lực cạnh tranh bị hạn chế.

Ngược lại, khi dự án về đích sớm lợi ích được cộng hưởng nhiều mặt: giảm áp lực giao thông, thúc đẩy đầu tư, kích thích phát triển công nghiệp, bất động sản, du lịch và xa hơn là củng cố niềm tin của người dân, đối tác quốc tế vào môi trường đầu tư ở Việt Nam.

Đằng sau những tín hiệu tươi sáng ấy là sự vào cuộc khẩn trương hơn từ các cấp quản lý, là việc tháo gỡ vướng mắc ngay tại công trường, là sự trưởng thành rõ rệt của các nhà thầu trong tổ chức thi công khoa học, áp dụng công nghệ và thiết bị hiện đại.

Quan trọng hơn, đó là sự thay đổi trong tư duy: muốn rút ngắn tiến độ thì phải đổi mới giải pháp thiết kế, công nghệ thi công, cách quản lý. 

Và dĩ nhiên, chi phí cho những đổi mới ấy thường cao hơn nhưng cái "giá phải trả" ấy không hề lãng phí nếu lợi ích mang lại lớn hơn nhiều lần cho quốc gia và xã hội.

Do vậy điều cần lưu ý là tiến độ chỉ có ý nghĩa thực sự khi đi cùng chất lượng. Một công trình "chạy nước rút" nhưng chất lượng không đảm bảo thì sớm muộn sẽ tốn kém chi phí khắc phục, sửa chữa cao hơn nhiều, chưa kể đến nguy cơ mất an toàn và tai tiếng. Vì thế chất lượng phải là "cái gốc", còn vượt tiến độ chỉ là "cái ngọn".

Sự thay đổi trong vài năm qua cho thấy: làm nhanh nhưng vẫn chất lượng hoàn toàn không phải điều xa vời nếu có quyết tâm và cách làm đúng. Đây chính là thuốc trị bệnh làm dự án theo kiểu "dần xây". 

Và tài sản lớn nhất từ các dự án về đích đúng hẹn, vượt tiến độ chính là một phong cách mới, tư duy mới trong đầu tư phát triển, làm kinh tế. 

Tức là làm phải hiệu quả, đảm bảo cả hiệu quả về xã hội (người dân, nền kinh tế được thụ hưởng công trình mới) lẫn hiệu quả về đồng vốn (dự án phát huy tác dụng, thu hồi vốn qua nhiều hình thức). 

Đó chính là nền tảng để nền kinh tế đất nước tăng tốc phát triển nhưng bền vững. Hy vọng rằng cách làm mới sẽ khép lại một thời làm dự án, làm cầu đường theo kiểu "dần xây".

Nhật Bản đề nghị gỡ vướng mắc dự án đường sắt Bến Thành - Suối Tiên, cao tốc Bến Lức - Long Thành

Ngày 12-8, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì tọa đàm với các doanh nghiệp Nhật Bản nhằm thúc đẩy hợp tác, đầu tư, với tinh thần tháo gỡ dứt điểm các vướng mắc, phát huy hiệu quả cao nhất của các dự án hợp tác.