Cục Hải quan TPHCM được giao thu 214,5 tỉ đồng nợ thuế - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Trao đổi Tuổi Trẻ Online về số thu nợ "khủng" này, đại diện Cục Hải quan TP.HCM cho biết đây là khoản nợ đang nằm trong nhóm nợ có khả năng thu hồi, chủ yếu phát sinh do kiểm tra sau thông quan, tham vấn thuế và sau khi kiểm toán nhà nước thanh tra thuế. 

Việc phát sinh các khoản nợ này cũng một phần xuất phát từ áp lực thông quan hàng hóa của công chức hải quan là phải tạo điều kiện thông quan nhanh cho doanh nghiệp, đến khi hậu kiểm mới phát hiện sai sót và tiến hành ấn định thuế lại.

Theo cách thức quản lý rủi ro hiện nay, các thủ tục hải quan đang rất thuận lợi, doanh nghiệp được tạo điều kiện đưa hàng, kiểm tra thông quan nhanh về kho. Tuy vậy, khi kiểm tra theo luật của hải quan định kỳ sau 5 năm/lần thì phát sinh sai sót và cơ quan phải ra quyết định ấn định thuế mới. 

Vấn đề không ít trường hợp doanh nghiệp trong thời gian này đã giải thể, phá sản, không còn hoạt động khiến cho việc thu hồi nợ khó khăn. Trong quý 1-2019, Cục Hải quan TP chỉ thu hồi nợ được khoảng 25 tỉ đồng, đạt 11% số thuế thu nợ được giao, ở Chi cục hải quan kiểm tra sau thông quan thì gần như không thu hồi được nhiều.

Hiện nay Cục Hải quan TP cũng đã giao chỉ tiêu cho các chi cục và yêu cầu những đơn vị này phải làm hết các bước trước khi các khoản nợ này chuyển thành nợ khó đòi để đạt chỉ tiêu được giao.

Theo quyết định của Tổng cục Hải quan, chỉ tiêu thu hồi nợ bao gồm các khoản nợ thuế chuyên thu quá hạn, tiền chậm nộp thuế đối với các khoản nợ chuyên thu quá hạn phát sinh trước ngày 1-1-2019 của các tờ khai đã thông quan, bao gồm 100% khoản nợ thuế có khả năng thu và tính đến thời điểm 31-12-2018.

Cục trưởng Cục Hải quan các tỉnh, thành phố và Cục Kiểm tra sau thông quan có trách nhiệm tổ chức thực hiện thu hồi và xử lý nợ thuế để đạt được chỉ tiêu đã giao. Đồng thời theo dõi, quản lý và đề xuất xử lý những khoản nợ khó thu tại đơn vị.

Tổng cục Hải quan cũng yêu cầu thủ trưởng các đơn vị thuộc và trực thuộc hải quan không để phát sinh nợ mới trong năm 2019. Trường hợp phát sinh nợ mới phải triển khai ngay các biện pháp thu hồi nợ, tiếp tục áp dụng các biện pháp cưỡng chế theo quy định, định kỳ báo cáo kết quả thu hồi nợ theo từng tháng.

Trong hơn 546 tỉ đồng tổng nợ, Tổng cục Hải quan giao các đơn vị thu hồi và xử lý, nhiều nhất là Cục Hải quan TPHCM được giao phải thu hơn 214,483 tỉ đồng, Cục Kiểm tra sau thông quan với chỉ tiêu phải thu hơn 131,95 tỉ đồng, tiếp đến Cục Hải quan Đà Nẵng phải thu hơn 54,988 tỉ đồng, Cục Hải quan Hà Nội phải thu hơn 47,659 tỉ đồng và Cục Hải quan Hải Phòng phải thu hơn 45,83 tỉ đồng...