Việc dịch chuyển mô hình tăng trưởng, giảm phụ thuộc vào lao động giá rẻ và khai thác tài nguyên, chuyển sang phát triển dựa trên khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo đang trở thành động lực tăng trưởng mới của nền kinh tế Đồng Nai cũng như cả nước.

Kinh tế số trở thành động lực tăng trưởng

Góp ý vào Văn kiện Đại hội XIV của Đảng và Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Đồng Nai, giáo sư, tiến sĩ Võ Xuân Vinh (Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh doanh, Trường đại học Kinh tế TP.HCM) cho rằng Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về "đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia" được xem là định hướng chiến lược nhằm nâng cao năng suất lao động và tạo động lực tăng trưởng bền vững, dài hạn.

Sự kết hợp giữa nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ cùng chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo không chỉ thúc đẩy tăng trưởng mà còn giúp Việt Nam nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu, từng bước tiệm cận với các nền kinh tế phát triển.

Giáo sư, tiến sĩ Võ Xuân Vinh dẫn chứng, năm 2024 tăng trưởng GDP của Việt Nam đạt 7,09% và trong 6 tháng đầu năm 2025 tăng 7,52% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là mức tăng mạnh nhất trong 15 năm qua. Trong đó, kinh tế số đang trở thành động lực quan trọng, chiếm tỉ trọng 18,3% GDP, với tốc độ tăng trưởng hơn 20% mỗi năm, cao nhất khu vực Đông Nam Á. 

Sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử cũng là minh chứng rõ nét cho thấy quá trình số hóa nền kinh tế với thị trường đạt trên 25 tỉ USD, chiếm 9% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng. Cùng với đó, quá trình chuyển đổi số của Việt Nam có những bước tiến rõ nét, thể hiện qua việc nước ta xếp thứ 71/193 quốc gia trên bảng xếp hạng Chính phủ điện tử của Liên hợp quốc.

Theo giáo sư, tiến sĩ Võ Xuân Vinh, điều này khẳng định những nỗ lực và hiệu quả của Chính phủ trong việc ứng dụng công nghệ vào quản lý và điều hành. Nhờ đó, quy mô thị trường kinh tế số được kỳ vọng sẽ đạt 45 - 50 tỉ USD vào năm 2025 và có thể chạm mốc 90 - 200 tỉ USD vào năm 2030, thể hiện tiềm năng tăng trưởng vượt trội.

"Để hiện thực hóa những mục tiêu này, Việt Nam đang triển khai các chính sách vĩ mô mang tính đột phá. Việc tinh gọn bộ máy hành chính từ ngày 1-7-2025 cùng với các nghị quyết quan trọng về khoa học, công nghệ, số hóa và phát triển kinh tế tư nhân đang tạo ra sức bật chiến lược cho tăng trưởng bền vững. 

Bên cạnh đó, quá trình đổi mới thể chế, cải thiện môi trường đầu tư và minh bạch hóa chính sách tiếp tục cung cấp nền tảng phát triển ổn định cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư" - giáo sư, tiến sĩ Võ Xuân Vinh cho biết.

Đối với Đồng Nai, giáo sư, tiến sĩ Võ Xuân Vinh cho rằng với chính sách đầu tư cởi mở, thông thoáng và cơ chế vận hành linh hoạt của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm" đang tạo ra sức bật mạnh mẽ cho Đồng Nai trên nền tảng lợi thế và nội lực sẵn có.

Trong tương lai, Đồng Nai đẩy mạnh phát triển kinh tế số và công nghiệp công nghệ cao, thu hút đầu tư vào sản xuất bán dẫn, linh kiện điện tử, AI và tự động hóa nhằm nâng cao giá trị gia tăng trong chuỗi sản xuất. Sự dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu do căng thẳng thương mại Mỹ - Trung cũng tạo điều kiện thuận lợi cho Đồng Nai thu hút các tập đoàn đa quốc gia.

Lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao sẽ tiếp tục được hỗ trợ để mở rộng thị trường xuất khẩu nông sản sang các thị trường lớn như: Mỹ, EU và Trung Quốc. Quy hoạch liên kết vùng Đông Nam Bộ của Chính phủ cũng mở ra nhiều cơ hội cho Đồng Nai trong việc phát triển hạ tầng và thu hút đầu tư, củng cố vai trò là một cực tăng trưởng quan trọng trong liên kết vùng và hội nhập quốc tế.

Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là then chốt

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Đồng Nai Phạm Văn Trinh cho biết việc phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ gắn với đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong bối cảnh cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra sâu rộng, phù hợp với tinh thần Đại hội XIV của Đảng và Đại hội Đảng bộ tỉnh Đồng Nai lần I. Đây vừa là yêu cầu cấp thiết, vừa là cơ hội để Đồng Nai bứt phá, phát huy lợi thế, khẳng định vai trò là một trong những cực tăng trưởng năng động của cả nước.

Theo ông Phạm Văn Trinh, những năm qua Đồng Nai đã đạt được nhiều kết quả quan trọng trong phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số. Nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đồng Nai tổ chức các chương trình xúc tiến, thu hút các doanh nghiệp công nghệ lớn, các tổ chức nghiên cứu hàng đầu trên thế giới và khu vực đến đầu tư tại các Khu công nghệ thông tin tập trung (Khu công nghệ số), Khu khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, Khu công nghệ cao của tỉnh.

"Một trong những mục tiêu quan trọng nhất là đến năm 2030, tỉnh phải thu hút được ít nhất một doanh nghiệp hoặc tổ chức lớn hàng đầu trên thế giới. Đồng thời, Đồng Nai đẩy mạnh hợp tác nghiên cứu, chuyển giao công nghệ với các quốc gia có trình độ khoa học, công nghệ phát triển, nhất là trong các lĩnh vực công nghiệp công nghệ chiến lược như: bán dẫn, trung tâm dữ liệu, AI, IoT, BigData, Cloud và Blockchain. Tỉnh tăng cường hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu và phát triển, đổi mới công nghệ, đặc biệt là các doanh nghiệp trong nước", ông Phạm Văn Trinh cho biết thêm.

Cùng với đó, để hiện thực hóa các mục tiêu này, Đồng Nai cần xây dựng và hoàn thiện hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, kết nối chặt chẽ giữa các thành phần; thành lập các vườn ươm công nghệ, các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo để giúp các start-up tiềm năng từ giai đoạn ý tưởng đến khi thương mại hóa sản phẩm. Việc xây dựng các quỹ đầu tư mạo hiểm cũng là một nhiệm vụ cấp bách của địa phương để cung cấp nguồn vốn cho các dự án khởi nghiệp sáng tạo.

Ông Phạm Văn Trinh cho rằng xu hướng phát triển công nghiệp dữ liệu và kinh tế dữ liệu cũng rất quan trọng. Bởi vì dữ liệu là nguồn tài nguyên quý giá, là chìa khóa để mở ra những giá trị kinh tế khổng lồ. Đồng Nai với vị trí chiến lược và hệ thống hạ tầng đang phát triển có tiềm năng rất lớn để trở thành một Hub (bộ chia sẻ) số của khu vực, tương tự như Singapore hay Hong Kong (Trung Quốc).

"Đồng Nai không chỉ xây dựng các kho dữ liệu mở, mà còn tạo ra một nền tảng vững chắc để xử lý, lưu trữ và trung chuyển dữ liệu quốc tế xuyên biên giới. Việc này đòi hỏi phải có những chính sách đột phá để thu hút các trung tâm dữ liệu lớn của thế giới đến đầu tư, xây dựng các kết nối mạng tốc độ cao, đảm bảo an toàn và bảo mật thông tin" - ông Phạm Văn Trinh nhận định.

Ông cũng cho rằng việc trở thành một Hub số sẽ không chỉ mang lại nguồn thu trực tiếp từ dịch vụ dữ liệu, mà còn thu hút các doanh nghiệp công nghệ cao, tạo ra một hệ sinh thái kinh tế số sôi động, đa dạng; từ đó tạo ra những giá trị gia tăng khổng lồ, là động lực mạnh mẽ để Đồng Nai đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số. 

Sở Khoa học và Công nghệ Đồng Nai đặt mục tiêu đến năm 2030 quy mô kinh tế số sẽ chiếm tỉ trọng tối thiểu 30% trong GRDP của tỉnh, trở thành động lực chính cho sự phát triển vượt trội của Đồng Nai.

Góp ý văn kiện Đại hội Đảng XIV: Công nghiệp văn hóa - 'sức mạnh mềm' cho quốc gia

Việc Ban Chấp hành Trung ương công bố dự thảo văn kiện Đại hội Đảng XIV để lấy ý kiến rộng rãi là minh chứng cho tinh thần "ý Đảng hợp lòng dân".