Đây là hồi chuông cảnh báo, phải có giải pháp căn cơ cho đảo ngọc.

Phú Quốc từ một hòn đảo nguyên sơ nay là đặc khu xứng danh đảo ngọc, với sự chuyển mình mạnh mẽ về cơ sở hạ tầng đô thị, giao thông, năng lượng, viễn thông, trong đó có tuyến cáp ngầm 110kV Hà Tiên - Phú Quốc dài khoảng 57km.

Năm 2022, đường dây 220kV Kiên Bình - Phú Quốc tiếp tục được vận hành. Chính vì vậy mà sự cố đứt cáp ngầm Hà Tiên - Phú Quốc khiến hụt nguồn cấp cho thấy những điểm yếu hạ tầng kỹ thuật thiết yếu cho đảo ngọc.

Cấp điện là "cấp oxy" nuôi sống hoạt động trên đảo nhưng đang phụ thuộc vào một trong hai tuyến cung cấp điện đơn lẻ khiến Phú Quốc như bị "đứt hơi".

Tác động đầu tiên và rõ nhất là hàng chục ngàn hộ dân phải sống trong cảnh mất điện, thiếu nước sinh hoạt.

Dù ngành điện đã huy động máy phát dự phòng, ưu tiên cấp điện cho bệnh viện, hệ thống cấp nước, viễn thông nhưng nhiều cơ sở du lịch phải chạy máy phát liên tục, chi phí tăng 3 - 4 lần.

Sự cố ở Phú Quốc không phải là duy nhất. Trên thế giới từng có đảo du lịch gặp sự việc tương tự.

Năm 2009, đảo Zanzibar (Tanzania) bị mất điện suốt 27 ngày do tuyến cáp ngầm hỏng khiến đời sống trên đảo bị đảo lộn.

Chính quyền đã đầu tư tuyến cáp mới có công suất lớn hơn và xây nhà máy phát điện dự phòng đưa Zanzibar trở thành điển hình về đảo "hồi sinh sau khủng hoảng" bằng tư duy quản trị rủi ro mới.

Hay ở Hawaii, bão Iniki năm 1992 gây mất điện diện rộng trên đảo Kauai. Hawaii đã chuyển hướng sang mô hình lưới điện phân tán, đẩy mạnh năng lượng tái tạo và bắt buộc cơ sở du lịch có khả năng vận hành tối thiểu 72 giờ bằng nguồn điện dự phòng.

Chính sự chuẩn bị bài bản này giúp Kauai trở thành một trong những đảo có khả năng chống chịu thiên tai tốt nhất ở Mỹ...

Những câu chuyện này cho thấy không đảo nào có thể miễn nhiễm với sự cố, vì thế cần quản trị tốt rủi ro và xử lý khủng hoảng. Yêu cầu này đòi hỏi phải minh bạch thông tin về sự cố, kế hoạch khắc phục và dự kiến thời gian hoàn thành.

Khi rủi ro xảy ra, sự im lặng hoặc chậm trễ thông tin còn gây thiệt hại tinh thần lớn hơn cả thiệt hại kinh tế. Người dân cần được biết, doanh nghiệp cần được chuẩn bị và du khách cần được trấn an.

Phú Quốc đã là đô thị du lịch quốc tế, không thể chỉ dựa vào một hai tuyến cáp. Cần phát triển năng lượng tái tạo và mô hình lưới điện phân tán mang tính tự chủ. Nắng và gió ở Phú Quốc không chỉ là tài nguyên du lịch mà còn có thể là "lá chắn" năng lượng.

Đảo ngọc cũng đang rất cần một trung tâm điều phối an ninh hạ tầng như các đảo du lịch lớn ở Nhật Bản hay Hàn Quốc đang áp dụng.

Trung tâm này giám sát điện - nước - viễn thông - môi trường - giao thông theo thời gian thực, dự báo nguy cơ và điều phối lực lượng khi xảy ra sự cố. Đó là "bộ não" giúp đảo vận hành an toàn trong bối cảnh biến đổi khí hậu và rủi ro thiên tai ngày càng khó lường.

Sự cố đứt cáp ngầm lần này để lại một "vết thương", nhắc nhở việc Phú Quốc phát triển rất nhanh về hạ tầng nhưng vẫn còn mong manh trước những sự cố hạ tầng tương tự như đứt cáp ngầm vừa qua.

Hiện trường khắc phục sự cố cáp ngầm 110kV Hà Tiên - Phú Quốc

Công nhân Công ty Điện lực An Giang tất bật khắc phục sự cố cáp ngầm 110kV Hà Tiên - Phú Quốc xảy ra ngày 29-11.