Xử phạt nặng hành vi vừa lái xe vừa gọi điện thoại sẽ góp phần giảm tai nạn giao thông - Ảnh: Châu Anh

Những vụ tai nạn giao thông xảy ra tại Việt Nam gần đây làm nhiều người thiệt mạng khiến tôi và nhiều bạn bè sốc nặng. Điều đáng nói là hình ảnh chiếc xe tải lao nhanh giữa dòng xe cộ đông đúc đã dường như quá quen thuộc trên các con đường ở Việt Nam.

Từ những tiêu chuẩn an toàn rất hạn chế, kiểm soát chưa chặt chẽ, và say xỉn khi lái xe, việc điều khiển một phương tiện giao thông trên đường phố ở Việt Nam có thể xem là hành động nguy hiểm.

Do vậy, việc giáo dục người dân và tăng cường kiểm soát tiêu chuẩn an toàn đường bộ là vấn đề thiết yếu cho an toàn giao thông ở Việt Nam.

Chưa mang tính toàn diện

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hằng năm có hàng chục ngàn người đã mất mạng bởi tai nạn giao thông ở Việt Nam. Tính theo đầu người, tỉ lệ thương vong ở Việt Nam gấp gần 3 lần so với ở Canada. Bạn tự hỏi điều này sao có thể xảy ra? Hãy bắt đầu rằng mọi thương vong trên đường bộ đều đã có thể ngăn chặn được.

Theo báo cáo trên toàn cầu được đăng gần đây nhất của WHO, nhiều luật lệ an toàn giao thông đường bộ hiện hành không những chưa mang tính toàn diện mà còn nghèo nàn trong việc thúc đẩy người dân tuân thủ.

Một khi bạn là một người lái xe được cấp bằng chính thức ở Canada, điều này cũng có nghĩa rằng bạn là đối tượng của các quy tắc giao thông được vận hành ở tỉnh, thành hoặc vùng lãnh thổ nơi mà bạn đang sử dụng phương tiện giao thông.

Chỉ thị của tất cả những điều luật ở Canada nhằm điều chỉnh hành vi người lái xe để tất cả mọi người có thể tham gia giao thông một cách dễ dàng nhất, dù là trên xe máy, xe chở khách, xe buýt hay xe tải trên đường bộ. Vì thái độ hành vi của con người có thể được thay đổi, các nguyên tắc kiểm soát điều đó cũng không là ngoại lệ.

Ở Ontario, Canada đang sử dụng hệ thống có tên gọi là “Điểm phạt theo sai lầm”. Tất cả người điều khiển xe sẽ bắt đầu con điểm này từ số 0, và điểm sẽ cộng dồn theo từng thời điểm bị kết tội vi phạm. Nếu người điều khiển xe tích quá nhiều điểm, đồng nghĩa rằng chính phủ có thể sẽ vô hiệu bằng lái của họ.

Hiện đã có hơn 600 quy tắc được áp dụng trong giao thông đường bộ ở Ontario mà người tham gia cần thi hành. Hầu hết các điều luật đó dẫn đến mức phạt khoảng 85.000 đôla Canada và có khả năng điểm phạt sẽ bị tích vào bằng lái xe của người không chấp hành.

Nếu bạn đã gom đủ điểm và/hoặc không chi trả mức phạt, bạn sẽ bị thu hồi giấy phép lái xe. Việc lái xe không giấy phép được xem là một tội nghiêm trọng và hầu hết mọi vi phạm nghiêm trọng dẫn đến mức phạt khổng lồ, ra hầu tòa, hoặc có thể ngồi tù.

Nếu bạn nhận được một thẻ phạt cho một vi phạm giao thông, mức phạt thật sự tùy thuộc vào mức độ ngặt nghèo của tấm thẻ. Ở Ontario, có 3 loại vi phạm khác biệt: nhỏ, lớn và kết án nghiêm trọng. Một ví dụ của vi phạm nhỏ là quên bật đèn báo hiệu hoặc đạt tốc độ 15km/h trên mức giới hạn cho phép hoặc một hành động quay đầu xe không hợp lý sẽ đưa bạn đến số tiền phạt 80-150 đôla Canada và 3 điểm phạt.

Ngăn chặn sao nhãng và những điều kiện khắt khe

Một hành vi bị kết án khác là sao nhãng khi đang lái xe. Tình huống như nếu ai đó vừa lái và đồng thời nhắn tin hoặc có cuộc gọi trên điện thoại, họ phải đối mặt với số tiền phạt 1.000 đôla và nhận 3 điểm phạt ngay trên bằng lái.

Mặc dù không dễ để hình dung Việt Nam vận hành và áp dụng những điều luật này, song mọi người cần phải hiểu rằng nó là cần thiết để ngăn chặn tai nạn xảy ra. Hầu hết những điều cần được hiểu biết này được biết đến từ chương trình cấp bằng lái tốt nghiệp thành công.

Hệ thống bằng G của Ontario có 3 cấp độ: G1, G2 và bằng Full G. Nếu ở độ tuổi thấp nhất là 16, bạn vượt qua bài kiểm tra tầm nhìn và bài viết về luật lệ trên đường bộ và các bảng hiệu giao thông, bạn sẽ có được bằng G1. Khi đó là người lái xe ở trình độ đầu, bạn cần luyện tập lái thường xuyên để góp nhặt nhiều kinh nghiệm xử lý khi có vấn đề. Bạn phải có một người đã được cấp bằng G ngồi ở ghế kế bên hỗ trợ.

Người giữ bằng Full G là người được cấp bằng toàn diện trong 4 năm và phải duy trì nồng độ cồn ở mức 0 trong máu nếu họ 21 tuổi hoặc trẻ hơn, và họ không được lái trên các con đường cao tốc chính hoặc giữa khoảng từ nửa đêm đến 5h sáng.

Thời gian luyện tập ngắn nhất trước khi bắt đầu vào cuộc thi lái để lấy bằng G1 là 8 tháng với người huấn luyện hoặc 12 tháng nếu không có hướng dẫn viên. Trước khi lấy được bằng Full G, bạn cần phải hoàn tất hai trình độ là G1, G2, và vượt qua bài kiếm tra lái trên đường.

Đó là lý do vì sao hệ thống huấn luyện và cấp bằng lái của Ontario được gọi là chương trình cấp bằng lái tốt nghiệp. Bạn phải tốt nghiệp từ một cấp độ này đến cấp độ khác. Và đối với hầu hết mọi người, quá trình này cần 20 tháng để hoàn thành.

Do vậy, chúng ta cần có một sự thúc đẩy mạnh mẽ hơn trong vấn đề vi phạm giao thông và thậm chí giáo dục người dân để lái xe an toàn hơn trên đường. Bằng cách đó, ta có thể ngăn chặn những tai nạn đau lòng như sự việc thảm khốc vì tai nạn giao thông.