Đoàn làm phim tài liệu "Ngõ nghệ sĩ" nhận được 3 giải tại Búp sen vàng 2019 - Ảnh: TPD

Giải thưởng điện ảnh Búp sen vàng là giải thưởng thường niên của Trung tâm hỗ trợ phát triển tài năng điện ảnh (TPD) dành cho cộng đồng "Chúng ta làm phim" thuộc trung tâm.

Bộ phim tài liệu Ngõ nghệ sĩ đã lập "hat-trick" tại Búp sen vàng 2019, ngoài giành được giải thưởng quan trọng nhất Búp sen vàng phim tài liệu xuất sắc do Ban giám khảo trao, bộ phim còn giành được giải thưởng của Ban giám khảo trẻ và giải Khán giả bình chọn.

Đây là bộ phim tài liệu ngắn tươi tắn, lạc quan về một cặp vợ chồng nghệ sĩ già. Những "drama" đời sống hàng ngày, hay việc luyện tập văn nghệ của cặp đôi lớn tuổi này vô cùng hài hước. Khán giả tại lễ trao giải có vẻ hào phóng nụ cười với bộ phim tài liệu này hơn hẳn phim truyện hài Tôi là thằng khốn.

Tôi là thằng khốn cũng lập "hat-trick" giống hệt Ngõ nghệ sĩ. Đây là bộ phim hài giễu nhại nghề làm phim, kể về một đạo diễn trẻ khát khao được làm phim. 

Trong lúc chờ cơ hội anh ta sống bằng nguồn sao chép băng khiêu dâm. Dù đây là phim hài duy nhất được chọn của mùa năm nay, nhưng nó lại thu hút được ít tiếng cười hơn cả phim tài liệu.

Đạo diễn Nguyễn Hữu Phần (trái) trao giải Búp sen vàng phim truyện xuất sắc cho đại diện của đoàn "Tôi là thằng khốn" - Ảnh: TPD

Đây là năm thứ 10 Búp sen vàng được tổ chức. Dù giải thưởng Búp sen vàng chỉ là giải nội bộ cho cộng đồng Chúng ta làm phim của TPD nhưng là một "chiếc nhiệt kế" rất quan trọng để đo được "nhiệt" của cộng đồng nhà làm phim độc lập ở phía Bắc.

Những mùa trước, phim của Búp sen vàng rất tốt, nhưng những năm gần đây chất lượng phim có dấu hiệu đi xuống, đặc biệt là mảng phim truyện. 

Sự độc lập, cá nhân của các đạo diễn trẻ bắt đầu giảm sút, khi họ chưa thoát khỏi ảnh hưởng của những nhà làm phim nổi tiếng châu Á như Vương Gia Vệ, Thái Minh Lượng hay những nhà làm phim độc lập trong nước như Phan Đăng Di, Nguyễn Hoàng Điệp…

TPD là sân chơi lớn nhất của các nhà làm phim trẻ ở phía Bắc - Ảnh: TPD

Cái mốt "tuổi trẻ cô đơn hoang hoải" vẫn rất thịnh hành khiến những bộ phim của TPD có xu hướng trầm cảm, u buồn nhiều hơn là những phim thể hiện được sức sống của tuổi trẻ. 

Ngoài ra việc theo đuổi mô tả những cảm xúc mơ hồ, tinh tế, khó đoán định (kiểu đạo diễn Hong Kong Vương Gia Vệ vẫn làm) là một việc làm hơi quá sức với những người mới bắt đầu làm phim. Nhưng không hiểu sao nhiều năm nay các học viên ở TPD luôn tự làm khó mình bằng việc bắt tay vào làm bộ phim đầu tay kiểu như vậy.

Mảng phim tài liệu là thế mạnh của TPD thì khá hơn, bởi sự dấn thân của các nhà làm phim trẻ, trong việc tìm kiếm đề tài mới, nhân vật hay. Nhưng mùa năm nay có quá nhiều phim mà đạo diễn chọn nhân vật là người thân quen như Chị tôi, Ngõ nghệ sĩ, Bé răng cô đơn, Vua Hồ Gươm, Họa tâm, Nguyễn Trần Đức Tin.

Những thành viên của TPD không cầm được nước mắt khi nhìn lại chặng đường 10 năm - Ảnh: TPD

Làm phim về người thân, đạo diễn có lợi thế hiểu nhân vật hơn, nhưng nếu không có phương pháp và làm không cẩn thận nhà làm phim sẽ bị mang tiếng lười sáng tạo, và hồn nhiên chủ nghĩa, khi thể hiện cái tôi quá lộ trong phim. Nhiều phim tài liệu của năm nay mắc phải lỗi này.

Chất lượng của phim Búp sen vàng đang phản ánh trung thực sức khỏe của TPD. Bởi những người trẻ ở đây đang phải chật vật gắng gượng duy trì nguồn sống cho TPD. 

Dù họ nhận được sự hỗ trợ của Hội Điện ảnh Việt Nam và tự sống bằng nguồn kinh phí đào tạo, nhưng về cơ bản, TPD đã gặp rất nhiều khó khăn nhiều năm nay.

Sức khỏe của TPD cũng phản ánh phần nào sức khỏe của nền điện ảnh Việt Nam, đang chật vật tồn tại và không còn hơi sức đâu nghĩ đến việc hỗ trợ người trẻ. 

Dẫu vậy, Búp sen vàng vẫn là một sân chơi vô cùng quan trọng của khu vực phía Bắc. Bởi trong hoàn cảnh điện ảnh ở phía Bắc đã chết lâm sàng, thì TPD là một địa chỉ nhiều người trẻ yêu điện ảnh tin cậy tìm về.