Trường Đoàn Lý Tự Trọng vừa tổ chức chương trình bồi dưỡng Bí thư Chi đoàn giáo viên các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở năm học 2025 - 2026 với chuyên đề “Đoàn viên thanh niên với kỹ năng nhận diện và phòng chống lừa đảo trên không gian mạng”.

Một cú điện thoại, cả phụ huynh lẫn học sinh rơi vào bẫy

Đại úy Huỳnh Đỗ Tấn Thịnh - cán bộ Phòng Cảnh sát hình sự Công an TP.HCM - cho biết từ những cú điện thoại dựng sẵn kịch bản, giọng nói run rẩy, tiếng khóc gào thét bên trong, thậm chí cả những đoạn clip nhạy cảm bị ép quay - tất cả đủ để đánh gục sự bình tĩnh của bất kỳ phụ huynh nào. 

Trong khoảnh khắc mất bình tĩnh ấy, kẻ lừa đảo dễ dàng đẩy phụ huynh, học sinh vào tình thế hoảng loạn.

“Các em bị uy hiếp qua mạng, kẻ gian buộc phải làm theo mọi yêu cầu. Có trường hợp chúng tôi tiếp nhận, nạn nhân bị ép ghi hình, thậm chí quay clip trong tình trạng không mảnh vải che thân. Những hình ảnh ấy sau đó trở thành công cụ để khống chế, tống tiền”, đại úy Thịnh chia sẻ.

Đồng thời thủ đoạn “bắt cóc online” không chỉ nhằm vào học sinh, sinh viên mà cả phụ huynh cũng trở thành nạn nhân. 

Chỉ một cú điện thoại giả tiếng khóc, tiếng cầu cứu, hay video clip, nhiều người lập tức tin và vội vàng chuyển tiền. Trong khoảnh khắc ấy, phụ huynh thực chất đã bị “bắt cóc” tâm lý, vô tình tiếp tay cho tội phạm mạng đạt được mục đích xấu.

Ông nói điều đáng sợ nhất không phải là thủ đoạn công nghệ cao, mà là tâm lý hoảng loạn của nạn nhân. 

Chỉ cần một phút mất bình tĩnh, phụ huynh có thể vội vàng chuyển tiền, vô tình tiếp tay cho mục đích xấu. Vì vậy, công tác tuyên truyền phải hướng đến cả thầy cô, phụ huynh và học sinh để mỗi người đều có kỹ năng nhận diện, không rơi vào bẫy lừa đảo tinh vi này.

293 hình thức lừa đảo vẫn chưa dừng lại

Ông Thịnh nói cơ quan chức năng cũng thống kê được 293 hình thức lừa đảo khác nhau. Nhưng đây chưa phải con số cuối cùng, vì ngày mai sẽ lại có những chiêu trò mới. Điều quan trọng nhất là mỗi người cần giữ bình tĩnh, tỉnh táo trước mọi thông tin để không trở thành nạn nhân.

Các chiêu trò lừa đảo phổ biến hiện nay trên không gian mạng Việt Nam thường là: mạo danh; lừa đảo tình cảm; lừa đảo dịch vụ du lịch - khách sạn; chuyển đổi tiền tệ; lừa đảo việc nhẹ lương cao; phát tán mã độc… Lừa đảo thay đổi theo tháng, mùa, sự kiện nên cần có sự cập nhật thông tin thường xuyên.

Ông Thịnh cũng gửi gắm đến các cán bộ đoàn viên trong trường học hãy trở thành “kênh cảnh báo” cho học sinh. Nhắc nhở và tuyên truyền đến các em học sinh và gia đình hãy thiết lập một nhóm trao đổi thông tin chung của gia đình để chia sẻ ngay khi nhận được tin nhắn, cuộc gọi khả nghi, đưa những thủ đoạn lừa đảo để người thân xung quanh chúng ta được biết nhanh nhất.

Trong buổi sinh hoạt, các thầy cô phụ trách Đoàn - Đội trong nhà trường được trang bị nhiều kỹ năng thiết thực như nhận diện tin giả, phòng ngừa tội phạm, ma túy và đảm bảo an toàn trên không gian mạng, từ đó có thể xây dựng giáo án giảng dạy cũng như tuyên truyền cho học sinh - sinh viên nhận diện sớm các loại tội phạm, đặc biệt là tội phạm công nghệ cao và lừa đảo trên không gian mạng.

Nâng cao cảnh giác với tội phạm công nghệ cao trên mạng

Thời gian gần đây, tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến công nghệ cao, lợi dụng không gian mạng tiếp tục diễn biến phức tạp, đặc biệt là hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản.