Từ trái sang: Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu, tổng thống Pháp Francois Hollande và thủ tướng Hi Lạp Alexis Tsipras tại cuộc họp thượng đỉnh ở Brussels - Ảnh: AP

Theo New York Times, lãnh đạo của 28 quốc gia trong EU và thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu đã chấp nhận thỏa thuận này sau 2 ngày đàm phán trong bối cảnh nhiều tổ chức nhân quyền phản đối mạnh mẽ, nói thỏa thuận đã vi phạm luật pháp quốc tế về cách đối xử với người tị nạn.

Hiệu lực của thỏa thuận sẽ bắt đầu từ chủ nhật tuần này, 20-3. Theo đó, bất cứ di dân nào tới Hi Lạp sau ngày 20-3 đều sẽ phải qua một cuộc phỏng vấn ngắn để quyết định xem họ họ ở lại hay sẽ bị trả lại Thổ Nhĩ Kỳ.

Với mỗi một di dân bị trả lại Thổ Nhĩ Kỳ, EU sẽ chấp nhận tạo nơi cư trú an toàn cho một người tị nạn Syria đang ở trong các khu lều trại của Thổ Nhĩ Kỳ.

Cụ thể thỏa thuận yêu cầu Thổ Nhĩ Kỳ phải được hỗ trợ khoảng 6,6 tỉ USD để giúp các tổ chức trong nước này lo toan các việc liên quan tới gần 3 triệu di dân đã tới Thổ Nhĩ Kỳ.

Cùng với đó là những cam kết về việc cấp tự do đi lại cho 75 triệu công dân Thổ Nhĩ Kỳ trong hầu như toàn bộ châu Âu và sau rốt là tái khởi động lại những cuộc đàm phán với Thổ Nhĩ Kỳ về việc nước này trở thành thành viên của Liên minh châu Âu (EU).

Hàng chục ngàn người đang sống trong những điều kiện sinh hoạt tồi tệ tại khu vực biên giới của Hi Lạp với Macedonia khi Macedonia từ chối không cho phép họ vượt qua biên giới.

Bản thỏa thuận đạt được giữa EU và Thổ Nhĩ Kỳ ngày thứ sáu, 18-3, chỉ áp dụng với các di dân mới tới Hi Lạp, không bao gồm những người đã ở đó.

Thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ cho thấy sự thỏa hiệp đau đớn của châu Âu. Thổ Nhĩ Kỳ đã nắm thế trên và châu Âu buộc phải chấp nhận một số yêu cầu của Thổ Nhĩ Kỳ để được nước này hợp tác trong việc ngăn chặn dòng người nhập cư vẫn đang tiếp tục đổ về Hi Lạp mỗi ngày.

Chủ tịch Hội đồng châu Âu Donald Tusk xác nhận thông tin đạt được thỏa thuận. Trên tài khoản Twitter, ông Tusk cho biết đã có “sự nhất trí hoàn toàn giữa các nhà lãnh đạo” với thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ.

Hơn 1 triệu người nhập cư đã đến châu Âu năm ngoái và chưa có dấu hiệu dừng lại. Tính tới ngày 17-3 của năm nay, gần 155.000 người đã tới châu Âu, phần lớn họ ở Hi Lạp. Theo Tổ chức Di dân Quốc tế, con số này có thể tiếp tục tăng khi thời tiết ấm hơn.