Trong hơn 20 năm qua, ông đã đến VN hơn 20 lần để khám phá các hệ thống hang động của PN-KB. Qua email, ông đã có cuộc trao đổi với chúng tôi về chuyện khai thác Sơn Đoòng.

Ông Howard Limbert - Ảnh: L.G.

* Những tour mạo hiểm vào bên trong hang Sơn Đoòng đã diễn ra như thế nào?

- Chúng tôi được ông Nguyễn Hữu Hoài, chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình, đề nghị tạo ra tour du lịch khám phá đẳng cấp quốc tế.

Chúng tôi đã làm điều đó rất dễ dàng và có lẽ đã tạo được tour tuyệt vời nhất trên thế giới, đưa hơn 200 người vào Sơn Đoòng an toàn, không có tai nạn xảy ra. Đó là vì chúng tôi là một đội ngũ mạnh, chất lượng từ một công ty du lịch mạo hiểm luôn tuân thủ những nguyên tắc an toàn, chặt chẽ.

Ai cũng nói thám hiểm Sơn Đoòng là trải nghiệm tuyệt vời nhất của họ, cho dù rất thách thức, khó khăn. Có hai người đã trèo lên đỉnh Everest tham gia thám hiểm đều nói Sơn Đoòng đem lại cho họ trải nghiệm tuyệt vời hơn cả Everest.

* Ông nghĩ thế nào về ý tưởng đưa tour này thành dạng đại trà, tức số người đi được sẽ đông hơn nhiều?

- Cá nhân tôi nghĩ mô hình du lịch đại trà vào Sơn Đoòng là một ý tưởng tồi.

Trước hết, tác hại gây ra sẽ không thể phục hồi được cho cả hệ thống hang động và khu rừng, cướp đi tính phiêu lưu và vẻ đẹp của hang động.

Đồng thời các điểm hấp dẫn khác ở rừng quốc gia Phong Nha cũng sẽ phải chịu hậu quả.

Du lịch đại trà vào Sơn Đoòng có thể đem lại lợi ích ngắn hạn, nhưng về dài hạn điều đó sẽ làm mất đi giá trị khu vực này và số du khách quốc tế sẽ giảm.

Phong Nha và Quảng Bình có tiềm năng trở thành một trong những điểm du lịch hàng đầu châu Á. Nhiều người tin là chỉ vài năm nữa, số du khách quốc tế sẽ nhiều hơn du khách trong nước.

Một ví dụ tốt về kết hợp bảo tồn trong lúc phát triển các tour bền vững hiện nay đang diễn ra ở ngay Sơn Đoòng đấy. Phong Nha đang phát triển, nhiều người đi rừng ngày xưa có công việc mới là làm hướng dẫn viên và người khuân vác theo các tour.

Có nhiều ví dụ về việc thất bại trong bảo tồn, đặc biệt ở Trung Quốc, và tôi hi vọng VN sẽ có những phương cách khôn ngoan hơn.

* Vậy theo ông, nên làm gì để quảng bá Sơn Đoòng và các hệ thống hang động khác ở Quảng Bình trong lúc vẫn có thể có được doanh thu và lợi nhuận tốt từ thiên nhiên?

- Tôi nghĩ nên dùng cái tên Sơn Đoòng để quảng bá Quảng Bình. Đó chính là hang động đã thu hút lượng du khách quốc tế và VN rất lớn tới đây, cùng với những người đến viếng mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người mà theo tôi hiểu thì rất ủng hộ các nỗ lực bảo tồn thiên nhiên.

Tôi đề nghị quảng bá Quảng Bình như trung tâm của các cuộc phiêu lưu ở Đông Nam Á, và hãy để chính những người địa phương tham gia quá trình đó.

* Kế hoạch sắp tới của ông là gì?

- Tôi rất yêu Phong Nha và người dân nơi đây, và có ý định ở đây lâu dài. Tôi muốn xây một ngôi nhà bên dòng sông Son. Dù thế nào đi nữa sau này tôi vẫn tôn trọng ước muốn của người dân VN và sẽ cố gắng hỗ trợ để quảng bá khu vực này cũng như người dân nơi đây.

VN nên tự hào vì có những kỳ quan thiên nhiên, nhưng xin đừng gây hại tới thiên nhiên vì những thiệt hại sẽ không bao giờ có thể phục hồi được và các kỳ quan thiên nhiên là không thể thay thế.

Nơi nào nhận báu vật từ thiên nhiên ban tặng cũng đi kèm với trách nhiệm lớn lao. Xin hãy nghĩ kỹ trước khi thay đổi điều gì, và đặc biệt hãy nghĩ dài hạn và nghĩ vì tương lai.