Sáng 19-11, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai.

Đừng có thuế chồng thuế, rất khó khăn cho người dân

Phát biểu về nhóm vấn đề giá đất, đại biểu Nguyễn Văn Lợi - Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM - nêu rõ bất cập về chính sách thu tiền sử dụng đất của người dân khi chuyển mục đích sang đất ở (hiện thu 100% bảng giá đất nhân diện tích, không phân biệt trong hay ngoài hạn mức).

Ông Lợi phân tích: "Nói nhà nước quản lý nhưng thực ra đất đai dòng họ, dòng tộc người ta để lại. Người dân nói nộp tiền như hiện nay như đi mua đất của chính mình".

Theo ông Lợi: "Nên tính giá chuyển mục đích lên thổ cư bằng khung giá nhà nước thôi, không nộp theo giá thị trường. Khi nào người dân mua bán đất, chúng ta sẽ tính toán về mặt thuế".

Đại biểu nhấn mạnh đề nghị: "Đừng có thuế chồng thuế, rất khó khăn cho người dân, đặc biệt người dân ở nông thôn. Hiện nay tôi nói người dân nông thôn, tiền đâu đi đóng mua đất của chính mình, khi giá đất định ở trên trời theo ông tư vấn. Người dân tiếp tục khổ".

Từ đó ông đề nghị: “Nghị quyết lần này, nếu được xây dựng tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, đặc biệt người dân có đất thổ cư theo quy định của nhà nước, thậm chí tôi đề nghị miễn tiền thu đất đai này, không bao nhiêu đâu. Chỉ khi đất này đưa vào thị trường buôn bán, chúng ta cứ thu thuế thôi".

Đại biểu đoàn TP.HCM cũng nêu ý kiến về việc tính giá đất, nghĩa vụ tài chính và đề nghị phải liên thông dữ liệu để thuận lợi cho người dân.

"Tôi nói bây giờ ngành thuế không biết như thế nào mà xung quanh người dân đóng để làm sổ đất rất nhiêu khê. Đi tới đâu cử tri cũng nói nhiêu khê lắm, ngành thuế không có liên thông gì cả”, ông Lợi nói.

Đại biểu Lê Thanh Phong (TP.HCM) chỉ ra bất cập lớn thời gian qua trong việc áp giá thị trường để người dân đóng tiền khi chuyển mục đích sử dụng đất.

“Chúng ta hồi trước giờ cứ bám theo nguyên tắc thị trường. Bây giờ nếu mới vỡ ra vừa rồi, thị trường lúc đó đang giá cao. Chúng ta ấn định một giá rất cao để người dân đóng chuyển mục đích sử dụng đất. Không may, trong thời gian vừa rồi, giá đất xuống, trở thành giá nhà nước kê người dân đóng, chuyển mục đích quá cao. Trong khi thị trường nó chưa tới. Thị trường xuống, mình có xuống liền được không?”, ông Phong đặt vấn đề.

Đại biểu cho rằng: "Chuyện đóng thuế sử dụng đất, chúng ta làm hằng năm. Tôi thấy cái này trước giờ làm cũng rất ổn, không có gì nhiều, người dân cũng đóng. Tuy nhiên thời gian gần đây, việc áp giá cao để thu tiền chuyển mục đích đã gây thiệt cho người dân".

Từ thực tiễn đó, ông Phong đề nghị: “Lần này tôi nghĩ phải có chính sách điều chỉnh phù hợp cho từng dự án, từng địa phương”.

Giá đất nói sát giá thị trường nhưng toàn giá ảo

Phát biểu về vấn đề giá đất, đại biểu Nguyễn Thanh Sang (TP.HCM) nêu rõ: “Bây giờ chúng ta cứ nói giá thị trường. Những vùng đất nông nghiệp hồi đó giờ chưa có ai ngó ngàng tới, nhưng bây giờ đóng thuế để chuyển quyền 10 triệu đồng/m². Tôi hỏi dân nông thôn bây giờ, 100m² tiền đâu lên chuyển mục đích?".

Đại biểu nêu bất cập: "Trong khi đó mảnh đất này coi như tổ tiên ông bà để lại. Bây giờ cho con cái, cho con cháu mình, đóng thuế đất cao như thế, tôi cho rằng chúng ta phải phân loại ra làm sao, lần đầu lên như thế nào”.

Ông chỉ rõ sự bất hợp lý của nguyên tắc “sát giá thị trường”: “Tôi cho rằng những quy định như thế này, chúng ta cứ nói sát giá thị trường, toàn những giá ảo không. Giá do cò đưa lên. Tôi nói nay nó 10 triệu, có thể 3-4 tháng sau nó xuống nữa, thậm chí nó lên nữa".

Từ thực tế này, ông Sang đề nghị: “Phải nghiên cứu tính toán như thế nào, chứ quy định như thế này tôi cho rằng không ổn”.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho hay: "Trong nghị quyết lần này có quyết định tôi thấy rằng khá phù hợp. Tức là nếu như cái việc chúng ta xin chuyển từ đất nông nghiệp hoặc đất thổ cư liền kề đấy mà diện tích đó nó nằm dưới giới hạn của cái hạn mức đất ở tiền nộp chỉ 30% thôi".

Tuy nhiên ông Cường cũng nêu trường hợp bất cập khi người dân sử dụng đất ở lâu nay nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận (sổ đỏ). Nay đi làm thủ tục phải nộp tiền sử dụng đất đúng bằng 100% bảng giá đất luôn. Điều này thực sự là rất bất hợp lý.

"Trong khi những người đi kiếm một mảnh đất bên ngoài (ngày xưa là đất nông nghiệp), tự mình sử dụng xong được chuyển, được chuyển cái là chỉ nộp 30% (hoặc theo hạn mức). Vì vậy tôi đề nghị là chỗ này phải bổ sung thêm những trường hợp cấp đất lần đầu cũng áp dụng như những người xin chuyển mục đích", ông Cường nêu ý kiến.

TP.HCM: Khẩn trương cung cấp dữ liệu giá để kịp xây dựng bảng giá đất

Các đơn vị, phường, xã, đặc khu phải khẩn trương cung cấp dữ liệu giá đất trước ngày 5-11 để kịp xây dựng bảng giá đất mới cho TP.HCM từ ngày 1-1-2026.