Tổ thẩm định độc lập của UBND tỉnh Bình Định kiểm tra máy tàu vỏ thép của ngư dân ở TP Quy Nhơn (tỉnh Bình Định) - Ảnh: Duy Thanh

Hội nghị có sự tham gia của nhiều đại diện bộ, ngành trung ương, UBND 28 tỉnh, thành ven biển, một số cơ sở đóng tàu và đại diện ngư dân các tỉnh.

Máy tàu không phải hàng chính hãng

Theo báo cáo của ông Phan Trọng Hổ - giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bình Định - tỉnh này đóng 47 tàu vỏ thép tại chín cơ sở đóng tàu.

Đến nay xác định có 18 tàu gồm 13 tàu do Công ty TNHH một thành viên Nam Triệu (Bộ Công an) đóng và 5 tàu do Công ty TNHH Đại Nguyên Dương (tỉnh Nam Định) đóng bị hư hỏng, chủ yếu ở máy tàu và vỏ tàu bị gỉ sét.

Ông Hổ cho biết từ ngày 6 đến 8-6, tổ thẩm định do UBND tỉnh Bình Định thành lập đã kiểm tra 12 tàu, lấy mẫu thép để kiểm định chất lượng, giám định vỏ tàu, máy tàu và trang thiết bị.

“Kết quả sơ bộ: vỏ tàu bị gỉ sét nặng, theo hợp đồng là dùng thép Hàn Quốc và Nhật Bản nhưng lại dùng thép Trung Quốc, độ dày của thép không đúng hợp đồng, chất lượng và quy trình sơn tàu không đảm bảo. Bên cạnh đó, máy tàu bị hư hỏng đã sửa chữa và không đồng bộ, trang thiết bị hàng hải và khai thác bị hư hỏng hoặc không hoạt động… Tàu mới hoạt động 3 tháng mà gỉ sét như đã 5-10 năm.

Theo thông tin sơ bộ của đại diện hãng Mitsubishi (Nhật Bản), tám máy tàu không được phân phối chính hãng, nghi bên trong là máy bộ chứ không phải máy thủy mà bị cải hoán để lắp cho tàu, nhiều thiết bị khác với thiết kế” - ông Hổ cho hay.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Trần Châu tranh luận với đại diện Ngân hàng Nhà nước VN về việc ngân hàng thu sổ đỏ của ngư dân để làm tài sản thế chấp vay vốn đóng tàu - Ảnh: Duy Thanh

Rà soát, chấn chỉnh đăng kiểm tàu vỏ thép

Phát biểu tại hội nghị, ông Trần Châu nói bên cạnh các tàu hoạt động hiệu quả, việc xuất hiện 18 con tàu vỏ thép của ngư dân trong tỉnh mới đóng đã hư, tập trung ở hai Công ty TNHH một thành viên Nam Triệu và Công ty TNHH Đại Nguyên Dương.

Ông Châu còn cho biết trước đây ngư dân ngày nào cũng báo cáo cơ quan chức năng và cả ông về tình trạng tàu vỏ thép hư hỏng. Nhưng mới đây một số người lại đề nghị không thẩm định độc lập tàu vỏ thép hư hỏng của họ nữa. 

“Đây là chuyện kỳ lạ, có vấn đề, không loại trừ khả năng “đi đêm” giữa nhà máy và ngư dân. Đại diện Mitsubishi báo cáo là tám trong chín máy mang nhãn hiệu công ty này lắp cho tàu vỏ thép ở Bình Định không phải hàng chính hãng lại càng có vấn đề hơn nữa. Tôi đã chỉ đạo Công an tỉnh Bình Định báo cáo Bộ Công an để vào cuộc điều tra vấn đề này” - ông Châu khẳng định.

Kết luận tại hội nghị, ông Vũ Văn Tám - thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn - cho biết không chỉ 18 tàu vỏ thép ở Bình Định mà còn có ba tàu ở Phú Yên cũng bị hư hỏng, tuy nhiên các tàu ở Phú Yên đã được khắc phục.

“Câu hỏi đặt ra ở đây là tại sao cả nước đóng 297 chiếc tàu vỏ thép mà chỉ có 18 tàu bị hỏng của ngư dân Bình Định, hầu hết vay vốn Ngân hàng BIDV, do hai nhà máy của Công ty Nam Triệu và Công ty Đại Nguyên Dương đóng.

Trước mắt, bộ quyết định tạm đình chỉ việc nhận thêm hợp đồng đóng tàu mới theo Nghị định 67 đối với hai công ty này để họ có trách nhiệm khắc phục sự cố 18 con tàu tại Bình Định. Chúng tôi sẽ xem xét liệu có để họ trong danh sách các nhà máy đủ điều kiện đóng tàu vỏ thép trong chương trình Nghị định 67 hay không” - ông Tám nói.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Vũ Văn Tám yêu cầu các địa phương tổng rà soát hư hỏng của tàu vỏ thép để khắc phục - Ảnh: Duy Thanh

Ông Tám cũng cho biết ông đồng tình với đề xuất của UBND tỉnh Bình Định là những tàu có vỏ bị gỉ sét do thép không đúng hợp đồng thì nhà máy có trách nhiệm phải thay thép đúng chủng loại, quy chuẩn theo hợp đồng ký kết với ngư dân. 

Máy tàu không đúng máy thủy mới nguyên chiếc thì phải thay bằng máy mới. 

Việc khắc phục phải được triển khai nhanh để sớm đưa những con tàu bị hư hỏng trở lại ngư trường.

Ông Tám cũng yêu cầu các tỉnh tổng rà soát các cơ sở đóng tàu, những nhà máy nào kém năng lực, không đáp ứng điều kiện thì báo cáo để bộ đưa ra khỏi danh sách cơ sở đóng tàu.